ISSN:1792-2674
Δημήτρης Κ. Βεργίδης, Πανεπιστήμιο Πατρών
Ο άνεμος της μεταπολίτευσης του 1974 σάρωσε το οικοδόμημα της λαϊκής επιμορφώσεως, που είχε αναχθεί σε βασικό ιδεολογικό μηχανισμό του κράτους, και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη δύο αλληλένδετων ισχυρών τάσεων: της τάσης για εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης ενηλίκων και της τάσης για τον εκδημοκρατισμό της.
Όσοι εργασθήκαμε γι’ αυτή τη διπλή προοπτική ζήσαμε εκπτώσεις, ματαιώσεις και ακυρώσεις των προσπαθειών μας. Ωστόσο, οι πρωτοβουλίες και οι διαδρομές των στελεχών, που από τον καιρό της λαϊκής επιμόρφωσης, στη δεκαετία του 1980, έμειναν στο χώρο της δια βίου μάθησης και εκπαίδευσης ενηλίκων καλλιέργησαν το πεδίο και άφησαν πίσω τους εμπειρίες που χρειάζεται να τις αναδείξουμε, να στις αναστοχαστούμε κριτικά και ενδεχομένως να τις αξιοποιήσουμε σε μελλοντικές πρωτοβουλίες.
Επιχειρώντας να συμβάλλω στην καταγραφή ορισμένων σημαντικών εμπειριών στο πεδίο και στον αναστοχασμό τους, θα αναφερθώ σε δύο σημαντικά κατά τη γνώμη μου εγχειρήματα στα οποία μετείχα: στο πρόγραμμα αλφαβητισμού ενηλίκων που οργανώθηκε και υλοποιήθηκε στη δεκαετία του 1980 και στην ίδρυση και λειτουργία των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας στη δεκαετία του 2000.
Ο κριτικός αναστοχασμός εμπειριών και βιωμάτων μετά από τόσα χρόνια κινδυνεύει να συρρικνωθεί σε όσα η επιλεκτική μας μνήμη επιτρέψει να αναδυθούν, ωραιοποιημένα και νοσταλγικά. Για να αποφύγουμε αυτόν τον κίνδυνο, θα στηριχθούμε αφενός σε διαθέσιμα τεκμήρια, αφετέρου στη θεωρία του Πάουλο Φρέιρε, στην οποία προσπαθήσαμε να θεμελιώσουμε, στο μέτρο του κάθε φορά εφικτού, τις παρεμβάσεις μας στο πεδίο της εκπαίδευσης ενηλίκων.