ISSN:1792-2674
Μ. Σκουλάς (PhD)Συντονιστής – Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Πανεπιστημίου των Ορέων
Μια διαδρομή που ξεκινάει από τον εθελοντισμό και την προσφορά, διασχίζει τους γεμάτους καθαρό αέρα διαφορετικότητας, ορεινούς όγκους της Κρήτης και καταλήγει στην λουσμένη από διαυγές φως, ματιά των Κρητικών, είναι το Πανεπιστήμιο των Ορέων.
Πρωτοπόροι και οραματιστές, είναι καθηγητές του πανεπιστημίου της Κρήτης, διανοούμενοι, φοιτητές και άνθρωποι που είναι δια βίου ερωτευμένοι με την Κρήτη και την Ελλάδα.
Εθελοντές, που επέλεξαν να ορκιστούν ξανά τον όρκο του Ιπποκράτη, κοιτώντας στα μάτια αγέρωχους ανθρώπους, με ρυτιδιασμένα από την ζωή πρόσωπα και κόκκινα μάγουλα ελεύθερου οξυγόνου.
Μια Πολιτεία δικαίου, χωρίς θεσμούς και ψήφους εξάρτησης, μόνο με την γνώση της ανθρωπιάς και της κοινότητας, όπου ειδήμονες είναι τα χρόνια και όχι οι τίτλοι.
Η ταύτιση συγκλονιστική. Ίδιες ρυτίδες, χαραγμένες από διαφορετικούς Ήλιους.
Ο αγώνας ίδιος πάνω στο χώμα και την σελίδα και η πένα βρήκε πάλι το ταίρι της στο πανάρχαιο ξύλο του σκεπαρνιού.
Η πανεπιστημιακή κοινότητα ενδεδυμένη με άμφια προσφοράς και αγάπης, συναντά και προσεγγίζει την λαϊκή σοφία με όρους ισότιμους.
Το σημείο αυτής της συνάντησης συνιστά το Πανεπιστήμιο των Ορέων.
Η διάσταση του «βάθους» της ανθρώπινης σκέψης και της ψυχής, έχει χαθεί στον επίπεδο κόσμο της οθόνης. Η από χιλιετιών αποκτημένη βιωματική μας γνώση, εξασθενεί υπό το βάρος μιας εφήμερης, αστικού τύπου ευημερίας, που αποδεικνύεται ψευδαίσθηση.
Το Πανεπιστήμιο των Ορέων, πολύ πριν έρθουν αυτές οι δύσκολες μέρες που βιώνουμε, αφουγκράστηκε την αγωνία των ανθρώπων για επιβίωση και προσέφερε χρόνο και εργαλεία, για να ανασκάψουμε μαζί, τις ρίζες και τις μνήμες μας, σ’ εκείνο το γλυκό φως που παίζαμε μικροί, αποκτώντας τα πρώτα μας βιώματα.
Είναι ένα ανθρωπιστικό κίνημα, μια πράξη ουσιαστικής και ελπιδοφόρας παρέμβασης στη βάση της κοινωνίας, που αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη των καιρών μας, για αλλαγή του προτύπου ευημερίας και επαναπροσδιορισμό της ανθρώπινης ευτυχίας, με ανθρώπινους και όχι εισοδηματικούς δείκτες.
Επιδιώκει την βιώσιμη ανάπτυξη των ορεινών περιοχών, με ανάκτηση των χαμένων ανθρωπίνων σχέσεων και της πολιτισμικής ταυτότητας των μικρών κοινωνιών, που έχουν πολλά να μας διδάξουν.
Ενισχύει την παραδοσιακή οικονομία, με μοντέρνα εργαλεία διαχείρισης και ανάπτυξης οικονομιών μικρής κλίμακας, για την αναστολή της υπερεκμετάλλευσης του φυσικού πλούτου και την απεξάρτηση από την οικονομία του δανεισμού και των επιδοτήσεων.
Με τον διάλογο και τον συγκερασμό της βιωματικής με την επιστημονική γνώση, παρεμβαίνει στην οικονομία, την παιδεία, τον πολιτισμό, την υγεία και υλοποιεί τη «διδασκαλία της παιδείας» της ελάχιστης αναγκαίας κατανάλωσης και του εθελοντισμού.
Η τεχνογνωσία, η επιστημονικά τεκμηριωμένη γνώση της τυπικής εκπαίδευσης, που εκπροσωπεί το αστικό πανεπιστήμιο, συναντά την άτυπη – εμπειρική λαϊκή σοφία και γνώση των «Ορέων», σε μια γονιμοποιητική διαδικασία, στην υπηρεσία του ανθρώπου.
Ιδιαίτερα για την Κρήτη, αποτελεί μια πράξη «ειρηνικής επανάστασης» απέναντι στη βάναυση αλλοίωση της περιβαλλοντολογικής, οικιστικής και πολιτιστικής ταυτότητας του νησιού. Είναι κάλεσμα για συσπείρωση και ειρηνικό αγώνα, των ευαισθητοποιημένων και εν αγωνία ευρισκομένων Πολιτών.
Το Πανεπιστήμιο των Ορέων, χτίζει κοινωνικές γέφυρες, προσπαθώντας να ελαχιστοποιήσει τον κοινωνικό αποκλεισμό, τη φτώχεια και την παραβατικότητα, φαινόμενα συγχρονικά της εποχής μας.
Με πρωτότυπες δράσεις όπως η Αποστολή Πηνελόπη Gandhi – η Ιερή τέχνη της Υφαντικής στην Κρήτη σήμερα, παρεμβαίνει στην οικονομική και ανθρωπιστική κρίση των καιρών μας, αναζητώντας την γενεσιουργό αιτία των διαλυτικών φαινομένων της κοινωνίας μας, προσφέροντας λύσεις και αναδεικνύοντας το νήμα-νόημα των αξιών του ανθρώπινου μόχθου.
Όμως σήμερα η Ελλάδα, γίνεται ένα πρωτότυπο ερευνητικό εργαστήριο, μιας προσχεδιασμένης και απάνθρωπης κοινωνικής αλλαγής.
Για να αντισταθούμε, πρέπει πρωταρχικά, να ανακαλύψουμε την πραγματική ταυτότητα της χώρας μας, να αγκαλιάσουμε ξανά με θαλπωρή το παρελθόν μας, να σώσουμε τη γλώσσα, την ιστορική συνείδηση, την αξία του χειροποίητου και την πολιτισμική μας ιδιοπροσωπία.
Στα μικρά χωριά της Κρήτης, δεν υπήρχαν ποτέ, μεγέθη βασιλικών οίκων, αλλά μικροάγιοι του ανθρώπινου πόνου, υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, που ζούσαν όμως με υπαρξιακή ευδαιμονία και γαλήνια βεβαιότητα.
Μόνο όσοι επιχειρούν το παράλογο, μπορούν να κερδίσουν το αδύνατο.
Ας στραφούμε στις μητέρες, τα μικρά παιδιά, τον κόσμο χωρίς Αργύρια και χωρίς επιτήρηση.
Επειδή στην Κρήτη υψώνεται κανείς ακόπως από τη φύση στην ιστορία και επειδή ο καλύτερος προφήτης είναι εκείνος που αγαπά και όχι εκείνος που σκέφτεται, ας ενωθούμε μέχρι εκεί που συναντούνται οι τέσσερις άνεμοι και συγχέονται όλα τα αρώματα.
University of the Mountains
A path that starts from the voluntary sector and tenderness, crosses over the fresh air of the mountains of Crete and concludes in clear light is the University of Mountains.
Pioneers and visionaries are professors of the University of Crete, intellectuals, students and people who are for life in love with the island of Crete and Greece.
Volunteers, who chose to swear again in the Hippocratic Oath, as seen in the eyes of restless people, with wrinkled from life eyes and red cheeks from free oxygen.
A University without students and professors, only with the knowledge of humanity and community. Where experts are only the years and not the titles.
The same wrinkles etched by different sun gears.
The fight itself is the same on the soil and on the page as the pen found its match in the wood sax.
The point of this enlighten meeting is the University of the Mountains.
The dimension of the “Depth” of the human thought and soul, is today lost in the world of screen. The millennia acquired emotive our knowledge, collapses under the weight of a lived, urban type illusionable prosperity.
The University of the Mountains, long before the recent economic crisis, heard the agony of the people for survival and offered time and tools, to excavate together, the roots and our minds, with that sweet light that embraced us through child play.
It is a humanist movement, an effective and hopeful intervention on the basis of the society, which highlights the urgent need of our times, to change the welfare model and redefine human happiness, as humans are not only economic indicators.
The UoM seeks for the sustainable development of mountain areas, with recovery of lost human relations and cultural identity of small societies, which has a lot to teach us.
It enhances the traditional economy, with modern management tools and small-scale economies, for the suspension of over-exploitation of natural resources and the rehabilitation of the economy of the borrowing and the subsidies.
With the dialog and the interaction between empirical and scientific knowledge, we intervene in the economy, education, culture, health and implement the “teaching of education” of the minimum necessary consumption and of volunteerism.
The know-how, the scientific knowledge of formal education, representing the urban university, meets the informal – empirical people’s wisdom and knowledge of Mountains, in a pollination procedure, at the service of human beings.
Especially on the island of Crete, is an act of “peaceful revolution” across the brutal degradation of environmental, residential and cultural identity of our island. It is a call to the sensitized and in agony situated citizens to unite and peacefully struggle for better days.
The University of the Mountains builds social bridges, trying to minimize social exclusion, poverty and delinquency, cross-sectional effects of our age.
It intervenes in the economic and humanitarian crisis of our times, looking for the root cause of solvents phenomena of our society, providing solutions and holding the meaningful thread of the human struggle for survival.
It is restoring and reviving sacred arts that have been abandoned and nearly forgotten. It strives to re-evaluate the sacred art of weaving and reinstate it in all dimensions of human existence. Through its old masters and their unique secrets, we are restoring ancient arts on a creative as well as a productive level.
The paths of the “meaningful thread” offer the possibility of the “infinitely extensible”, as a political and an act of resistance, on a local and global scale.
Today Greece is an original research laboratory of a projected and inhuman social change.
To resist, we should primarily, discover the true identity of our country, embrace again with warmth our past, save our language, the historic awareness, the value of the hand-crafted and our culture.
In small villages of Crete, we do not witness sizes of royal houses, but small saints of human suffering, deprived and distressed, but with lives full of an existential bliss and peaceful confidence.
Only those who attempt the absurd can win the impossible.
Let us turn to the mothers, to the young children, to the world without silver and gold, without supervision.
Because in Crete we raise easily from nature to history and because the best prophet is one who loves and not one who thinks.
Let us unite where the four winds and the scents of the mountains meet.
For the University of the Mountains