ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ 3 με θέμα: Πώς εκπαιδευτικοί, πολιτιστικοί κι αυτοδιοικητικοί φορείς του τόπου υλοποιούν τη ‘Δια Βίου Μάθηση’, την ‘Εκπαίδευση Ενηλίκων’, την ‘Κοινοτική Ενδυνάμωση’ και την ‘επιμόρφωση των εκπαιδευτικών’

ISSN:1792-2674

ΠΡΑΚΤΙΚΑ 1ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ-ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

Σάββατο 13 Ιουνίου 2015

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Προεδρεύει:

Δρ. Γερμανός Δημήτριος, ΤΕΠΑΕ Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ομιλητές:

κα Ζομπανάκη Αικατερίνη, Προϊσταμένη Εκπαίδευσης – Δια Βίου Μάθησης Περιφερειακής Ενότητας Χανίων

κ. Αεράκης Μιχάλης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΔΗΠΕΘΕΚ

Δρ.Κωτσάκη Αμαλία, Πρόεδρος ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ

Δρ.Μπούρδας Δημήτριος, Διευθυντής, ΣΔΕ Χανίων

κα Βόκα Ελένη, Αναπληρώτρια Προϊστάμενη ΚΕΔΔΥ Χανίων

κα Γιαννουλάκη Αθηνά, Προϊσταμένη Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων

κα Λιάπη Μαριάνθη, Επιστημονική Συνεργάτιδα του Εργαστηρίου Μεταβαλλόμενων Ευφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab) του Πολυτεχνείου Κρήτης

κα Ντουρουντάκη Ναταλία, Μέλος Ομάδας Συμμετοχικού Σχεδιασμού «P-public»

κα Μιχαήλ Μαρία, Μέλος Συντονιστικού Συμβουλίου Επιστημονικού Δικτύου Εκπαίδευσης Ενηλίκων Κρήτης

κα Γαβριλάκη Ειρήνη, Τμηματάρχης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων, Αρχαιογνωστικής Έρευνας και Μουσείων Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου

κα Ρήνου Ευαγγελία, Μέλος ΔΣ Συλλόγου «Μουσείου Φίλων Σχολικής Ζωής»

Συζήτηση με το κοινό για το στρογγυλό τραπέζι

Συντονιστής (Δ. ΓΕΡΜΑΝΟΣ): Ξεκινάμε αυτό το στρογγυλό τραπέζι με τη συμμετοχή φορέων της πόλης και της εκπαίδευσης, φορέων που πιστεύω το αντικείμενό τους εγγυάται μία πολύ ενδιαφέρουσα αλληλεπίδραση.

Να σας ανακοινώσω ότι για έκτακτους λόγους ο Κωστής Ίμβριος δε θα είναι μαζί μου εδώ να κάνουμε τη συνδιοργάνωση, την από κοινού τέλος πάντων συντονιστική διαδικασία σε αυτό το στρογγυλό τραπέζι.

Θα ήθελα να βάλω κάποιο πλαίσιο γι΄ αυτή τη συζήτηση, νομίζω για λόγους οικονομίας χρόνου να μην παρουσιάσω την κάθε μία και τον καθένα από τις κυρίες και τους κυρίους εκπροσώπους, απλώς όταν θα έρθει η σειρά να γίνει μία σύντομη παρουσίαση και του ατόμου και του αντικειμένου.

Ουσιαστικά, στον απόηχο αυτής της διοργάνωσης με πάρα πολύ ενδιαφέροντα θέματα και με πάρα πολύ ενδιαφέρουσες οριζόντιες και διεπιστημονικές συνδέσεις, θα μπορούσαμε να πούμε ότι έρχεται αυτό το τραπέζι και θα μπορούσαμε να βάλουμε ένα πλαίσιο σε αυτό το τραπέζι που θα το λέγαμε συμμετοχή, δημιουργία και ατομική αλλαγή, οι βασικοί άξονες για ένα πρόγραμμα δια βίου μάθησης.

Αυτό, γιατί έχουμε πραγματικά μία ποικιλότητα από αντικείμενα και από φορείς από διαφορετικές εμπειρίες, από διαφορετικές ομάδες στόχου κάθε φορά και η παρουσίαση και ανταλλαγή απόψεων θα έχει πραγματικά νομίζω μεγάλο ενδιαφέρον.

Ένα πρόγραμμα δια βίου μάθησης, προφανώς, στοχεύει σε κάποιο επίπεδο αλλαγής, δεν μπορεί να γίνει μία δια βίου μάθηση για να εμπεδωθούν κάποια πράγματα που ξέραμε ήδη κι είναι πολύ απλό αυτό που λέω και θα κάνω ένα πολύ σύντομο περίγραμμα πραγμάτων που ίσως είναι γνωστά κι είμαι σίγουρος ότι είναι γνωστά στους περισσότερους.

Αν λοιπόν η διαδικασία της δια βίου μάθησης στοχεύει στην αλλαγή αυτή η αλλαγή έχει δύο επίπεδα. Το ένα επίπεδο θα μπορούσαμε να το πούμε ότι είναι η οργανωτική αλλαγή, η αλλαγή δηλαδή που επιτυγχάνεται στο επίπεδο του φορέα που αναλαμβάνει ένα πρόγραμμα δια βίου μάθησης.

Ο φορέας πρέπει να έχει δομή και τρόπο λειτουργίας που να είναι προσανατολισμένος στην αυτοεξέλιξή του και στην ολοένα και πιο ολοκληρωμένη παροχή υπηρεσιών δια βίου μάθησης και ταυτόχρονα διαμόρφωσης συνειδήσεων, τρόπου του σκέπτεστε, που συμβάλουν σε αυτή την πορεία της αλλαγής.

Να είναι ικανός ο οργανισμός, ο φορέας που αναλαμβάνει το πρόγραμμα της δια βίου μάθησης, να εντοπίζει ο ίδιος τα σφάλματα στη δομή και τη λειτουργία του και να επιτύχει το επίπεδο που θα λέγαμε όπως λέγεται και στη βιβλιογραφία, οργανωτική εκμάθηση.

Μια διαδικασία, δηλαδή, ποιοτικής αναβάθμισης που στηρίζεται στις δυνατότητες του ίδιου του φορέα να μετεξελίσσεται προς έναν στόχο της βελτίωσής του μέσα από τα προγράμματα, τις δράσεις, την αναμόρφωση των στόχων, την επικοινωνία με το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον, κυρίως όμως με το πολιτισμικό περιβάλλον, όλα αυτά είναι πράγματα που έχουν σχέση με την αλλαγή του φορέα που διακινεί τη διαδικασία δια βίου μάθησης.

Από την άλλη, έχουμε τα ίδια τα άτομα που παρακολουθούν αυτή τη διαδικασία, τα άτομα τα οποία κι αυτά μπαίνουν σε μία διαδικασία αλλαγής, είναι το επίπεδο της ατομικής αλλαγής που βρίσκεται σε μία κατάσταση αλληλεξάρτησης με την οργανωτική αλλαγή στο επίπεδο του φορέα.

Κι εδώ παίζουν ρόλο διάφοροι προσωπικοί παράγοντες, όπως η αποδοχή από τον εκπαιδευόμενο της ανάγκης για ανανέωση των γνώσεών του, η δυνατότητά του να τροποποιεί τις τάσεις και τις αντιλήψεις κατά την εκπαίδευση τη δική του αλλά και τη βελτίωση των γνώσεων στο χώρο που κινείται.

Τον θετικό ή αρνητικό ρόλο που έχει για τη συμμετοχή του στη διαδικασία αλλαγής η προϋφιστάμενη γνώμη και η εμπειρία του και οπωσδήποτε η επίδραση και το είδαμε εδώ αρκετά σε αυτό το διήμερο, την επίδραση που ασκούν πάνω του συγκινησιακές παράμετροι οι οποίες ενεργοποιούνται από την ανάμειξή του στη διαδικασία αυτή.

Αυτές οι διαδικασίες ιδίως αν πρόκειται για κεντρικά σχεδιασμένες βαριές διαδικασίες, όπως είναι προγράμματα επιμόρφωσης, που έχουμε μεγάλη εμπειρία πλέον στο πως κινούνται στην Ελλάδα και ακούσαμε πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις σχετικά με αυτό, αυτές όλες οι διαδικασίες έχουν κι ένα… αν μου επιτραπεί η έκφραση, έχουν τις αντιστάσεις που προβάλλονται σε ατομικό επίπεδο.

Πέρα από τις δυσλειτουργίες των φορέων, τις αντιστάσεις για την ατομική αλλαγή κι αυτό είναι ένα θέμα το οποίο νομίζω θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε εδώ, γιατί όλοι έχετε και έχουμε μία εμπειρία πεδίου όπου όλα αυτά τα θέματα μπαίνουν μέσα από παραμέτρους της καθημερινής πραγματικότητας.

Αντιστάσεις λοιπόν στην αλλαγή που μπορεί να είναι παθητικές ή ενεργητικές, αντιστάσεις που οφείλονται στην αδράνεια κατά τη συμμετοχή και έλλειψη πρωτοβουλίας ή ενεργητική αντίσταση με αυτά τα οποία οργανώνονται σε επίπεδο οργανωτικό από τον φορέα.

Πολλές φορές αυτές οι αντιδράσεις παραπέμπουν συχνά και σε μία υποκειμενική θεώρηση, που αφορά καθαρά το άτομο που έχει αυτές τις αντιδράσεις και δεν αναφέρεται στους στόχους και το περιεχόμενο της αλλαγής που του προτείνει η συμμετοχή του σε ένα δια βίου μάθησης πρόγραμμα.

Φαίνεται λοιπόν από τις έρευνες, ότι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για τη δημιουργία αντιστάσεων είναι η έλλειψη συστηματικής και καλά σχεδιασμένης επικοινωνίας των υπευθύνων ενός προγράμματος με τους επιμορφούμενους. Η σωστή επικοινωνιακή πολιτική θεωρείται από τα πιο βασικά συστατικά για ένα επιτυχημένο πρόγραμμα αλλαγής.

Το δεύτερο είναι αυτό που κουβαλάει ο καθένας μέσα του. Η αντίσταση λοιπόν αυτή που κουβαλάει ο καθένας μέσα του είναι η απαίτηση για ανατροπή των συνηθειών που πολλές φορές λειτουργούν κατά αντίθετη φορά από ότι αυτά τα οποία συνιστά και προσπαθεί να μεταδώσει το πρόγραμμα της δια βίου μάθησης.

Η ανατροπή λοιπόν των συνηθειών που θα τη δούμε στη συνέχεια και όλα αυτά δημιουργούν μία δυναμική της αλλαγής μέσα από ένα πρόγραμμα δια βίου μάθησης, που είναι κάτι που πιστεύω ότι στα περισσότερα προγράμματα που έχουν αναπτυχθεί στην Ελλάδα έχει παραμεληθεί αυτή η δυναμική.
Γιατί τα περισσότερα προγράμματα έχουν έναν σχεδιασμό γραμμικό που παραπέμπει, ακούστηκε πάρα πολλές φορές αυτό από τους εκλεκτούς συναδέλφους, σε χαρακτηριστικά του παραδοσιακού σχολείου στην Ελλάδα
και τα οποία προφανώς περισσότερο δίνουν σημασία στο τι πρέπει να κάνει ο εκπαιδευόμενος για να παρακολουθήσει τη λογική στην οποία εμπλέκεται, παρά στο να μπορέσουν να προσαρμόσουν αυτή τη λογική στα χαρακτηριστικά μιας ομάδας στόχου χωρίς να χάσει το πλαίσιό της η λογική, έτσι ώστε η δια βίου διαδικασία να συνδυαστεί από μάθηση και από δεξιότητες εφαρμογής, που πραγματικά συνιστούν την ικανότητα αλλαγής η οποία θα έχει μεταφερθεί στους επιμορφωνόμενους.
Αυτά όλα λοιπόν δίνουν το βάρος, κατά τη γνώμη μας με τον Κωστή Ίμβριο, στη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται σε ένα πρόγραμμα αλλαγής, πιστεύουμε ότι πρέπει η μία φάση διαδικασίας να είναι ο εντοπισμός των αναγκών της ομάδας στόχου πάντα στο πλαίσιο με τον φορέα, δηλαδή σημαίνει ότι θα προσαρμοστούμε στο κοινό μας ξεχνώντας αυτό το οποίο είμαστε εννοείται.

Χρειάζονται καλές πολιτικές επικοινωνίας, όπως πολύ απλά πράγματα και δεν κομίζω γλαύκα εις Αθήνας αλλά πρέπει να το πούμε, κοινό λεξιλόγιο μεταξύ των ανθρώπων που παρακολουθούν ένα δια βίου πρόγραμμα και οι οποίοι πολλές φορές προέρχονται από διαφορετικούς χώρους με διαφορετικό γνωστικό background.

Πρέπει να γίνεται καταγραφή των απόψεων και των ενδιαφερόντων σημείων για το σχεδιασμό της διαδικασίας και να υπάρχει ένας διαρκής δίαυλος επικοινωνίας με τους εκπαιδευόμενους, ώστε να είναι εφικτό να επιφέρονται διαρθρωτικές κινήσεις στη διαδικασία, με στόχο πάντα τη δημιουργική μάθηση, το δημιουργικό αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας.

Αυτά είχα να πω ως ένα πλαίσιο που αισθανθήκαμε την ανάγκη με τον συνσυντονιστή μου να βάλουμε γι΄ αυτό το στρογγυλό τραπέζι και θα δώσω στη συνέχεια το λόγο στις εκλεκτές και τους εκλεκτούς εκπροσώπους των φορέων που παίρνουν μέρος εδώ που είναι ένα πολύ ενδιαφέρον τραπέζι που έχουμε.

Και τώρα είναι πολλοί οι άνθρωποι που θα μιλήσουν, οπότε θα παρακαλούσα ας ξεκινήσουμε με μία παρουσίαση όπως είχατε σχεδιάσει για το τι είστε και πως κινείστε ως φορέας. Αν είναι εύκολο να τοποθετηθούμε από την αρχή σε αυτό το πλαίσιο που σας παρουσίασα, οπωσδήποτε στη συζήτηση θα πάει, αλλά επειδή είμαστε πολλοί θα ήθελα αυτή η παρουσίαση αν είναι εφικτό να μην ξεπεράσει το 5λεπτο.

Καταλαβαίνω ότι είναι λίγο άγαρμπο αυτό το πράγμα, αλλά με τέτοιο πλήθος ανθρώπων σε τόσο λίγο χρόνο, εκτός αν έχουμε τη δυνατότητα να ξεπεράσουμε το χρόνο και να μείνουμε παραπάνω χωρίς να ενοχλήσουμε κανέναν. Υπάρχει μία σιωπηρή ενθάρρυνση, οπότε παρακαλώ θα πρότεινα να ξεκινήσουμε ανάλογα με τη σειρά που είναι γραμμένα τα ονόματα των κυριών και των κυρίων εκπροσώπων.

Η κα Ζομπανάκη Αικατερίνη Προϊστάμενη Εκπαίδευσης και Δια Βίου Μάθησης της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων θα παρακαλούσα να πάρει το λόγο.

Α. Ζομπανάκη: Καλησπέρα σας, θα ήθελα για μια ακόμη φορά να εκφράσω τη χαρά μου και την ικανοποίησή μου και την εξέφρασα και το μεσημέρι για την επιτυχία που έχει το συνέδριο. Πραγματικά εξελίσσεται όπως το οραματιστήκαμε και θεωρώ ότι κάτι θα αφήσει στο χώρο της δια βίου μάθησης.

Το 3ο Στρογγυλό Τραπέζι του συνεδρίου το οποίο λαμβάνει χώρα εδώ στο χώρο του Πολυτεχνείου φιλοξενεί εκπροσώπους των πολιτικών και κοινωνικών φορέων των Χανίων τους οποίους ευχαριστούμε θερμά.Με τη σειρά μου ως Προϊσταμένη Δι Βίου Μάθησης της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων αποδέχθηκα με τη σειρά μου την πρόταση της Δρ. Χρύσας Τερεζάκη να είμαι σήμερα μαζί μας.

Αντικείμενο της συζήτησης για μία ακόμη φορά θα είναι να καταθέσουμε τις απόψεις μας και τις ιδέες μας σχετικά με τις ανάγκες που αναφύονται στην κοινότητά μας σήμερα, για τη διαρκή εκπαίδευση και το κατά πόσο έχουν περάσει ή θα περάσουν οι πρακτικές προς τους φορείς για να καλύψουμε τις ανάγκες αυτές.

Ως Περιφερειακή Ενότητα θεωρώ ότι έχουμε πετύχει πάρα πολλά πράγματα στον τομέα της δια βίου μάθησης. Κατ΄ αρχήν θα σας πω περιγραφικά με τι περίπου αντικείμενο ασχολούμαστε όλα αυτά τα πέντε χρόνια με τη σύσταση έπειτα από τον «Καλλικράτη» του Τμήματος Δια Βίου Μάθησης Παιδείας και Απασχόλησης.

Κατ΄ αρχήν διοργανώνουμε επιμορφωτικά προγράμματα κινηματογράφου για εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οι οποίοι με τη σειρά τους μεταφέρουν την εμπειρία τους στους μαθητές, ούτως ώστε να μπορούν να δημιουργήσουν ταινίες μικρού μήκους, DVDs, σε CD ή οτιδήποτε άλλο, προκειμένου αυτοί να συμμετέχουν σε μαθητικούς διαγωνισμούς.

Πραγματοποιούμε επιμορφωτικά σεμινάρια γεωγραφίας, ελευθέρου σχεδίου, τα οποία πραγματοποιούνται με αρκετά μεγάλη επιτυχία και αναφέρονται σε οποιονδήποτε πολίτη από 5 μέχρι και 95 χρονών. Πραγματοποιούμε κύκλους διαλέξεων και συζητήσεων για γονείς και εκπαιδευτικούς με πολύ μεγάλη επιτυχία, τα οποία μπορούν να παρακολουθήσουν στο πλαίσιο πρόληψης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας μας πάνω σε καυτά θέματα που ταλανίζουν την κοινωνία μας σήμερα, όπως είναι ο σχολικός εκφοβισμός, η ενδοοικογενειακή βία, οι εξαρτήσεις, η βία στα γήπεδα.

Πραγματοποιούμε επιμορφωτικά προγράμματα για την πρόληψη και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας στα τροχαία ατυχήματα.Φέτος πραγματοποιήσαμε μία πολύ μεγάλη σειρά καμπάνιας και στα σχολεία και στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων, πραγματοποιήσαμε ημερίδες, βγήκε κι ένα πολύ καλό βιβλίο ως απόρροια όλων αυτών των συζητήσεων που έγιναν και στο πλαίσιο της πρόληψης.

Πραγματοποιούμε φεστιβάλ κινηματογράφου, παρουσιάσεις βιβλίων, φεστιβάλ χορού, τραγουδιού, θεατρικές παραστάσεις με στόχο την πολιτιστική αναβάθμιση των ανηλίκων. Όλα αυτά σας τα λέω εν περιλήψει, θεωρώ πραγματικά τον εαυτό μου πολύ τυχερό που ασχολούμαι με αυτά και θέλω να επιτύχουμε ακόμα περισσότερα πράγματα.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε πολύ την κα Ζομπανάκη που μας μίλησε για τα σεμινάρια απόκτησης ατομικών δεξιοτήτων και γενικότερων γνώσεων με ατομική και κοινωνική σημασία, που είναι το αντικείμενο του σχεδιασμούς σας και θα παρακαλούσα τον κ. Μιχάλη Αεράκη τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή ΔΗΠΕΘΕΚ να πάρει το λόγο.

Μ. Αεράκης: Καλησπέρα και ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση και την τιμή για το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης.

Το θέμα που θα μιλήσω, ο τίτλος, για να δώσουμε έναν τίτλο, είναι «η χρησιμότητα του θεάτρου στην εκπαιδευτική κοινότητα και στη ζωή των ανθρώπων γενικότερα».

Ξεκινώντας θα έλεγα το εξής: Όταν το 2000 ανέλαβα την καλλιτεχνική διεύθυνση του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Κρήτης, ένα από τα πρώτα πράγματα που είχα πει δεν ήταν αν το θέατρο θα ανεβάσει Αριστοφάνη ή μεγάλα κλασικά έργα. Ο ρόλος και ο στόχος για μένα, έτσι έβλεπα το θέατρο και δικαιώνομαι μετά από τόσα χρόνια, είναι ότι εάν ένα περιφερειακό θέατρο δεν καταφέρει να μπει ουσιαστικά στα σπλάχνα της τοπικής κοινωνίας αυτό το θέατρο πρέπει να κλείνει.

Κι όταν λέω “σπλάχνα τοπικής κοινωνίας” εννοώ ότι ο ρόλος του θεάτρου είναι ρόλος και εκπαιδευτικός και πρέπει να μπει και στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και τριτοβάθμια εκπαίδευση και παντού και να δώσει τα ερεθίσματα στον κόσμο μπας και λυτρώσει την ψυχή του μέσα από τις ευαισθησίες τις οποίες όλοι έχουμε και πως μπορούμε να ανακαλύψουμε κυρίως τον ίδιο μας τον εαυτό μέσα από την τέχνη και ειδικότερα την τέχνη του θεάτρου.

Θα ξεκινήσω λέγοντας και θέτοντας το ερώτημα τι είναι θέατρο και τι μπορεί να προσφέρει.

Το θέατρο κατά την άποψή μου είναι μία τεράστια δεξαμενή με όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα. Συνεπώς το θέατρο ερευνά, εξετάζει και προτείνει τις υπέρτατες αξίες στη ζωή όλων μας.

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το θέατρο έχει μπει για τα καλά στην εκπαιδευτική κοινότητα με πολλαπλά οφέλη. Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τον ίδιο τους τον εαυτό, γνωρίζουν άγνωστες πτυχές της ψυχής τους, κοινωνικοποιούνται, αναπτύσσονται σχέσεις, καλλιεργούν το πνεύμα τους, ξεδιπλώνουν εκθέτοντας στους άλλους τα συναισθήματά τους και γενικότερα αποκτούν μια άλλη συμπεριφορά στους γύρω τους.

Ένας από τους στόχους του θεάτρου είναι να ερεθίσει το νου και την καρδιά σε όσους ασχολούνται και παρακολουθούν. Γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι, με γνώση και κρίση. Η προσπάθεια είναι πάντοτε να ξεπεράσουμε τους ίδιους μας τους εαυτούς.

Παράλληλα το θέατρο προσφέρει τη χαρά της δημιουργίας, γίνεσαι πιο σημαντικός ως άνθρωπος. Το θέατρο είναι ο κλάδος της τέχνης, που αναφέρεται στην απόδοση ιστοριών μπροστά σε κοινό, με τη χρήση κυρίως του λόγου, της μουσικής του χορού και άλλα, είναι δηλαδή η συμπύκνωση των τεχνών.

Το θέατρο σε κάνει πέραν της επαφής με όλα τα παραπάνω ήδη να ασκείς τη φωνή σου, τη γλώσσα σου, να υπερασπίζεις τη γλώσσα σου, να μιλάς σωστά τη γλώσσα σου, την κίνησή σου, να ερευνάς τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες μιας εποχής και άλλα.

Η υπεράσπιση της γλώσσας μας είναι πολύ σημαντικό και δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Τα παιδιά που συμμετέχουν, αλλά και οι εκπαιδευτικοί στην θεατρική τους ομάδα, μαθαίνουν επίσης τι σημαίνει ανθρώπινη ανάγκη και τι σημαίνει η λέξη «πειθαρχία».

Για όλους τους παραπάνω λόγους το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης έχει δημιουργήσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια το παιδικό θεατρικό εργαστήρι με 150 παιδιά ηλικίας από 6 έως 18 ετών. Μακάρι να είχαμε χώρους και αυτά τα 150-160 άτομα να τα κάνουμε 350-400 άτομα.

Πιστέψτε ότι υπάρχει φοβερή δίψα και τα τηλέφωνα τα οποία δεχόμαστε αγγίζουν αυτό το νούμερο, γύρω στα 400 τηλέφωνα δεχόμαστε στην αρχή της περιόδου που είναι περίπου Οκτώβρης-Νοέμβρης, για να εγγραφούν στο παιδικό θεατρικό εργαστήρι.

Παράλληλα, γιατί όπως είπα και πριν, ο ρόλος του θεάτρου οφείλει και πρέπει να είναι παιδευτικός και ψυχαγωγικός, προετοιμάζουμε τους αυριανούς σωστούς και υπεύθυνους πολίτες. Παράλληλα λειτουργούμε και την ερασιτεχνική θεατρική μας ομάδα, με 60 άτομα ηλικίας από 20 έως 65 ετών.

Παίρνω πάσα από αυτό που σας είπα μόλις τώρα, για να σας πω ότι σε αυτά τα μικρά παιδιά που τους λέμε με απλά λόγια τι σημαίνει να είναι ένας άνθρωπος πολιτισμένος, αφορμή μου έδωσε ένας μικρός μαθητής πριν από 6-7 χρόνια, ο μικρός Χρήστος, ο οποίος μου έκανε αυτή την ερώτηση ηλικίας 8 ετών και αυτό ήταν το ερέθισμα για ένα συνέδριο που κάναμε.

Με ρώτησε λοιπόν: «Κύριε Αεράκη τι σημαίνει να είναι κάποιος πολιτισμένος άνθρωπος»; Αιφνιδιάστηκα. Του είπα ότι θα σου δώσω μία πρόχειρη απάντηση, γιατί δεν ξέρω ούτε εγώ πια σήμερα τι είναι πολιτισμένος άνθρωπος. Τον ρώτησα αν έχει δικό του δωμάτιο, μου απάντησε «ναι» και του λέω κατ΄ αρχήν είσαι και τυχερό παιδί που έχεις το δικό σου δωμάτιο.

Ο πολιτισμένος άνθρωπος έτσι όπως το αντιλαμβάνομαι και με αυτή την πρόχειρη απάντηση που μπορώ να σου δώσω, είναι το πρωί που θα ξυπνήσεις να στρώσεις πρόχειρα το κρεβάτι, να βάλεις τις παντούφλες στη θέση τους, να πάρεις την τσάντα σου, να πιεις το πρωινό σου, να φιλήσεις τη μαμά σου και να πας στο σχολείο.

Κι όταν θα επιστρέψεις να μην πετάξεις την τσάντα δεξιά και αριστερά, να βάλεις την τσάντα στη θέση της και όχι να έχουμε τη σιγουριά ότι η καλή μαμά θα στρώσει το κρεβάτι, θα βάλει τις παντούφλες στη θέση τους, θα μαζέψει την τσάντα και όλα αυτά τα πράγματα. Αυτή την απάντηση μπορώ να σου δώσω.

Αυτό όμως μου έδωσε το ερέθισμα για να διοργανώσουμε μία ημερίδα στο θέατρο μετά από έξι μήνες, με πρώτο και καλύτερο στο κάθισμα το μπροστινό καθόταν ο μικρός Χρήστος και το θέμα ήταν «πολιτισμός και πολιτική στα σκαλοπάτια του 21ου αιώνα». Συμμετείχαν από όλα τα πολιτικά κόμματα, είχαν στείλει κάποιον εκπρόσωπο σε επίπεδο Βουλευτή ή άλλης υψηλής βαθμίδας Πολιτικούς και από κάθε μορφή τέχνης είχαμε και μία προσωπικότητα.

Έγινε ένας εκτενής διάλογος, η ημερίδα αυτή αφιερώθηκε στο μικρό το Χρήστο, τους είπα ότι όλοι σας πρέπει να επικεντρώσετε με απλά λόγια κατανοητά κι όχι τη γλώσσα την ξύλινη που μιλάμε πολλές φορές άθελά μας ίσως, στο μικρό το Χρήστο, για να καταλάβει τι σημαίνουν όλα αυτά τα πράγματα και πως μπορούμε να προετοιμάσουμε στο πρόσωπο του μικρού Χρήστου τον αυριανό Έλληνα υπεύθυνο και σωστό πολίτη.

Αυτό έγινε με πολύ μεγάλη επιτυχία και όποιος θέλει μπορεί να μπει στο site του θεάτρου, όπου έχουν καταγραφεί τα πάντα τα οποία έχουν ειπωθεί.

Παράλληλα, το θέατρο με όλα αυτά τα οποία σας είπα, έχουμε κάνει πάρα πολλές ξεναγήσεις στα παιδιά των δημοτικών σχολείων όλου του νομού με τίτλο «γνωρίζω την πόλη μου», παίρνοντας ξεναγούς με ομάδες των 20 ανθρώπων και ξεκινώντας από το Φιρκά και καταλήγοντας στο θέατρο Βλησίδη και εξηγούσαμε στα μικρά παιδιά την ιστορία αυτής της πόλης.

Αυτό το κάναμε δύο-τρία συνεχόμενα χρόνια. Δυστυχώς τα οικονομικά του θεάτρου έχουν φτάσει σε ένα οριακό σημείο, δεν μπορέσαμε να το συνεχίσουμε αυτό, είχα κάνει όμως μία πρόταση στη Δημοτική Αρχή και χαίρομαι πάρα πολύ που συνεχίζεται αυτή η περιήγηση σε ιστορικά κομβικά σημεία της πόλης στους ενήλικες. Η πρότασή μου παραμένει η ίδια.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση νομίζω ότι κάθε χρόνο οφείλει τα παιδιά της πρώτης τάξης του δημοτικού να τα εισάγουν στην ιστορία και στον πολιτισμό του τόπου μας και να κάνουν αυτό το οποίο γινόταν και παλαιότερα κι εύχομαι κι ελπίζω να γίνει.

Κοντά στις ξεναγήσεις αυτές έχουμε κάνει αρκετά θεατρικά σεμινάρια στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σε εκπαιδευτικούς δηλαδή, δωρεάν πάντα, δίνοντας 30-40 ώρες περίπου με ανθρώπους του θεάτρου και προσπαθώντας να δείξουν στους εκπαιδευτικούς πως ένα μάθημα μπορεί να γίνει ευχάριστο με πολύ μεγάλη ανταπόκριση.

Αυτό το οποίο επίσης κάναμε, γιατί θέλω να πω αυτά τα λίγα πράγματα, ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του θεάτρου στην εκπαιδευτική κοινότητα και όχι μόνο. Ενθαρρύναμε κάποιους συμπολίτες μας πριν από κάμποσα χρόνια με ένα δελτίο τύπου, λέγοντάς τους ότι κάποια στιγμή κάποιοι έχουμε γράψει σε ένα χαρτί για το χαμένο μας έρωτα ή οτιδήποτε άλλο και ντραπήκαμε να το διαβάσουμε καν στον διπλανό μας και αυτό μπορεί να έχει κιτρινίσει και να βρίσκεται σε κάποιο συρτάρι. Προτείναμε λοιπόν, να το βγάλουν και να το φέρουν εδώ πέρα στο θέατρο και αν ήθελαν πολύ ευχαρίστως θα κρατούσαμε την ανωνυμία.

Ανταποκρίθηκαν 75 άτομα από τα Χανιά, άνθρωποι που κατείχαν πολύ υψηλές θέσεις στα δρώμενα αυτής της πόλης κι όχι μόνο. Κατέβασα θυμάμαι το Γιάννη Βόγλη για να δώσει μια πολύ μεγάλη βαρύτητα σε αυτούς τους ανθρώπους που έγραψαν κάτι και που δεν ακούστηκαν ποτέ, το Γιάννη Βόγλη, νομίζω ότι ήταν και ο Γρηγόρης Βαλτινός, ο Βασδέκης και διάβασαν αυτά τα οποία είχε αποτυπώσει ο κάθε συμπολίτης μας. Αυτό έγινε και στο Ρέθυμνο με 25 άτομα συμμετοχή.

Εν πάση περιπτώσει θα μπορούσα να πω πάρα πολλά, κλείνοντας λέω το εξής: Ότι καλές είναι οι γνώσεις, αλλά το συναίσθημα είναι πολύ πιο σημαντικό και να μην προσπαθήσουμε να βγάλουμε μαθητές οι οποίοι να είναι μόνο πολύ καλοί μαθητές, καλοί γιατροί, καλοί επιστήμονες και να έχουν γυάλινα μάτια που μας ταλαιπωρούν. Ας προσέξουμε το συναίσθημα.

Και κάτι τελευταίο και κλείνω. Οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν την ευθύνη της πολιτικής εξουσίας είτε στην Τοπική Αυτοδιοίκηση είτε κεντρικά, επιτέλους να βάζουν τους σωστούς και υπεύθυνους ανθρώπους στις σωστές και υπεύθυνες θέσεις. Μόνο έτσι, ίσως, κάποια καλύτερη μέρα μπορεί να ξημερώσει σε αυτόν τον τόπο.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε τον κ. Αεράκη για τα τόσα ενδιαφέροντα που μας είπε. Σειρά έχει η κα Αμαλία Κωτσάκη, η Πρόεδρος του ΚΕΠΠΕΔΗΧ- ΚΑΜ. Παρακαλώ έχετε το λόγο.

Α. Κωτσάκη: Κατ΄ αρχήν θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση για να συμμετάσχω σε αυτό το στρογγυλό τραπέζι, είναι τιμή μας η συμμετοχή αυτή και χαρά ασφαλώς.

Δεν ξέρω κατά πόσον οι συμμετέχοντες γνωρίζουν τι είναι η ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ. Είναι η Κοινωφελής Επιχείρηση Πολιτισμού και Περιβάλλοντος του Δήμου Χανίων και το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου, επειδή αυτά μοιάζουν τα αρχικά λίγο περίεργα αισθάνθηκα ότι έπρεπε να σας εξηγήσω περί τίνος πρόκειται.

Εγώ θα περιοριστώ σε σχόλια και διατυπώσεις πάνω στο πλαίσιο το οποίο έθεσε ο εισηγητής, γιατί αντιλαμβάνεστε ότι αν προσπαθήσω να πω το τι συμβαίνει από πλευράς εκδηλώσεων και τα λοιπά στην ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ δεν τελειώνουμε ποτέ.

Λοιπόν θα περιοριστούμε στο εξής: Το κομμάτι της δια βίου μάθησης από την ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ διακρίνεται σε δύο διακεκριμένες ομάδες δράσεων, την έμμεση και την άμεση. Η άμεση κατ΄ αρχήν είναι τα εργαστήρια τα οποία πραγματοποιούνται στη Βίλα Κούνδουρου, τα οποία φέτος είχαν πάρα πολύ μεγάλη επιτυχία και αφορούν εργαστήρια φωτογραφίας, κινηματογράφου, κοσμήματος, εικαστικών γενικότερα, μουσικής πιο μικρό.

Και το δεύτερο κομμάτι τώρα το εαρινό δηλαδή που κι αυτό το κάναμε κι είχε ένα τίτλο «ευ ζην», αφορούσε πιο εφαρμοσμένα πράγματα κι είχε να κάνει με γευσιγνωσία κρασιού, με εικαστικές παρεμβάσεις σε ρούχα και τη μετατροπή τους, είχε βιωματική κίνηση και το πρώτο είχε τίτλο «εισαγωγή στην τέχνη» ενώ το δεύτερο ήταν «η τέχνη στην καθημερινή ζωή».

Αυτά ήταν άμεση ας πούμε δια βίου μάθηση, ενώ το έμμεσο είναι μέσα από μία πολύ μακρά σειρά εκδηλώσεων οι οποίες πραγματοποιούνται κατά βάση στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου και έχουν άξονα την «αρχιτεκτονική την πόλη και το περιβάλλον», χωρίς να αποκλείονται βεβαίως και άλλα, αλλά ο βασικός άξονας είναι αυτός.

Λοιπόν τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση; Σε αυτή την περίπτωση αν θέλετε αυτό το οποίο συνιστά αλλαγή είναι το εξής: Ότι μέσα από εκδηλώσεις συναντήσεις και δράσεις οι οποίες αφορούν κατά βάση την πόλη των Χανίων στο μεγαλύτερό τους ποσοστό έχουμε δια βίου μάθηση διότι αυτές συνοδεύονται και από διαλέξεις διακεκριμένων επιστημόνων, οπότε γίνεται μία συνέργεια. Από τη μία πλευρά δηλαδή ενημερώνονται οι άνθρωποι μαθαίνουν από διακεκριμένους ομιλητές κι από την άλλη αυτά που μαθαίνουν μετά τα συζητάνε διότι αφορούν την πόλη τους.

Βεβαίως όσον αφορά την εκπαιδευτική κοινότητα οι δράσεις είναι πάρα πολλές, με κορύφωση βεβαίως την «άνοιξη καλλιτεχνικής δημιουργίας» η οποία απαριθμεί γύρω στις 45 εκδηλώσεις και είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο γεγονός.

Τι γίνεται τώρα πάλι σε σχέση με αυτά που έλεγε προηγουμένως ο κ. Γερμανός για την αλλαγή; Η αλλαγή την οποίαν σκοπεύει η ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ θα προκύψει αν όλα πάνε καλά μέσα από τη συμμετοχή μας σε ευρωπαϊκά προγράμματα και αυτή τη στιγμή συμμετέχουμε σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα -έχουμε υποβάλλει δεν ξέρω αν θα εγκριθεί, ελπίζω ότι θα πάει καλά- Erasmus Plus, το οποίο είναι δια βίου μάθηση και αφορά την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, ειδομένης ως ένα αειφόρο εργαλείο ας πούμε, sustainable tool.

Αυτό που έχουμε υποβάλλει είναι ένα μεγάλο πρόγραμμα μαζί με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πολυτεχνείο Κρήτης και άλλα δύο ιδρύματα σχετικά, στο οποίο συμμετέχουμε κι ελπίζουμε να πάμε καλά, έτσι πια η δια βίου μάθηση γίνεται οργανωμένη μέσα από ένα μεγάλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα.

Παράλληλα η αλλαγή θα επέλθει και από την ενίσχυση του κομματιού της έρευνας το οποίον προάγει η ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ, το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη δια βίου μάθηση, δηλαδή τα ερευνητικά αποτελέσματα και κατά τη διάρκεια ερευνητικών προγραμμάτων τα οποία διεκδικούμε θα προάγεται και η δια βίου μάθηση.

Με αυτόν τον τρόπο εμείς σκοπεύουμε να υλοποιήσουμε την οργανωτική αλλαγή, δηλαδή όχι πια εμείς κάνουμε δια βίου μάθησης προγράμματα μόνοι μας με διαφόρους ας πούμε, αλλά οργανωμένα μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων, τα οποία θα δώσουν μεγαλύτερη διάρκεια και βεβαίως και σαφώς ευρύτερη διάσταση διότι θα έχουν ευρωπαϊκό προσανατολισμό.

Σε επίπεδο ατομικής αλλαγής θεωρώ ότι μέσα από αυτές τις συναντήσεις οι οποίες αφορούν ζωτικά ζητήματα της πόλης και ευρύτερα ας πούμε του νησιού ευαισθητοποιείται ο κόσμος και παράλληλα μαθαίνει και δεν έρχεται απλά για να ακούσει ας πούμε ένα μάθημα, αλλά γίνεται έμμεσα, μαθαίνει και συμμετέχει.

Δε θα ήθελα να προσθέσω κάτι ακόμη, γιατί και ο χρόνος είναι περιορισμένος, αλλά νομίζω ότι τοποθετούμεθα σε αυτό το ζήτημα της οργανωτικής και ατομικής αλλαγής της δια βίου μάθησης.

Ευχαριστώ πάρα πολύ.

Συντονιστής: Ευχαριστώ πολύ την κα Αμαλία Κωτσάκη για την επικέντρωση στη θεματική που έχουμε εισαγάγει εδώ ως συντονιστές. Παρακαλώ τώρα τον κ. Δημήτριο Μπούρδα το Διευθυντή του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Χανίων να πάρει το λόγο.

Δ. Μπούρδας: Αγαπητοί σύνεδροι καλησπέρα.

Τον περασμένο Σεπτέμβρη ανέλαβα καθήκοντα Διεύθυνσης του ΣΔΕ Χανίων, με έδρα στα Χανιά, καθώς και των παραρτημάτων Κισσάμου και Πλατανιά. Ως γνωστό το θέμα της παιδείας είναι πολυδιάστατο και δεν αφορά μόνο την εκπαίδευση αλλά μια γενικότερη κουλτούρα και καλλιέργεια των εκπαιδευόμενων και σε αυτό βασίζεται η γενικότερη φιλοσοφία των ΣΔΕ.

Το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Χανίων είναι μια δομή εκπαίδευσης ενηλίκων και απευθύνεται σε όσους δεν έχουν ολοκληρώσει τη βασική υποχρεωτική εκπαίδευση, ήτοι το γυμνάσιο. Με απλά λόγια, είναι ένα γυμνάσιο ειδικά για ενήλικες, το οποίο όπως είναι λογικό είναι προσαρμοσμένο στις εκπαιδευτικές τους ανάγκες.

Το τρέχον ακαδημαϊκό έτος στο σχολείο μας είχαμε περίπου 180 εκπαιδευόμενους ηλικίας από 18 έως 70 και άνω ετών, είναι στελεχωμένο από 30 άκρως ευαισθητοποιημένους και προσηλωμένους στο έργο τους εκπαιδευτικούς, με πλούσια τυπικά προσόντα, όπου όλοι τους σχεδόν είναι κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων και με ένα μεγάλο ποσοστό αυτών σχεδόν ένας στους τρεις είναι είτε υποψήφιοι/ες διδάκτορες.

Τα στατιστικά αυτά μας κατατάσσουν σε ένα από τα μεγαλύτερα ΣΔΕ στην Ελλάδα, εάν όχι το μεγαλύτερο, που νομίζω ότι είναι το μεγαλύτερο αλλά εν πάση περιπτώσει, όπου παράλληλα το εκπαιδευτικό του δυναμικό και αυτό το προσοντολόγιο είναι ζηλευτό ακόμα και από ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και αφετέρου μας γεμίζει με ευθύνη απέναντι στο λειτούργημά μας.

Διοικητικά, το σχολείο ανήκει στη Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς του Υπουργείου Πολιτισμού Παιδείας και Θρησκευμάτων, που μας μπερδεύει αυτό το Υπουργείο, συνέχεια αλλάζει όνομα κι έχω αλλάξει τρεις φορές σφραγίδα φέτος.

Ομιλήτρια: Κάθε αλλαγή σφραγίδας είναι και αλλαγή εντύπων βέβαια.

Δ. Μπούρδας: Ναι και βέβαια αυτά τα πληρώνουμε από την τσέπη μας, γιατί έχουν την απαίτηση να τα κάνουμε, ωστόσο κανείς δεν μας χρηματοδοτεί. Τέλος πάντων αυτό είναι μια μεγάλη ιστορία και δε θέλω να υπεισέλθω σε αυτό.

Και συγχρηματοδοτούνται λοιπόν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ελληνικό Δημόσιο, ωστόσο… αλλά επιδιώκει τη συνεργασία και τη σύμπραξη με όλους τους σχετικούς κοινωνικούς φορείς σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο αλλά κυρίως και σε τοπικό, ώστε να εξασφαλίσει τις κατάλληλες υποδομές και τεχνογνωσία προκειμένου να βελτιώσει τις παιδαγωγικές του πρακτικές.

Στο ΣΔΕ Χανίων ακολουθούμε παιδαγωγικές προσεγγίσεις που εστιάζουν κυρίως στις ατομικές ανάγκες και το τονίζω αυτό και τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες των εκπαιδευομένων και δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην απόκτηση βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων αλλά και νέων γνώσεων και δεξιοτήτων, ξένες γλώσσες, νέες τεχνολογίες και άλλα.

Καλλιεργούμε τις δεξιότητες και βοηθούμε τους εκπαιδευόμενους να διαμορφώσουν θετικές τάσεις ως ενεργοί πολίτες και μέλη της κοινωνίας σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο θέλουμε να ελπίζουμε.

Διαμορφώνουμε ευέλικτο πρόγραμμα σπουδών ώστε να αξιοποιούνται όλοι οι κοινωνικοί χώροι στους οποίους υπάρχει γνώση και συσσωρευμένη εμπειρία, όπως μπορεί να είναι ένας χώρος εργασίας, η εκκλησία, οι κοινωνικές συναθροίσεις, καλλιτεχνικές δημιουργίες πολιτιστικών εκδηλώσεων και τα λοιπά, ενώ παράλληλα επιδιώκουμε και αναπτύσσουμε κοινές δράσεις και με άλλα ΣΔΕ.

Δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη μεταγνωστικών ικανοτήτων, δηλαδή μαθαίνουμε πώς να κρατήσουμε τη νέα γνώση, το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Χανίων παραμένει αρωγός και συμπαραστάτης σε κάθε συμπολίτη μας που θα πάρει την απόφαση να ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση.

Εδώ θα μου επιτρέψετε να αναφέρω συγκεκριμένους λόγους που καθιστούν αναγκαία την πιστοποίηση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης όπως είναι το γυμνάσιο για κάθε ενήλικα. Είναι μερικά σημεία τα οποία μπορεί να μη σας φαίνονται άκρως εντυπωσιακά, αλλά πιάνουν τόπο στους εκπαιδευόμενούς μας.

Το γεγονός ότι κάποιος δεν έχει απολυτήριο του γυμνασίου σημαίνει ότι αυτόματα υπόκειται σε μια σειρά από περιορισμούς και αποκλεισμούς στην καθημερινότητά του. Για παράδειγμα δεν μπορεί να διεκδικήσει μια θέση στο δημόσιο, πλην των θέσεων στην καθαριότητα. Ενώ στον ιδιωτικό τομέα έχει περιορισμένη πρόσβαση σε χαμηλού προφίλ θέσεις εργασίας. Επιπλέον δεν έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί επαγγελματικά σε ένα εργασιακό περιβάλλον καθώς οι προοπτικές για προαγωγή και εξέλιξη είναι περιορισμένες.

Τέλος δεν μπορεί να αποκτήσει ούτε άδεια οδήγησης επιβατικού δημοσίας χρήσης αυτοκίνητο ταξί αλλά ούτε και να ανανεώσει την ήδη υπάρχουσα. Έχουμε πάρα πολλούς εκπαιδευόμενους, που έρχονται ακριβώς γι΄ αυτό, δηλαδή ξεχνάνε το επίπεδο της γνώσης και της εκπαίδευσης και έρχονται αποκλειστικά μόνο για να μπορέσουν να ανανεώσουν μια άδεια. Αυτό βέβαια γι΄ αυτούς είναι ένα ισχυρό κίνητρο που έχει φέρει πολλούς επαγγελματίες οδηγούς στα θρανία του ΣΔΕ.

Ίσως πάλι κάποιος να μην έχει τη δυνατότητα αίτησης και για επιδότηση, σε κάθε περίπτωση όμως θεωρώ ότι στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον όπου οι γνώσεις και η εξειδίκευση αποτελούν τη διαρκή σταθερά σε κάθε πτυχή της ζωής μας, η κατοχή διπλώματος τουλάχιστον του επιπέδου υποχρεωτικής εκπαίδευσης αποτελεί αναγκαία συνθήκη για κάθε πολίτη αυτής της χώρας, ανεξαρτήτως ηλικίας και υποχρεώσεων.

Και… κάπως ιδιαίτερη και σε αντιπαράθεση με το ρόλο μου ως Διευθυντή και ακόμα περισσότερο ως εκπαιδευτικού, πιστεύω λοιπόν ότι αν το εκπαιδευτικό μας σύστημα λειτουργούσε επαρκώς, τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας δε θα έπρεπε να υπάρχουν. Σκεφτείτε, σαμποτάρω τον ίδιο το θεσμό που υπηρετώ; Αλίμονο.

Ανέλαβα αυτή τη θέση με συγκεκριμένα οράματα και θεωρώ πως υπηρετώ τη θητεία μου με πλήρη συνείδηση και θετικότητα, ωστόσο ο ρόλος του εκπαιδευτικού ατομικά και συλλογικά είναι κατ΄ αρχάς να προετοιμάζεται για να μεταλαμπαδεύει γνώση, να πλάθει το αυριανό δυναμικό με επάρκεια και ακόμη περισσότερο διοικώντας μια σχολική μονάδα να μπορεί να ηγηθεί…

Ακριβώς εκεί αναφέρομαι λοιπόν, αν όλα αυτά γινόταν από το εκπαιδευτικό μας σύστημα της τυπικής εκπαίδευσης χωρίς κενά και παραλείψεις και με εποικοδομητική συνέχεια δε θα υπήρχε ανάγκη να δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία στους μαθητές για επιμόρφωση στη ζωή τους… τα ΣΔΕ οφείλουν την ύπαρξή τους στα κενά και τις αστοχίες που αφήνει το σύστημα προσπαθώντας να τα καλύψουν…

Ας φροντίσουμε όμως να μην επαναληφθούν οι ίδιες αυτές αστοχίες σε ετούτη τη δεύτερη ευκαιρία εκπαίδευσης, αλλά εάν προσπαθήσουν όλοι οι φορείς… στην προσπάθειά μας και να δώσουμε αυτή τη δεύτερη ευκαιρία σε μια συγκροτημένη και ώριμη λειτουργία που θα ολοκληρώσουν ομαλά αυτό που… οι μαθητές μας για χίλιους δυο λόγους στερήθηκαν τη βασική τους εκπαίδευση.

Συγχαρητήρια στους διοργανωτές και καλό κουράγιο για το μέλλον.

Συντονιστής: Σας ευχαριστούμε και τώρα το λόγο έχει η κα Βόκα Ελένη Αναπληρώτρια Προϊστάμενη του ΚΕΔΔΥ Χανίων.

Ε. Βόκα: Καλησπέρα σε όλους, μαζί θα πραγματευτούμε το θέμα της διεπιστημονικής συνεργασίας του ΚΕΔΔΥ με τους σημαντικούς «ενήλικες της εκπαίδευσης».

Με τον όρο «ενήλικες της εκπαίδευσης» εννοούμε τους εκπαιδευτικούς, τη σχολική ηγεσία, τους σχολικούς συμβούλους και τους γονείς. Ο όρος «σημαντικός» πάει στη σημαντικότητα των ρόλων και κυρίως το μέγεθος της ευθύνης και στο επαγγελματικό ήθος που θα πρέπει να διακρίνει όλους αυτούς τους ενήλικες που εμπλέκονται στην εκπαίδευση.

Ο χρόνος είναι περιορισμένος, αυτό δεν είναι απαραίτητα μειονέκτημα, θα μας δοθεί χρόνος για συζήτηση, γι΄ αυτό θα προσπαθήσω να δώσω σε γενικές γραμμές το στίγμα της συνεργασίας μας και θα ξεκινήσω από το τι μας οδήγησε, ποια ανάγκη μας οδήγησε στη συνεργασία αυτή.

Η πολυπλοκότητα των θεμάτων που αντιμετωπίζουν τα σχολεία σήμερα μέσα από τις μαθητικές ανάγκες, από τις ανάγκες των εκπαιδευτικών την ενίσχυση και ενδυνάμωση του εκπαιδευτικού τους ρόλου, καθώς και μέσα από τις ανάγκες της οικογένειας για ενίσχυση του γονεϊκού και παιδαγωγικού τους ρόλου, οδήγησε τα σχολεία στην αναζήτηση συνεργασίας με το ΚΕΔΔΥ και στη συνεργασία με μία ομάδα ειδικοτήτων, με μία ομάδα που αποτελείται από εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής, από κοινωνικό λειτουργό, από ψυχολόγο ή και παιδοψυχίατρο.

Όπως κάθε ομαδική συνεργασία έτσι και η δική μας ακολουθεί μια συγκεκριμένη στρατηγική, μία μέθοδο. Η μέθοδος που ακολουθήσαμε εμείς είναι η συστημική προσέγγιση, δηλαδή δώσαμε έμφαση στο σύστημα. Κανένα άτομο δε λειτουργεί από μόνο του, αλληλεπιδρά με τα διάφορα περιβάλλοντα στα οποία ανήκει κι έτσι είδαμε το σχολείο ως μία κοινότητα όπου τα μέλη της νοιάζονται, υποστηρίζουν και βοηθούν το ένα το άλλο.

Επίσης δώσαμε έμφαση στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων και την ενδυνάμωση των ατόμων καθώς και των συστημάτων που τους περιβάλλουν, αξιοποιώντας σύγχρονες διδακτικές και μαθητειακές προσεγγίσεις, προσεγγίσεις που δεν εστιάζουν μόνο στη λογικομαθηματική νοημοσύνη και στη νοημοσύνη της γλώσσας, αλλά στην πολλαπλή νοημοσύνη και στη συναισθηματική νοημοσύνη όπως αναφέρθηκε προηγουμένως και ο κ. Αεράκης.

Οι μορφές της διεπιστημονικής συνεργασίας που είχε το ΚΕΔΔΥ με τα σχολεία εξελίχτηκαν με βάση τα αιτήματα των σχολείων. Έτσι αρχικά είχαμε ενημερωτικές και επιμορφωτικές συναντήσεις με τους Συλλόγους Διδασκόντων και κάθε φορά το θέμα που πραγματευόμασταν και συνεργαζόμασταν ήταν ανάλογο με το αίτημα του σχολείου.

Υπήρξαν συνεργασίες με τους σχολικούς συμβούλους και τους εκπαιδευτικούς των εκπαιδευτικών τους περιφερειών, πάνω σε θέματα που τους ενδιέφεραν και μέσα από βιωματικά εργαστήρια αλλά και προσεγγίσεις επιμορφωτικές προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε θέματα που αφορούν τη σύγχρονη εκπαιδευτική κοινότητα.

Επίσης υπήρξε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς της παράλληλης διδακτικής υποστήριξης, που νομίζω ότι όλοι γνωρίζουμε, παράλληλη διδακτική υποστήριξη είναι ο θεσμός που υποστηρίζει τη συμπερίληψη, την εκπαιδευτική υποστήριξη και κοινωνική ένταξη των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Το ΚΕΔΔΥ με τις διεπιστημονικές ομάδες που αποτέλεσαν την ομάδα έργου και μέσα από συγκεκριμένες δράσεις, από μηνιαίες ημερίδες, από υποστηρίξεις που ανταποκρίνονται στα αιτήματα των εκπαιδευτικών της παράλληλης διδακτικής υποστήριξης προσπάθησε να ενισχύσει το ρόλο τους και για την καλύτερη αποτελεσματικότητα του έργου τους.

Επίσης υπήρξε συνεργασία με τους γονείς για την ενδυνάμωση του ρόλου τους και συμβουλευτική γονέων όχι σε εφάπαξ συναντήσεις αλλά σε τακτικές συνεδριάσεις, έτσι ώστε να μπορέσουμε να εμπλέξουμε τους γονείς περισσότερο στο κομμάτι της συνεργασίας με το σχολείο, γιατί οι γονείς και η οικογένεια θα πρέπει να θεωρείται βασικός πυλώνας της εκπαίδευσης και παράλληλα να τους ενδυναμώσουμε στον γονεϊκό και παιδαγωγικό τους ρόλο.

Και σε συγκεκριμένες ίσως αρκετά σοβαρές περιπτώσεις η ομάδα μας χρειάστηκε να συνεργαστεί και με άλλες Κοινωνικές Υπηρεσίες της Περιφερειακής Ενότητας προκειμένου να κάνει παραπομπή κάποιων μαθητών και οικογενειών.

Τα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας έχουν να κάνουν κυρίως με την ενίσχυση τόσο των εκπαιδευτικών στο ρόλο που έχουν αναλάβει, γιατί ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι πολυσύνθετος και όσο κι αν έχει κανείς επιστημονική κατάρτιση στο μέγιστο είναι κάποιες περιπτώσεις που χρειάζονται τη βοήθεια της ομάδας, οπότε σε αυτό η ομάδα μας ήρθε να προσθέσει και ένα έλλειμμα σημαντικό που παρατηρείται στην εκπαίδευση. Επίσης δόθηκε μεγάλη βοήθεια στις οικογένειες.

Λοιπόν στα πλαίσια του αναστοχασμού αυτής της προσπάθειας διαπιστώσαμε ότι θα πρέπει να υπάρχει μία μόνιμη διεπιστημονική ομάδα σε επίπεδο σχολείου κι αν αυτό δεν είναι εφικτό ίσως σε επίπεδο σχολικού δικτύου.

Επίσης μέσα από αυτή τη συνεργασία αναδείχθηκε η ανάγκη έτσι ώστε να γίνονται τακτές ενημερώσεις των σχολείων και της σχολικής κοινότητας ευρύτερα, μέσα από σύγχρονα και επίκαιρα θέματα και αυτό να γίνεται κυρίως μέσα από βιωματικές μεθόδους και προσεγγίσεις, γιατί είναι αυτό που κάνει τη γνώση να λειτουργεί περισσότερο βιωματικά και λειτουργικά.

Η ενίσχυση της συνεργασίας σχολείου-οικογένειας είναι απαραίτητη κι επίσης είναι πολύ σημαντικό ο προσανατολισμός του σχολείου να στοχεύει στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών του κι εδώ ίσως είναι το κομμάτι της αλλαγής που πρέπει να κάνουμε, γιατί πρέπει να παραδεχθούμε πως ο μέχρι σήμερα προσανατολισμός είναι κυρίως στο γνωστικό κομμάτι. Θέλουμε ένα σχολείο για όλους, ένα κοινωνικό σχολείο.

Τέλος θα ήθελα να αναφερθώ στα χαρακτηριστικά που πρέπει να διέπουν μία διεπιστημονική ομάδα και γενικότερα μία ομάδα συνεργασίας, στο μυστικό της επιτυχίας θα έλεγα. Είναι πολύ σημαντικό όλα τα μέλη που εμπλέκονται σε ομαδική συνεργασία να νοιώθουν σεβασμό, αποδοχή για τη διαφορετικότητα των ρόλων, να συμβάλλουν όλοι στη διαμόρφωση ενός συνεργατικού κλίματος το οποίο θα τους οδηγήσει στη διαμόρφωση δράσεων και σε ένα ρεαλιστικό σχεδιασμό προγραμμάτων, τα οποία με την εμπλοκή τους θα οδηγήσουν στην αλλαγή που είναι και το ζητούμενο.

Σας ευχαριστώ, θα μας δοθεί η ευκαιρία να συζητήσουμε και στη συνέχεια.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε την κα Βόκα, οπωσδήποτε θα υπάρξει αρκετή συζήτηση ελπίζω, γιατί υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον τουλάχιστον. Παρακαλώ την κα Αθηνά Γιαννουλάκη την Προϊσταμένη της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων να πάρει το λόγο.

Α. Γιαννουλάκη: Καλησπέρα κι από μένα, θα πρέπει να πω ότι δεν είμαι εκπαιδευτικός, είμαι βιβλιοθηκονόμος και μουσειοπαιδαγωγός και θα μιλήσω για το εικαστικό μουσείο της πόλης μας.

Η θεωρία και το επιθυμητό ήταν η μικρή εισήγηση του κ. Γερμανού. Η πραγματικότητα είναι αυτή που θα πω εγώ, που είναι.. το μουσείο (Πινακοθήκη) και τις λειτουργίες του από το 2003 που λειτουργεί. Όσο μιλάω θα τρέξουν κάποιες φωτογραφίες που είναι εκδηλώσεις και δράσεις του μουσείου και το ίδιο το μουσείο, επειδή έχουμε και πολλούς καλεσμένους που δεν το έχουν επισκεφθεί ενδεχόμενα, για να μπορούν να έχουν και μία εικόνα.

Το μουσείο θα μπορούσε να είναι πρώτο μέσον και ο ίδιος ο σκοπός στη δια βίου εκπαίδευση και στην εκπαίδευση των ενηλίκων, στην εκπαίδευση της κοινωνίας, των πολιτών. Γιατί αυτό είναι ένα κομμάτι, αν φύγουμε από την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και άλλο μεγάλο κομμάτι που μας αφορά όλους και πρέπει να κουβεντιάσουμε και να βγάλουμε συμπεράσματα από δω μέσα είναι ακριβώς η εκπαίδευση η δια βίου που έχει να κάνει με τον πολίτη, με το διπλανό μας, που έχει την ηλικία του ενήλικα με όλο το εύρος που έχει.

Δεν μπορώ να υπερηφανευτώ ότι στο μουσείο κάνουμε δράσεις δια βίου μάθησης, δηλαδή δεν υπάρχει μια στόχευση, δεν υπάρχει ένα πρόγραμμα, δεν υπάρχει συνεργασία. Γίνονται όμως πράγματα τα οποία με εκτός ότι είμαι υποχρεωμένη έχω και τη χαρά να τα πω γιατί προσπαθούμε και στη συνέχεια θα πω για την αλλαγή για το ζήτημα που βάλατε κ. Γερμανέ.

Λοιπόν αν μιλούσαμε για τη συνεργασία του εικαστικού μουσείου της πόλης μας με τους εκπαιδευτικούς και με το τι δράσεις κάνουμε και τα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα, νομίζω θα είχατε και μπορείτε να το πείτε κι εσείς εδώ που είστε πολλοί εκπαιδευτικοί, θα είχατε να πείτε πράγματα για τη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, γιατί ανήκει στο Δήμο Χανίων.

Όμως στη δια βίου μάθηση δεν έχω να σας πω τίποτα, έχω να μιλήσω για αποσπασματικές δράσις που έχουν να κάνουν με ενημερώσεις που κάνουμε στους εκπαιδευτικούς κάθε τρεις μήνες, διότι αλλάζουμε τις εικαστικές παραγωγές μας, που θα πρέπει εδώ να σας πω ότι είναι μεγάλες παραγωγές, είναι παραγωγές με τα μουσεία όλης της Ελλάδας, έρχονται οι μεγάλες εκθέσεις, έρχονται ας μου επιτραπεί η έκφραση τα φτασμένα εικαστικά ονόματα.

Να σας πω για να σας κεντρίσω το ενδιαφέρον αν και κάποιοι φεύγετε ότι μέχρι 23 Ιούνη θα έχουμε την έκθεση φωτογραφίας τριών εικαστικών φωτογράφων, του Νίκου Μάρκου, του Πάνου Κοκκινιά και του Γιώργου Γερόλαμπου, που είναι πολύ γνωστοί και καταξιωμένοι από τους πλέον.

Και μετά στις 6 του Ιούλη ξεκινάμε με δύο μεγάλες εκθέσεις, όπου η μία θα είναι στη Δημοτική Πινακοθήκη κι έχει να κάνει με το ότι θα μεταφέρουμε μέρος της έκθεσης από το Μουσείο Μπενάκη, ο Μιτταράς και οι συνεργάτες του στη Σχολή Καλών Τεχνών και στο Γιαλί Τζαμί το οποίο είναι ένας εκπληκτικός χώρος στο κέντρο του λιμανιού και δίνεται πρώτη φορά από το Δήμο Χανίων στο Εικαστικό Μουσείο και θα έχουμε μία εγκατάσταση του Άγγελου Αντωνόπουλου.

Αυτά όμως έχω πλήρη συνείδηση ότι δεν καθιστούν περιγραφές κανενός προγράμματος ενηλίκων, αυτό που θα ήθελα να πω για να είμαι σύντομη και ίσως να προχωρήσουμε σε μία συζήτηση, η αλλαγή που λέμε. Η αλλαγή έχει να κάνει με το ότι πρέπει εμείς να συνεργαστούμε.

Δηλαδή το ΔΗΠΕΘΕΚ που κάνει μια εξαίρετη δουλειά, η Πινακοθήκη, το ΕΔΕΕΚ, το Μουσείο Σχολικής Ζωής, το ΚΑΜ, πρέπει να συνεργαστούμε κι εκεί η Πολιτεία, η Αυτοδιοίκηση να τρέξει προγράμματα από όλους εσάς κύριοι που σας ακούω με πολύ ενδιαφέρον τώρα δυο μέρες κι εμείς είμαστε εδώ για να τα εφαρμόσουμε και να πιέσουμε και την Τοπική Αυτοδιοίκηση τον μεγαλύτερο φορέα του κάθε ενός μας να τα κάνουμε.

Το ότι εγώ ξεναγώ για ΚΑΠΗ δεν αποτελεί δράση ολοκληρωμένη, υπάρχει τόσος κόσμος που θα περνούσε πάρα πολύ ωραία αν έτρεχε ένα πρόγραμμα σε ένα εξάμηνο μέσα στο χειμώνα, που η πόλη μικραίνει και περιορίζεται, γιατί φεύγουν οι χιλιάδες τουρίστες και να κάνουμε ένα πρόγραμμα με το ΔΗΠΕΘΕΚ, ξαναλέω, τιμώντας το ΔΗΠΕΘΕΚ πάντα.

Η Πινακοθήκη και τα άλλα μουσεία, όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο είναι στην οδό Χάληδων, υπάρχουν τόσες ιδέες, τόσα πράγματα, θέλουν όμως έναν leader, θέλουν κ. Μπαγάκη μία Κυβέρνηση μία Διοίκηση που να το βάλει αυτό κι όχι ο καθένας στη μικρή του κοινωνία να κάνει. Ότι και να τρέξω εγώ είναι λίγο, πρέπει να απλωθούμε και αυτό ας είναι ένα κομμάτι κάποιος, η Περιφερειακή Ενότητα, ο Δήμος, δεν ξέρω ποιοι, να κάνουμε ένα πρόγραμμα.

Έχουμε πράγματα να τρέξουμε, μπορούμε τις περιηγήσεις που γίνονται κι είναι εκπληκτικές να τις απλώσουμε, να τις κάνουμε περιηγήσεις και στα μουσεία, να τα μπερδέψουμε, να τα παντρέψουμε. Είναι τόσα πράγματα, θέλουμε όμως πραγματικά στόχο, θέλουν πρόγραμμα και αυτό δεν το έχουμε.

Εγώ για την αλλαγή η έκκληση και η συμβολή μου αν θέλετε είναι αυτό ακριβώς, συνεργασία για να απλωθούμε στην πόλη και τότε να κερδίσουμε αυτό που λέμε η κουλτούρα να είναι μέρος όλων μας.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε πολύ την κα Γιαννουλάκη που ανέδειξε και το θέμα αναγκών υψηλότερου επιπέδου, που είναι ανάγκες οργανωτικές συντονισμού όλων των χωρών που διατίθενται στην τοπική κοινότητα. Και τώρα το λόγο έχει η κα Μαριάνθη Λιάπη, η Επιστημονική Συνεργάτιδα του Εργαστηρίου Μεταβαλλόμενων Ευφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab) του Πολυτεχνείου Κρήτης στη Σχολή Αρχιτεκτόνων.

Μ. Λιάπη: Καλησπέρα κι από μένα, εκπροσωπώ ένα μικρό σε ηλικία αλλά πολύ ευρύ σε ερευνητική δραστηριότητα τα τελευταία τρία χρόνια εργαστήριο, αυτό των Μεταβαλλόμενων Ευφυών Περιβαλλόντων στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης.

Έχουμε μία μεγάλη διεπιστημονική ομάδα από αρχιτέκτονες, παιδαγωγούς, ψυχολόγους, μηχανικούς ηλεκτρονικών υπολογιστών, προγραμματιστές και λοιπά, ενήλικες όλοι και έχουμε μία μεγάλη δραστηριότητα διεθνώς βραβευμένη στον τομέα της εκπαίδευσης του πολιτισμού, αλλά και των όρων διαβίωσης, ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες, σε συνεργασία με τη NASA.

Τώρα εγώ έρχομαι εδώ με την ιδιότητα του συντονιστή του προγράμματος των «εκπαιδότοπων», που είναι ένα πρόγραμμα το οποίο ξεκίνησε από αυτό το εργαστήριο, με σκοπό βήμα-βήμα να προσεγγίσει σχολεία στην περιοχή και αργότερα στην υπόλοιπη Ελλάδα και να βοηθήσει να πραγματοποιηθεί μία αλλαγή μέσα στο χώρο εκπαίδευσης, να βοηθήσει τους δασκάλους να αντιληφθούν ότι ο χώρος μπορεί να γίνει τρίτος δάσκαλος στην εκπαιδευτική διαδικασία και ο εκπαιδευτικός εξοπλισμός μπορεί να αποτελέσει παιδαγωγικό υλικό.

Είμαι σήμερα εδώ γιατί μέσα από αυτή τη διαδικασία ερχόμαστε σε επαφή καθημερινά με εκπαιδευτικούς, στην αρχή δεν είχαμε κανένα κοινό λεξιλόγιο με αυτούς, σιγά-σιγά σταδιακά καταφέραμε να χτίσουμε μια γέφυρα επικοινωνίας και σιγά-σιγά να επικοινωνήσουμε τη δική μας διάθεση, αυτοί να μας επικοινωνήσουν τις δικές τους ανάγκες και τα δικά τους θέλω μέσα στα πρέπει που τους επιβάλλει το καθημερινό τους πρόγραμμα.

Ο στόχος μας είναι αρχικά να ενδυναμώσουμε αυτούς τους ανθρώπους οι οποίοι καθημερινά περνάνε πάρα πολύ δύσκολα στο σχολείο, κάποιοι πιστεύουν ότι και το έλεγαν παλιά ότι “άντε μωρέ, δάσκαλος είσαι, κάθεσαι τρεις μήνες το καλοκαίρι, δύο εβδομάδες Χριστούγεννα Πάσχα”.

Είναι πάρα πολύ διαφορετικά τα πράγματα, η καθημερινότητά τους είναι πάρα πολύ σκληρή, το περιβάλλον εργασίας τους άκαμπτο, νομίζω ίσως θεωρείται κι αυτό από μόνο του μία ακραία συνθήκη διαβίωσης ή εργασίας αν θέλετε. Οπότε στόχος μας είναι να ενδυναμώσουμε αυτούς τους ανθρώπους να δουν το χώρο αλλιώς, να πάρουν πρωτοβουλία και να εντάξουν το υλικό ή «πεδίο αγωγής» αν θέλετε μέσα στην καθημερινή διαδικασία εκπαίδευσης.

Παράλληλα με αυτά το άλλο κομμάτι που κάνουμε ανεπίσημα πάλι σαν εκπαίδευση δια βίου μάθησης είναι ότι έχουμε ένα μεγάλο αριθμό εθελοντών από το Πολυτεχνείο, μάλλον μαρτύρησα, ένα μεγάλο αριθμό φοιτητών από το Πολυτεχνείο Κρήτης, τους οποίους τους εκπαιδεύουμε μέσα από αυτές τις διαδικασίες να είναι συνεπείς.

Γιατί για όλα αυτά που κάνουμε δεν υπάρχει καμία χορηγία από τα υψηλότερα κλιμάκια, η διαδικασία είναι bottom up, χρησιμοποιούμε υλικά που περισσεύουν από τη σχολή, υλικά που μας φέρνουν οι γονείς από το σπίτι, που μαζεύουμε από διάφορες εταιρείες της περιοχής.

Παρόλα αυτά όμως σιγά-σιγά έχουμε καταφέρει μέσα σε δύο χρόνια να δημιουργήσουμε ένα «neighborhood pride» και σιγά-σιγά ένα δέσιμο των μαθητών μεταξύ τους, των δασκάλων μεταξύ τους, γύρω από το σχολείο, της τοπικής κοινωνικής ομάδας μεταξύ τους, αλλά και με τους αρχιτέκτονες και τους εθελοντές που ασχολούνται με αυτό.

Εγώ ήρθα σήμερα εδώ με την ελπίδα να βρω βοήθεια όχι σαν έκκληση αλλά στους διάφορους φορείς. Δε γνωριζόμαστε μεταξύ μας, μέσα στην ίδια πόλη κάνουμε πολλές και διαφορετικές δράσεις, όλες είναι πάρα πολύ ενδιαφέρουσες, αλλά δεν τις μαθαίνουμε κι ένα μεγάλο μου παράπονο είναι ότι δεν υπάρχει κάτι που να φωνάζει “γίνεται αυτό στα Χανιά, γίνεται αυτό στα Χανιά”, ο καθένας έχει ένα δικό του σημείο ενημέρωσης που δεν επικοινωνούμε, αν θέλετε είναι διαφορετικά τα πεδία της ενημέρωσης, οπότε αυτά δε μπλέκονται.

Από κει και πέρα δεν είναι μόνο στο επίπεδο της ενημέρωσης η συνεργασία, αλλά και στο επίπεδο της εκτέλεσης της οργάνωσης, άλλα skills έχουμε εμείς, άλλα ταλέντα έχετε εσείς, οπότε πως μπορούμε αυτά να τα βάλουμε κάτω. Οι αλλαγές που έχω δει αυτά τα χρόνια είναι μικρές, αλλά είναι πολύ ώριμες και πολύ όμορφες για να συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε, ακόμα και χωρίς χρήματα, αλλά σίγουρα με τη βοήθεια πάρα πολλών εθελοντών.

Οπότε θα ήθελα φεύγοντας από αυτή τη συζήτηση να έχω στη βαλίτσα μου ή στο τηλέφωνό μου έστω τηλέφωνα και ονόματα από άτομα με τα οποία μπορώ να βρεθώ να συναντηθώ και να κανονίσουμε κάτι, να βάλουμε τις βάσεις για μια συνεργασία μελλοντική.

Ευχαριστώ πολύ.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε την κα Λιάπη. Κι εσείς μιλήσατε για την ανάγκη αυτή πλέον της ανώτερης μορφής οργάνωσης της διαδικασίας επιμόρφωσης που αξιοποιεί τους κοινούς πόρους εδώ της περιοχής. Το λόγο παίρνει τώρα η κα Ναταλία Ντουρουντάκη, Μέλος της Ομάδας Συμμετοχικού Σχεδιασμού «P-public».

Ν. Ντουρουντάκη: Γεια σας, να σας συστήσω την ομάδα «P-public». Θα ήθελα βασικά να σας ρωτήσω ποιοι δε γνωρίζουν την ομάδα και τη δράση της; (Χέρια από κάτω)

– Ωραία, οπότε αξίζει τον κόπο να κάνω αυτή την παρουσίαση.

Η ομάδα «P-public» είναι μία ομάδα αρχιτεκτόνων εθελοντών, έχει ένα σταθερό πυρήνα κάθε χρόνο, διοργανώνει ένα φεστιβάλ με θέμα το δημόσιο χώρο πάντα, με αντικείμενο το δημόσιο χώρο. Κάθε χρόνο βάζουμε ένα θέμα και καλούμε νέους επιστήμονες και καλλιτέχνες ώστε να κάνουμε τρία πράγματα. Έχει τρεις άξονες το «P-public», είναι οι διαλέξεις, οι δράσεις και η ένωση γειτονιάς.

Στις διαλέξεις έρχονται νέοι επιστήμονες και καλλιτέχνες και συζητάμε για τα θέματα που βάζει το «P-public» κάθε χρόνο και μετά γίνεται συζήτηση μεταξύ δωρητών και χρηστών και των ειδικών που παρουσιάζουν τις απόψεις, τα projects για τα νέα που συμβαίνουν ανά πάσα στιγμή.

Μετά είναι οι δράσεις, που οι δράσεις είναι πάντα με γνώμονα τη συμμετοχικότητα και τη συνάθροιση, αυτό είναι το cocktail participation και party και participation, δηλαδή και συμμετοχή και γιορτή, όπου υπήρχε δυνατότητα… πάρα πολύ απλή δομή, μεταμορφώθηκε ο χώρος, γέμισε κόσμο, γέμισε κόσμο η πλατεία.

Και το task που είχαν να κάνουν ήταν να φτιάξουν κοκτέιλ για την παρέα τους ο καθένας, δηλαδή εμείς τους είχαμε τα υλικά, τους είχαμε το χώρο και αυτοί μπαίνανε μέσα και αυτοσχεδιάζανε και φτιάχνανε ποτά για την παρέα τους. Αυτό ήταν θα έλεγα από τα πιο επικά events του «P-public» και είχε συμβεί άλλη μια φορά και ο κόσμος το περίμενε πως και πως αυτό το πράγμα.

Εδώ πέρα θα δούμε διάφορες αφορμές με τις οποίες το «P-public» ανοίγει κάποιους χώρους στο κοινό, αυτό είναι κυρίως συνάθροιση και θα δούμε παραδείγματα συνάθροισης. Εδώ είμαστε στην αυλή του Αρχαιολογικού Μουσείου στα Χανιά με άλλοθι το κονσέρτο της άρπας, εδώ πέρα είμαστε στα σκαλάκια πίσω από το ΚΑΝ με άλλοθι μία θεατρική παράσταση.

Εδώ πέρα έχουμε ένα συμμετοχικό έργο όπου η ομάδα είναι οι collective mind που βοηθάνε τα παιδιά και τους πολίτες να φτιάξουν αυτό το μοτίβο, μεταμορφώνουν την περίφραξη σε ένα παραδοσιακό μοτίβο δίνοντας χρώμα, βάζουμε μπουκάλια που ανακυκλώνονται και τα βάφουμε και φτιάχνουμε αυτό το μοτίβο.

Εδώ πέρα άλλο ένα παράδειγμα που ανοίγει ένας χώρος και βρισκόμαστε όλοι στην κρήνη για να παρακολουθήσουμε μια συναυλία, θέατρο πάλι στα βόρεια σκαλιά της αγοράς, αυτό… είναι μέσα στο θέμα του συνεδρίου σας είναι το «P-passion» όπου πολλές ομάδες συμμετείχαν σε αυτό, που είναι μία διαδρομή από τα Ταμπακαριά μέχρι τους Αγίους Αποστόλους, όπου οι άνθρωποι κάθε ηλικίας και κάθε δυνατότητας συμμετέχουν σε αυτή τη διαδρομή όλοι μαζί και κάνουν την πορεία αυτή.

Εδώ είναι η ένωση της γειτονιάς που είναι και η πιο σημαντική νομίζω από όλα αυτά, όπου εντοπίζουμε ένα χώρο ο οποίος είναι προβληματικός και εγκαταλελειμμένος στην πόλη, βρισκόμαστε η ομάδα του «P-public» με τους κατοίκους της περιοχής, εντοπίζουμε τις ανάγκες, σχεδιάζουμε τη λύση και μετά συμμετοχικά έρχονται οι πολίτες, οι χρήστες, οι κάτοικοι και επεμβαίνουν στο χώρο.

Ένα νεώτερο παράδειγμα είναι της Νέας Χώρας ένα πάρκο επί της Σελήνου όπου ο Σύλλογος Γειτονιάς Νέας Χώρας μας προσέγγισε και μας ζήτησε να το αξιοποιήσουμε γιατί δεν το χρησιμοποιούσε κανείς. Εδώ πέρα βλέπουμε τη συνάντηση της ομάδας του «P-public» με τους κατοίκους, μετά ακολουθεί πάντα η επεξεργασία των δεδομένων μέσα στην ομάδα και μετά βλέπουμε τη λύση η οποία αυτή τη στιγμή έχει εγκριθεί από το Συμβούλιο Αρχιτεκτόνων και είναι σε σημείο χρηματοδότησης.

Επίσης μας προσέγγισε και άλλη μία ομάδα αυτο-οργάνωσης, αυτό είναι τώρα καινούριο δεν το έχουμε δουλέψει ακόμα, όχι αυτο-οργάνωσης αλλά αυτοβοήθειας και ένταξης, όπου θέλουν επειδή στεγάζονται αυτοί σε ένα νεοκλασικό απέναντι από τις φυλακές που είναι στα δικαστήρια μας ζητήσανε αν μπορούν οι κάτοικοι μαζί με τα άτομα που συμμετέχουν στο πρόγραμμα να διαμορφώσουν το χώρο και αυτό είναι τώρα μπροστά από τις φυλακές.

Αυτά, σας ευχαριστώ.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε την κα Ντουρουντάκη. Το λόγο έχει η κα Μαρία Μιχαήλ του Συντονιστικού Συμβουλίου Επιστημονικού Δικτύου Εκπαίδευσης Ενηλίκων Κρήτης.

Μ. Μιχαήλ: Εγώ ανήκω στο Συντονιστικό Συμβούλιο του ΕΔΕΕΚ και κάθισα και σκέφτηκα πώς να δείξω όλο αυτό και πώς να αντιπροσωπεύσω το ΕΔΕΕΚ. Σαν αποτέλεσμα λοιπόν προσπάθησα να χαρτογραφήσω κάποια βασικά πράγματα, που ελπίζω ότι θα είναι ικανά έτσι ώστε να μας δείξουν τι είναι το ΕΔΕΕΚ Κρήτης.

Θα ξεκινήσουμε από το έτος ίδρυσης. Το ΕΔΕΕΚ είναι ένας άτυπος φορέας μάθησης ή μη κερδοσκοπικό Σωματείο που πρωτοϊδρύθηκε το 2009 και έχει ως σκοπό την προώθηση της επιμόρφωσης ενηλίκων, την εναλλακτική παιδαγωγική και την ανθρωπιστική εκπαίδευση.

Η Διοίκησή του αποτελείται από ένα 5μελες Συντονιστικό Συμβούλιο και από την Κεντρική Επιτροπή Συντονισμού των Δράσεων, το οποίο σχεδιάζει δραστηριότητες που αφορούν επιμορφώσεις αλλά και γενικότερα παρεμβάσεις στην πόλη μας.

Έχει το επιστημονικό περιοδικό το οποίο είναι διαδικτυακό, «εκπαίδευση ενηλίκων και πολιτισμός στην κοινότητα» και αυτή τη στιγμή αριθμεί περίπου 12 τεύχη.

Εκεί που θα πρέπει να σταθούμε είναι ένα μεγάλο «γιατί». Γιατί ιδρύθηκε το Επιστημονικό Δίκτυο Εκπαίδευσης Ενηλίκων και από ποιους;

Η αλήθεια είναι ότι ξεκινήσατε μια ιδέα. Η κα Τερεζάκη μας κάλεσε το 2009 ανθρώπους οι οποίοι είχαν ενταχθεί κάτω από μία κοινή βάση αξιών αναφορικά με την Εκπαίδευση Ενηλίκων και λόγω του προγράμματος «ΜΕΛΙΝΑ – Εκπαίδευση και Πολιτισμός» μετά από ένα διάστημα κενού που βιώσαμε ως προς την επιμόρφωσή μας και με σκοπό να ιδρυθεί το Σωματείο της ενεργητικής και εναλλακτικής Εκπαίδευσης Ενηλίκων –Εν δυνάμει ενηλίκων ..Έτσι το καταστατικό του προέκυψε ως διαδικασία ανάγκης και συνεισητοπόιησης πάντοτε όμως με τη μορφή «bottom up».

Στα έξι χρόνια που έχουν περάσει ξεκίνησε από μία κουκίδα και θα έλεγα ότι έχει φτιάξει τρεις ομόκεντρους κύκλους συνεργασιών, δράσεων, μέσα από μια συστηματική διαδικασία, συνέργειες και αρκετή προσπάθεια, γιατί όπως είπαμε στηρίζεται στον εθελοντισμό, οι περισσότεροι το πρωί εργαζόμαστε και στο χρόνο μας τον ελεύθερο σχεδιάζουμε και βλεπόμαστε κάποιες φορές.

Δε θα παρουσιάσω πάρα πολλές δράσεις, αναγράφονται εκεί κάποιες στην αφίσα που μόλις σας δείχνω…. Θα πούμε ότι τον Απρίλιο του 2009 ξεκίνησε η εναρκτήρια συνάντηση που σηματοδότησε και την έναρξη του Σωματείου μας, από τότε έχουν γίνει πάρα πολλές δράσεις, στην αρχή μικρές και εστιασμένες θα έλεγα, ο εθελοντισμός είναι εκπαιδευτικοί, οι εκπαιδευτικοί έχουν στηρίξει το δίκτυο, εκπαιδευτές ενηλίκων και σε γονείς.

Μέσα από πολλές συνέργειες έχουμε συνεργαστεί με πολλά μουσεία, με την Πινακοθήκη, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση την οποία και την ευχαριστούμε πολύ και για τη στήριξή της, γιατί πρέπει να πούμε ότι το Επιστημονικό Δίκτυο Ενηλίκων είναι ένας μη κερδοσκοπικός φορέας, ένας Οργανισμός μάθησης, η συνδρομή η αρχική ήταν 10 ευρώ από τα μέλη του που είναι περίπου 120, αλλά ωστόσο σήμερα ουσιαστικά συντηρείται χωρίς καμία συνδρομή, μόνο με τη στήριξη των τοπικών φορέων που τους ευχαριστούμε πολύ που φτάσαμε ως εδώ και διοργανώθηκε κι αυτό εδώ το πολύ σημαντικό συνέδριο για την πόλη μας.

Είναι μια σειρά από δράσεις δεξιά στην αφίσα όπως βλέπετε που ξεκινάνε από τον Απρίλιο του 2009, όπου έγινε η επίσημη έναρξη στο ΜΑΙΧ Χανίων, όπου είχε κληθεί και ο Καθηγητής του ΕΑΠ κ. Α. Κόκκος. Στη συνέχεια ακολούθησαν πολλές δράσεις έτσι ώστε το Δίκτυο μέσα από ομόκεντρους κύκλους και συνέργειες έχει απλωθεί αρκετά κι έχει αποκτήσει εμβέλεια εκτός από την Κρήτη και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Θα ήθελα να δούμε τις εικόνες λίγο για να δούμε μια πολύ σημαντική δράση, πέρα από αυτή που γνωρίσατε και στο Πνευματικό Κέντρο, η θεατρική παράσταση που ο βασικός του κορμός βέβαια δεν ήταν το θέατρο, ήταν η εκπαιδευτική εναλλακτική ηγεσία και η σκηνοθεσία, μίλησε γι΄ αυτά η κα Τερεζάκη και τέλος να πούμε ότι το ΕΔΕΕΚ έχει οργανώσει αρκετές ημερίδες και συνέδρια.

Παρακαλώ δεξιά στην άλλη φωτογραφία φαίνεται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης πάλι για την παιδαγωγική ηγεσία, εναλλακτική παιδαγωγική μετασχηματιστική ηγεσία, που θα πρέπει να τονιστεί αυτό γιατί είναι κάτι άλλο από την εκπαιδευτική ηγεσία που διαχέεται γενικότερα. Να δούμε και το πεδίο αγορά, όπου έγινε η διαφήμιση της δράσης μας.

Και τέλος να πούμε με λίγα λόγια και βλέπουμε ταυτόχρονα τι γίνεται από δω και στο εξής. Πρώτα θα λέγαμε ότι αφουγκραζόμαστε, αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες της τοπικής κοινότητας και θα ήθελα να το δούμε αυτό λιγάκι από κάτω προς τα πάνω, είναι απαραίτητη η επιμόρφωση εκπαιδευτικών και εκπαιδευτών, για να αποκτηθεί μία συνεκτική κοινότητα, οπότε περνάμε στην κοινοτική εμψύχωση, με στόχο το απώτερο επίπεδο τον συμμετοχικό σχεδιασμό για την πόλη μας.

Ευχαριστώ πολύ.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε την κα Μιχαήλ και στη συνέχεια παρακαλώ να πάρει το λόγο η κα Ειρήνη Γαβριλάκη η Τμηματάρχης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων, Αρχαιογνωστικής Έρευνας και Μουσείων στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου. Παρακαλώ κα Γαβριλάκη.

Ε. Γαβριλάκη: Ευχαριστώ πολύ, ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση και για την τιμή να είμαι απόψε εδώ.

Είμαι εδώ ως σχεδιάστρια και εμψυχώτρια εκπαιδευτικών προγραμμάτων βιωματικών αλλά και εκπαιδευτικών ξεναγήσεων στην ΚΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων μέχρι τον Οκτώβρη του 2014 και έκτοτε στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου.

Αυτό στο πλαίσιο του ορισμού των μουσείων από την ΟΥΝΕΣΚΟ ως εκπαιδευτικών φορέων τελικά, αλλά και στο πλαίσιο της αναζήτησης μίας αφήγησης που αφορά τα αντικείμενα τα οποία νοούνται στο χρηστικό και «βιωματικό» τους πλαίσιο, στο πλαίσιο της εποχής τους δηλαδή.

Εκτός από αυτά η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου πλέον πραγματοποίησε μια… αγωγής προς φοιτητές και εκπαιδευτικούς, προγράμματα για ειδικές ομάδες κοινού παιδιών και ενηλίκων, οριζόντιες δράσεις παραδείγματος χάρη «μέρες και νύκτες των μουσείων», οι «ευρωπαϊκές ημέρες πολιτιστικής κληρονομιάς» και «πράσινες διαδρομές», αλλά και προγράμματα για ενήλικες και παιδιά με άξονα την ενσυναίσθηση και τον αναστοχασμό.

Όλα αυτά σε μία προσπάθεια ταύτισης του σύγχρονου κοινού με τους χρήστες των αντικειμενικών που εκτίθενται στα μουσεία και ως εκ τούτου μία προσπάθεια αποκωδικοποίησης τελικά των αντικειμένων αυτών. …υπό την έννοια της ενσυναίσθησης υπογραμμίζω την ανάγκη της δικτύωσης καθώς μέσα σε κάθε δίκτυο ο καθένας μαθαίνει τον εαυτό του, αποδέχεται τον άλλο και ενέχεται σε μια συλλογική πρακτική που στο κάτω-κάτω της γραφής δημιουργεί αν μη τι άλλο αναμνήσεις.

Αυτή την αίσθηση τη βίωσα φτιάχνοντας το Δίκτυο Μουσείων και Πολιτιστικών Φορέων του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, το οποίο σήμερα αριθμεί 25 μέλη, ακριβώς επειδή μία μέρα όπως η κα Γιαννουλάκη είχα τη σκέψη να στείλω ένα γράμμα στους φορείς που στεγάζονταν γύρω-γύρω από το Μουσείο Νεώτερης Κεραμικής όπου απασχολούμουν τότε στο πλαίσιο του Διοικητικού Συμβουλίου του ιδρύματος που το είχε.

Αυτό το ίδιο το βλέπουμε να γίνεται με το Επιστημονικό Δίκτυο Εκπαίδευσης Ενηλίκων Κρήτης (ΕΔΕΕΚ) πολύ καλά, από την αρχή κιόλας που δημιουργήθηκε αυτό, αλλά είναι το ίδιο που μάθαμε και στο πλαίσιο του Προγράμματος Μελίνα στο οποίο επίσης απασχολήθηκα στο πλαίσιο της υπηρεσιακής μου ας πούμε ενασχόλησης με τα εκπαιδευτικά προγράμματα.

Αυτό το Πρόγραμμα «ΜΕΛΙΝΑ» ήταν τότε ένα πρόγραμμα συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Σημειώνοντας λοιπόν ότι πλέον το Υπουργείο μας δεν έχει Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, λεγόταν Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας, αλλά εξαντλείται στις οριζόντιες δράσεις που είπαμε χωρίς να εμβαθύνουμε ούτε εμείς ούτε το κοινό σε μία βαθύτερη και καλύτερη σχέση, προτείνω:

Πρώτον την επέκταση του Δικτύου Ενηλίκων (ΕΔΕΕΚ) με την προσέγγιση και άλλων φορέων της πόλης, όπως ακριβώς είπαν οι κυρίες προηγουμένως, αλλά και άλλων πόλεων και δεύτερον τη συνέχιση και εξέλιξη μέσω του ΕΔΕΕΚ ως εμψυχωτή φορέα του Προγράμματος «ΜΕΛΙΝΑ» ως μια διαδικασία, τελικά, επαγγελματικής αλληλεγγύης κατ΄ αρχάς, δημιουργίας αναμνήσεων που με απασχολεί πολύ στη δουλειά μου και τη δημιουργία δυναμικής σε κάθε τόπο ή σε τόπους γύρω-γύρω.

Εξάλλου τα Δίκτυα, όπως εγώ τα βίωσα, δουλεύοντας ανάλογα στο Ρέθυμνο ή στην Αθήνα όπως σας είπα, αποτελούν μια άσκηση δια βίου εκπαίδευσης. Ως τέτοια πρέπει λοιπόν να πραγματοποιούνται να γίνονται και να υποστηρίζονται από τις τοπικές κοινωνίες.

Μάλιστα το είπα και περπατώντας εδώ στους διαδρόμους όσο χρόνο είχαμε να περπατάμε, θα πρότεινα φεύγοντας από δω να έχουμε συντάξει μία επιστολή τέλος πάντων η οποία θα φτάσει στον Υπουργό Παιδείας που είναι πια κοινός μας Υπουργός και θα υποστηρίζει τηνεπανενεργοποίηση ενός Προγράμματοςγια την Τέχνη και τον Πολιτισμό.

Αυτά, σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε την κα Γαβριλάκη και η τελευταία παρέμβαση γίνεται από την κα Ευαγγελία Ρήνου, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Μουσείου Φίλων της Σχολικής Ζωής. Παρακαλώ κα Ρήνου.

Ε. Ρήνου: Καλησπέρα σας, ευχαριστώ κι εγώ με τη σειρά μου και εκ μέρους των φίλων του Μουσείου Σχολικής Ζωής Χανίων για την πρόσκληση που δεχθήκαμε και για την τιμή που έχουμε να μπορούμε να εκφράσουμε και να εκπροσωπήσουμε τους φορείς αυτούς οι οποίοι υποστηρίζουν τη δια βίου μάθηση και την κοινοτική ενδυνάμωση, καθώς ορίζεται και στον τίτλο τον εύστοχο του συνεδρίου σας. Συγχαρητήρια και να ευχηθώ καλό έργο και στη συνέχεια των δραστηριοτήτων σας.

Εκπροσωπώ λοιπόν το Σύλλογο, ως μέλος του Συλλόγου των Φίλων και ως μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου ως Γραμματέας και να πω ότι έχω και την ιδιότητα το Μουσείο Σχολικής Ζωής να αφορά το ερευνητικό πεδίο της διπλωματικής μου εργασίας στο μεταπτυχιακό που ολοκληρώνω στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Είμαι δασκάλα στο δημοτικό σχολείο Νεροκούρου το οποίο παρέδωσε το παλιό του κτίριο για να στεγαστεί, για να εδράζει σήμερα εκεί και να φιλοξενεί και να ανοίγει τις πύλες του στο κοινό το Μουσείο Σχολικής Ζωής Χανίων. Ο Σύλλογος Φίλων, λοιπόν, του Μουσείου της Σχολικής Ζωής θα πρέπει να αναφέρουμε ότι είναι ένας μη κερδοσκοπικός όχι οργανισμός, φορέας άτυπος, ιδρύθηκε το 2005 με κύρια επιδίωξη να ευαισθητοποιήσει άτομα και φορείς από το επίπεδο της τοπικής κοινωνίας έως το εθνικό επίπεδο της χώρας, ως προς την αποστολή και το έργο του μουσείου.

Αξιοποιώντας την τέχνη σε όλες τις μορφές, ο Σύλλογος των Φίλων μέσα από το σχεδιασμό και την υλοποίηση καινοτόμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων επιδιώκει να παρέχει σε διάφορες ομάδες κοινού στο χώρο του μουσείου κατάλληλα ερμηνευτικά εργαλεία για την κατανόηση εκθεμάτων που σχετίζονται με ποικίλες πτυχές της σχολικής ζωής.

Αρχικός σκοπός του Συλλόγου των Φίλων του Μουσείου ήταν η προώθηση της ιδέας του μουσείου και η ευαισθητοποίηση του κοινού για το ρόλο και την αποστολή του. Πάγια ο σκοπός του παραμένει και ο οποίος αριθμεί σήμερα τα 110 θα έλεγα ενεργά μέλη και είναι να ενισχύσει το έργο του μουσείου και παράλληλα να το προβάλλει στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη.

Τη δράση του μουσείου ενισχύει ο Σύλλογος των φίλων του, με την εθελοντική εργασία όπως είπα πριν και την ευελιξία που του προσφέρει το νομικό του καθεστώς συμβάλλει ενεργά στην υλοποίηση των στόχων του και προβάλλει το έργο του στο κοινό.

Για το λόγο αυτό οργανώνει παράλληλες δράσεις ενημερωτικού ψυχαγωγικού και κυρίως εκπαιδευτικού χαρακτήρα, συμπράττοντας συχνά με συναφείς πολιτιστικούς οργανισμούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πρέπει να πούμε ότι διοργανώνει εκδηλώσεις, σεμινάρια και φιλοξενεί δράσεις από ευρωπαϊκά προγράμματα όπως θα δούμε παρακάτω.

Μέσα από το Σύλλογο, το μουσείο συσπειρώνει ομάδες εθελοντών για σχεδιασμό και υλοποίηση των εκπαιδευτικών παρεμβάσεων για τη συνοχή και την ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας, στο πλαίσιο μιας πολιτιστικής πολιτικής με έμφαση στην εκπαιδευτική της συνιστώσα, τονίζοντας την εκπαιδευτική διάσταση και το ρόλο που διαδραματίζει το μουσείο μέσα από τις δράσεις του τις πολιτιστικές και τις προεκτάσεις του στην τοπική ανάπτυξη της κοινωνίας.

Ο Σύλλογος Φίλων υπήρξε συνδιοργανωτής θα πρέπει να πούμε της δεύτερης περιοδικής έκθεσης, σχεδίασε την τρίτη περιοδική έκθεση μέσα από μια ομάδα μουσειολογικής μελέτης που είναι άτομα του Συλλόγου των Φίλων με εθελοντική προσπάθεια.

Η τελευταία έκθεση μάλιστα έχει τίτλο «μέσα μάθησης» και υλοποιεί εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις και προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων. Απευθύνεται λοιπόν στην τοπική και ευρύτερη κοινωνία, εμπλέκεται σε ευρωπαϊκά προγράμματα κι εδώ αναφέρομαι σε δύο διετείς εκπαιδευτικές συμπράξεις Grundtvig από το 2007 μέχρι το 2012.

Η πρώτη με ακρωνύμιο.. και με εμπλεκόμενες χώρες την Πολωνία, τη Γερμανία, την Κύπρο και την Ελλάδα και με συντονίστρια την Ιταλία με τίτλο «μαθαίνοντας και διδάσκοντας σε διαφορετικούς πολιτισμούς» απευθυνόταν σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, στο πρώτο σχέδιο αναφέρομαι, με σκοπό την ενίσχυση της διαγενεακής επικοινωνίας, την αυτοεκτίμηση και την ανάδειξη δεξιοτήτων και ιδιαιτεροτήτων παιδιών αλλά και υπερηλίκων.

Το δεύτερο σχέδιο με το ακρωνύμιο «Πυθαγόρα» αφορούσε την εκπαίδευση επίσης ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων κι εδώ θα πρέπει να πω ότι η ομάδα διεπιστημονική από το Σύλλογο Φίλων και με εθελοντική προσπάθεια συσπείρωσε και εκπαίδευσε μετανάστες από χώρες όπως η Αλβανία, η Ρωσία, η Πολωνία αν θυμάμαι καλά ίσως και κάποιες άλλες. Εμπλεκόμενες χώρες σε αυτό το σχέδιο δράσης του Πυθαγόρα υπήρξαν η Πολωνία, η Τουρκία, η Ελλάδα και με συντονίστρια την Αγγλία στην πόλη Πλύμουθ της Αγγλίας με σκοπό την ανάπτυξη των δεξιοτήτων και την υποστήριξη της επικοινωνίας.

Επίσης θα πρέπει να πούμε όσον αφορά λοιπόν τη δια βίου μάθηση ότι απευθύνεται σε εκπαιδευτικές κοινότητες, εκπαιδευτικούς και μαθητές, δέχεται την ξενάγηση διαφόρων ομάδων μαθητών από σχολεία, υλοποιούνται σεμινάρια και πέρυσι έγινε ένα σεμινάριο με τη «μουσειακή εκπαίδευση» από τη διοργάνωση των σχολικών συμβούλων σε μια σύμπραξη των σχολικών συμβούλων της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Χανίων.

Θα πρέπει εδώ να αναφέρουμε ότι μέσα στους χαλεπούς οικονομικούς καιρούς που διάγουμε η Τοπική Αρχή, η νυν και η τέως, αντιμετωπίζει και αντιμετώπισε δυσκολίες στην οικονομική υποστήριξη για την προβολή του μουσείου μέσα από τις εκθέσεις του.

Κάνει τα αδύνατα δυνατά, όσον αφορά στις ξεναγήσεις υπάρχει πάντα ένα πρακτικό πρόβλημα γιατί πέρσι υπήρξε υπάλληλος του Δήμου ο οποίος μία φορά την εβδομάδα μπορούσε να είναι στο μουσείο και να δέχεται σχολεία, αλλά πολλές φορές αυτό συμβαίνει με την υποστήριξη και τον εθελοντισμό ανθρώπων μέσα από το Σύλλογο των Φίλων του Μουσείου και είναι κάτι που θα πρέπει να τονίσουμε και να εμμείνουμε ότι υποστηρίζουμε ότι υπάρχει η αναγκαιότητα να το δει η Τοπική Αρχή.

Λίγες φωτογραφίες ενδεικτικά θα σας δείξω μια και είμαι τελευταία. Από την αίθουσα δραστηριοτήτων θα σταθώ σε αυτή την αίθουσα γιατί αυτή η αίθουσα φιλοξενεί ένα αρχειακό πολύτιμο υλικό, θησαυρό θα έλεγα, που δώρισε το Πρόγραμμα Μελίνα, μετά το πέρας της εξακτίνωσής του στα Χανιά.

Σε αυτή την αίθουσα βλέπετε δραστηριότητες με τα προγράμματα Grundtvig, αργότερα φιλοξένησε και προγράμματα Erasmus με Regio, όπου έγιναν σεμινάρια εκεί στον ίδιο χώρο άνθρωποι από τις χώρες που προανέφερα πριν τις εμπλεκόμενες, στο χώρο της τέχνης μια και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση όπως είπαμε.

Εδώ μια τελευταία φωτογραφία από την προσπάθεια των Γιατρών του Κόσμου μέσα σε ένα πλαίσιο αυτοεκτίμησης και ενδυνάμωσης της προσωπικότητας των ανθρώπων, εδώ από το σεμινάριο των εκπαιδευτικών με τη συνδιοργάνωση των σχολικών Συμβούλων επίσης το ίδιο.

Μαθητές από διάφορα σχολεία, στην παλιότερη τη δεύτερη έκθεση, την τελευταία έκθεση, μαθητές από άλλα σχολεία εκτός νομού Χανίων από το Ηράκλειο είναι εδώ, μέσα στον ίδιο χώρο τέχνης με ανθρώπους της τέχνης οι οποίοι υλοποιούν προγράμματα με τα παιδιά, οι πίνακες που ταξιδεύουν -χαρισμένοι από το Πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ-, που πολλές φορές απόψε θα ακουστεί σε αυτόν το χώρο και να ευχαριστήσουμε από καρδιάς.

Ένα λογότυπο μόνο θα δείξω κι έχω από το χώρο του μουσείου για να κλείσω σωστά έτσι όπως το σκέφτηκα διότι ο χώρος του μουσείου δεν είναι μόνο ο εντός των τειχών του, των πυλών του, είναι και ο προαύλιος χώρος, ο αίθριος χώρος που μας δίνει πολλές δυνατότητες να κάνουμε δράσεις ψυχαγωγικές, εκπαιδευτικές με τα παιδιά και προγράμματα, ένας χώρος χαράς, ένας χώρος πράσινου.

Τελευταία περιοδική έκθεση, το Μουσείο Σχολικής Ζωής Χανίων και να σας ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε την κα Ρήνου και ολοκληρώθηκε ο κύκλος των παρεμβάσεων. Η κα Ζομπανάκη ζήτησε δύο λεπτά για μία δευτερολογία, δεδομένου ότι μίλησε και λιγότερο από όλους και κράτησε άψογα το χρόνο, σας δίνουμε το χρόνο για να συμπληρώσετε το πεντάλεπτό σας.

Α. Ζομπανάκη: Παρακολούθησα με πάρα πολλή προσοχή όσα είπαν οι συνομιλητές μου, πραγματικά πρέπει να νοιώθουν πάρα πολύ υπερήφανοι για το έργο που παράγεται από τον κάθε έναν ξεχωριστά.

Εγώ θα ήθελα να εκφράσω τη δυσαρέσκειά μου ως προς το εξής: Ενώ έρχεται η Πολιτεία, χωρίς να εκφράζω οποιαδήποτε πολιτική, έτσι; Και αυτό που παράγεται πραγματικά πρέπει να οφείλεται στο φιλότιμο κάποιων ανθρώπων, το φιλότιμο του Δήμου Χανίων, το φιλότιμο της Περιφερειακής Ενότητας, που ενώ έρχεται ο «Καλλικράτης» και δίνει αρμοδιότητες τόσο στις Περιφέρειες όσο και στους Δήμους να κάνουν πράγματα, να στήνουν τμήματα όσον αφορά τα Τμήματα Δια Βίου Μάθησης Παιδείας και Απασχόλησης τα οποία και εκπροσωπώ και στο Δήμο Χανίων το αντίστοιχο υπάρχει, δε δίνει τους αντίστοιχους πόρους.

Περιττό να σας πω ότι το τμήμα μου αντλεί πόρους από το κομμάτι του πολιτισμού, που το κομμάτι του πολιτισμού όσον αφορά το νομό Χανίων για όλο τον πολιτισμό που καλύπτουμε όλο το φάσμα της περιφερειακής ανάπτυξης, δεν αγγίζει πέραν των 57 χιλιάδων ευρώ. Από εκεί αντλούμε πόρους για να κάνουμε πράγματα δια βίου, επομένως πως θα πάει καλά κάτι και ακόμα καλύτερα και χωρίς ανθρώπινους πόρους;

Ήμουν σε ένα τμήμα, παρέλαβα ένα τμήμα με πέντε άτομα και είμαι μόνη μου και είμαι παράλληλα και σε κάποιο άλλο τμήμα. Δηλαδή υπερβάλλουμε εαυτόν για να παράγουμε πράγματα, όμως η ίδια η Πολιτεία δε μας στηρίζει πάνω σε αυτό. Δηλαδή το λέω με πάρα πολλή πικρία και πάλι πολλά κάνουμε…Πώς

μπορώ ένα άτομο μόνο του σε ένα τμήμα να ψάχνω για τα ευρωπαϊκά προγράμματα; Αυτό θέλει εξειδίκευση, θέλει επιμόρφωση, θέλει εμπειρογνώμονες πάνω σε αυτό να προωθήσουν, να βρουν προγράμματα και με πάρα πολύ μεγάλη ευχαρίστηση να τα κάνουμε και να αντλήσουμε πόρους και να κάνουμε πολύ περισσότερα πράγματα και το λέω με πολλή πικρία όλο αυτό. Ευχαριστώ πολύ.

Συντονιστής: Ευχαριστώ. Λοιπόν μισό λεπτό, διότι μπαίνουμε σιγά-σιγά στη συζήτηση. Ολοκληρώνοντας λοιπόν αυτόν τον κύκλο πραγματικά μένω έκπληκτος από τον πλούτο των δυνατοτήτων που έχει η τοπική κοινωνία και θα κάνω τρία σχόλια που ίσως βοηθήσουν τη συζήτηση.

Το πρώτο είναι ότι αναδείχθηκε η σημασία που δίνεται από τις δράσεις των φορέων στο βιωματικό και συμμετοχικό χαρακτήρα των προγραμμάτων τους και μάλιστα ήταν πολύ ευχάριστη η έκπληξή μου βλέποντας τη σημασία που έχει η σχέση με το χώρο των ανθρώπων που παρακολουθούν τις δραστηριότητες, ανεξάρτητα από το τι φορέα προέρχονται, γιατί αυτό είναι ένα βασικό στοιχείο της βιωματικής και της συμμετοχικής διαδικασίας, η σχέση του ανθρώπου με το χώρο κι όσοι είναι αρχιτέκτονες κατανοούν τη μεγάλη σημασία αυτής της παραμέτρου.

Το δεύτερο που διαπιστώνω είναι η συνέργεια και η εξισορροπημένη σχέση ανάμεσα στον συλλογικό και τον ατομικό προσανατολισμό των δράσεων. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί φορείς έχουν μία συστημική προσέγγιση στο σχεδιασμό των προγραμμάτων και αυτό είναι ένα εχέγγυο για την πιο επιτυχημένη ανάπτυξη των προγραμμάτων αυτών, γιατί πιάνει σφαιρικά τις παραμέτρους που θέλει να αντιμετωπίσει ένα τέτοιο πρόγραμμα.

Τέλος κι εγώ ενώνω τη φωνή μου σε αυτά που ακούστηκαν από πολλές από τις κυρίες και τους κυρίους εδώ που μιλήσατε, να αναδειχθεί μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία μία προσπάθεια συνδυασμένης ανάδειξης πρωτοβουλιών από ομάδες φορέων, να υπάρχει οριζόντια διασύνδεση όλου αυτού του πλούτου ανθρώπινων πόρων και οργανωτικών δυνατοτήτων που έχουν σχέση με τα χαρακτηριστικά της τοπικής κοινωνίας και τον εκσυγχρονισμό της, τη βελτίωσή της, τον προσανατολισμό προς το θετικό το δημιουργικό και το καινούριο.

Σας ευχαριστώ πολύ και τώρα θα περάσουμε στις ερωτήσεις και πάλι για λόγους οικονομίας χρόνου θα πρότεινα, εάν συμφωνούν και οι κυρίες και οι κύριοι εισηγητές, να γίνονται στοχευμένες οι ερωτήσεις και να απαντάει ένας, γιατί αν στον ελάχιστο χρόνο που διαθέτουμε γίνεται μία πληθώρα απαντήσεων σε κάθε ερώτηση φοβάμαι ότι δε θα μπορέσουμε να ακούσουμε τις θέσεις του κοινού.

«Συζήτηση με το κοινό για το στρογγυλό τραπέζι»

Συντονιστής: Λοιπόν παρακαλώ ας μιλήσετε εσείς που φέρατε την έναρξη στη συζήτηση.

Ε. Γαβριλάκη: Είμαι λίγο σκεπτική ως προς τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Όλη αυτή η προσπάθεια δικτύωσης, λύσεων που προτείνονται από τους τοπικούς φορείς, έχουν ένα χαρακτήρα αυτο-οργάνωσης τελικά σε πολύ μεγάλο βαθμό, γιατί κατά τα άλλα οι κρατικοί πόροι είναι τόσο λίγοι που δεν επιτρέπουν, δε θα επέτρεπαν υπό κανονικές συνθήκες να πάρουμε αναπνοή.

Σκέφτομαι λοιπόν ότι στα ευρωπαϊκά προγράμματα αν συνδέσουν αυτή την πολύ ωραία πρωτοβουλία με τον ευρωπαϊκό κορβανά, να συνδέσουν και διολισθήσουμε στην ευρωδίαιτα που δε θα μου άρεσε, λυπάμαι που το λέω έτσι αλλά βιώνουμε το ΕΣΠΑ στην Υπηρεσία, εξαντλούμεθα σαν επιστήμονες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας υλοποιώντας ένα πρόγραμμα που απαιτεί τεχνογνωσία ειδικών λογιστών και λοιπά, δεν κάνουμε κανένα άλλο έργο και τρέχουμε πίσω από την ουρά του ΕΣΠΑ.

Προσωπικά λοιπόν, γιατί εγώ δεν εκφράζω την υπηρεσιακή γνώμη που θα ήθελα ίσως, ως Ειρήνη Γαβριλάκη όμως λέω ότι καλό είναι να αναπνεύσουμε από αυτά, να αυτο-οργανωθούμε και μήπως αυτο-οργανωμένοι έτσι γίνουμε καλύτεροι πολίτες και απαιτήσουμε από το δικό μας κράτος την κάλυψη αυτών των αναγκών των πολιτιστικών ή εκπαιδευτικών τελικά.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε. Παρακαλώ κ. Παΐζη.

Ν. Παϊζης: Δε θα σας κάνω ερώτηση, εγώ μένω έκπληκτος από όλη αυτή τη δραστηριότητα που έχετε κι εγώ σας ευχαριστώ πάρα πολύ που επιλέξατε όταν είμαι κι εγώ εδώ να ακούσω αυτή την ενημέρωση.

Έχετε απόλυτο δίκιο σε ότι έχετε πει, δεν το συζητάμε, δεν το συζητάμε ότι τα Χανιά έχουν προχωρήσει πολύ περισσότερο κι εγώ μπορώ να κάνω τις συγκρίσεις, δε φοβάμαι δηλαδή, μεταξύ διαφορετικών πόλεων. Μπράβο και μπράβο και στους καινούριους φορείς που έχουν βάλει ποιότητες. Μπράβο και στο Πολυτεχνείο, αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, δεν έχετε μιλήσει ως Πολυτεχνείο, αλλά έχετε βοηθήσει πολύ με την τοποθέτησή του Πρύτανη ουσιαστικά για τη στάση και τη δουλειά που θέλετε.

Να δώσω μια ιδέα, η ιδέα έχει έρθει τώρα, έτσι που σας ακούω. Αυτό που νομίζω ότι λείπει, αλλά δεν μπορείτε να το κάνετε, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους, είναι να φτιαχτεί ένα στρατηγικό σχέδιο της τοπικής κοινωνίας συλλήβδην γύρω από τα θέματα αυτά, όπου η δύναμή του θα είναι το ανθρώπινο δυναμικό των δικτύων του. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό να γίνει, αυτό μπορεί να γίνει.

Τώρα σε αυτό το πράγμα επάνω θέλουμε λεφτά. Η εμπειρία μου στο «ΜΕΛΙΝΑ» μου έδειξε, γιατί κι εγώ εκεί έμαθα, τα λεφτά χρειάζονται για να βάλεις σε εφαρμογή το σχέδιο. Έχουμε δύο εμπειρίες πολύ σημαντικές, ένα είναι το Πρόγραμμα «ΜΕΛΙΝΑ», ένα είναι το Διάζωμα του Μπένου.

Το Διάζωμα του Μπένου στήθηκε ακριβώς όταν ο Μπένος έφυγε από Υπουργός Πολιτισμού και μάζεψε τους ανθρώπους οι οποίοι ήταν γύρω-γύρω και ήξερε ότι ο καθένας ήξερε το αντικείμενό του κάτι. Ο διπλανός δεν ήξερε τι είναι το Μελίνα, που θα το είχε ακούσει, αλλά λεπτομέρειες δεν ήξερε, εγώ δεν ήξερα τι μπορεί να κάνει η Αρχαιολογική Υπηρεσία του Βόλου.

Ωστόσο αυτή τη στιγμή έκανε το Διάζωμα και μόνο με τις εισφορές των μελών του και θα σας πω και με τι άλλο τη δουλειά που δεν μπορούσε να κάνει το κράτος. Δηλαδή να ωριμάσει τους φακέλους των έργων για τη διάσωση ανασκαφή ή συντήρηση των μνημείων και να τους καταθέσει ώριμους για ένταξη στο ΕΣΠΑ στο κράτος. Τώρα το κράτος δε θα έχει καμιά δικαιολογία να φάει 15 χρόνια ψάχνοντας να κάνει διαγωνισμούς εθνικούς, μειοδοτήσεις και τα λοιπά.

Το δεύτερο, οι φάκελοι συντάχθηκαν στις πιο προσιτές τιμές που μπορούσαν να γίνουν από τους καλύτερους ειδικούς και επιστήμονες που το κάνανε ακριβώς γιατί το κάνανε στο όνομα του Διαζώματος. Και το τρίτο, σχηματίστηκαν κουμπαράδες που δεν τους φανταζόταν κανένας, από τους απλούς πολίτες, τα παιδιά, τα σχολεία, μέσα από καμπάνιες διαφήμισης των θεάτρων της Αιτωλοακαρνανίας, των θεάτρων του Κιλκίς, των Σερρών, σε κάθε μια τοπική κοινωνία.

Αυτά τα δύο μου έχουν διδάξει ότι δεν είναι ανάγκη πάντα να υπάρχουν τα χρήματα, αν όμως φτιάξουμε ένα καλό σχέδιο, θα χρειαστούμε χρήματα. Μην κοροϊδευόσαστε, έχετε δίκιο, μην ξεκινήσει ο καθένας να φτιάξει το δικό του, απλά θα σπάσετε έντεκα φορές τα μούτρα σας, αλήθεια είναι αυτό.

Διότι είχαμε πει από τότε αν φτάσουμε στο σημείο να μπορούμε να πούμε ότι το αντίπαλο δέος του global είναι το local, το πιστεύω βαθύτατα διότι μπορώ να χρησιμοποιήσω όλα τα εργαλεία του global, αλλά θα δώσω λύση στο local, δηλαδή στη θάλασσα που είναι τα μέτρα μου, εδώ γύρω-γύρω-γύρω.

Εδώ λοιπόν έχετε έναν πλούτο, ο οποίος δε μετριέται από το ΕΣΠΑ, είναι το ανθρώπινο δυναμικό, κατεβάζει ιδέες, έχει δράση, την ξέρει την περιοχή του, ξέρει το πρόβλημα αυτή τη στιγμή, ξέρει από πού πρέπει να αρχίσει και κυρίως ξέρει σε αυτό που έλεγε η Μελίνα ότι ακόμα και να πετύχετε ως Πρόγραμμα για τον Πολιτισμό και την Εκπαίδευση δε θα το καταφέρετε αν δε φωνάξετε τους επώνυμους.

Όλοι ξέραμε και του Υπουργείου Παιδείας και του Υπουργείου Πολιτισμού ότι το γραφείο της είχε οργανώσει αυτή την εκδήλωση για να αποχαιρετήσουμε ζωντανή μία φίλη. Εκείνη είχε πειστεί ή ήθελε να φαίνεται ότι έχει πειστεί ότι θα μιλήσουμε για ένα καινούριο πρόγραμμα για την εκπαίδευση και τα παιδάκια.

Με την εκπαίδευση δεν τα πήγε ποτέ καλά, ήταν πολύ κακή μαθήτρια και παιδιά δεν είχε, άρα ήταν πολλή η αγάπη και το συναίσθημα και το ερωτικό στοιχείο που έβαλε μέσα σε αυτό το πρόγραμμα, που εξακολουθεί ακόμα είκοσι χρόνια μετά.

Εγώ λοιπόν λέω: Αν χρειάζεται να σταλούν «από πάνω» τεχνοκράτες, θα βρεθούν τεχνοκράτες που να είναι πάρα πολύ καλοί και που να μπορούν να κατέβουν κάτω χωρίς λεφτά, να βοηθήσουν το Δήμο πρώτον, να βοηθήσουν τη Νομαρχία δηλαδή την Περιφερειακή Ενότητα, να βοηθήσουν να φτιαχτεί ένας στρατηγικός σχεδιασμός που να είναι ενταγμένοι και να βρίσκουν τη θέση τους όλοι οι πολιτιστικοί φορείς.

Αυτό σημαίνει ότι αν το κάνουμε κι είναι έξυπνο, αν το κάνουμε κι είναι ευφυές, θα χρειαστεί μια δεύτερη ομάδα ανθρώπων, την ξέρουμε, να κάτσει να μετρήσει πόσο κοστίζει αυτό το πράγμα και μετά θα χρειαστούμε μια τρίτη ομάδα που δεν την ξέρω, η οποία όπως έλεγε η Μελίνα πρέπει να το κάνει μόδα, πρέπει να μπορέσει να το επικοινωνήσει να το προβάλλει να ξεσηκώσει την τοπική πολιτεία , να ξεσηκώσει τους πολίτες, να τους ενημερώσει απανωτά γι΄ αυτά που γίνονται και που είναι πολύ σημαντικά.

Γιατί δε χρειάζεται να βρισκόμαστε μόνο κάθε τόσο να τα λέμε, αλλά να μπουν σε ένα χαρτί και να αποτελέσουν την ταυτότητα, την προβολή και το όραμα μιας ολόκληρης τοπικής κοινωνίας. Να πούμε ότι το κομμάτι της εκπαίδευσης και του πολιτισμού θέλουμε να το προχωρήσουμε πιο αποφασιστικά, γιατί αυτό θα μας βελτιώσει την τοπική μας ανάπτυξη και την κοινωνική μας συνοχή.

Αν αυτοί οι άνθρωποι θα πρέπει να κατέβουν εδώ, το μόνο που θα πρέπει να βρούμε εμείς είναι τα σπίτια μας που θα τους φιλοξενήσουν -έχει γίνει άπειρες φορές στο «ΜΕΛΙΝΑ». Δεν χρειάζεται να σκεφτόσαστε ούτε ξενοδοχεία, ούτε τίποτα άλλο, θα πάτε ένα βήμα πιο κάτω, κι εκεί που νομίζετε ότι αυτά που φαντάζεστε έχουν δαπάνες, θα δείτε ότι δεν έχουν καμία δαπάνη.

Ε. Γαβριλάκη: Εγώ το είδα στο Δίκτυο που συμμετέχω στην Αθήνα και το βλέπω και στο εδώ Δίκτυο ΕΔΕΕΚ ότι μόνο έτσι εθελοντικά προχωράνε τα πράγματα.

Ν. Παίζης: Σε όλα τα Δίκτυα γίνεται αυτό το πράγμα και εκεί ήταν και η δυνατότητα του «ΜΕΛΙΝΑ», όποτε δεν είχαμε μία κάναμε την επιμόρφωση Καβάλα και Δράμα ταυτόχρονα και Κεντρική Επιτροπή και εκπαιδευτές φεύγανε από την Αθήνα με πούλμαν που ήταν το πιο φτηνό, δεν είχαμε άλλη δυνατότητα. Ταξίδευε όλη τη νύχτα και έφτανε την άλλη μέρα με τους ανθρώπους να έχουν κοιμηθεί μέσα στο λεωφορείο.

Αυτό όμως δε μας έκανε να νοιώθουμε μίζερα, διότι έχουμε ρίξει το τραπέζι της ζωής μας και έχουμε φάει το τυροπιτάκι το προτηγανισμένο με πάρα πολλή όρεξη. Αυτές τις δυνάμεις και ως λαός τις είχαμε και ως άνθρωποι τις ξέρουμε, μην κωλώνετε σε αυτά τα πράγματα επάνω.

Αυτό που λείπει αυτή τη στιγμή είναι πραγματικά αν είχε ο καθένας τη δυνατότητα να φτιάξει ένα σχέδιο να το καταθέσει και κάποια στιγμή πιο επίσημα να κάτσουμε και με τις Τοπικές Αυτοδιοικήσεις να δούμε αν αυτό το σχέδιο μπορεί να γίνει κι από πού πιθανά αλλού, κατευθείαν έξω, συμφωνώ, όχι μέσα από το ξένο χρήμα που μπαίνει και γίνεται ελληνικό ΕΣΠΑ και μπαίνει στη γνωστή διαδικασία, κατευθείαν στην καινοτόμα πρόταση.

Ο «Δημόδωρος», το cd που βγήκε και είναι κοινή στη μνήμη του Χουρμουζιάδη, το ότι καταθέτει το cd για την εκπαίδευση για την κλασική αρχαιότητα, χρηματοδοτήθηκε απευθείας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, διότι χαρακτηρίστηκε η πιο καινοτόμα πρόταση για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό το 1998 και μπήκε μέσα στο υλικό του Προγράμματος «ΜΕΛΙΝΑ».

Αφού όμως είδαμε ότι έβγαινε ένα πολύ σημαντικό dvd το οποίο δεν είχαμε τα λεφτά να το καλύψουμε όλο, μπήκε και η Κεντρική Επιτροπή κι έβαλε 5 εκατομμύρια παραπάνω και εκείνη την ώρα χωρίς να το ξέρει πήρε μπόνους από την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι δεν επιβάρυνε την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά έβαλε περισσότερους εθνικούς πόρους, κατέβασε δηλαδή τη συμμετοχή στο 40-60.

Ε. Γαβριλάκη: Νίκο εμένα θα μου επιτρέψεις, φεύγω για να προλάβω το λεωφορείο.

Ν. Παϊζης: Ναι, χάρηκα πολύ, αλλά ήθελα απλά να σε προλάβω για να το ακούσεις Ειρήνη, γιατί είναι σημαντικό.

Αυτή την πρόταση θέλω να την καταθέσω σε όλους και ιδιαίτερα να πω και στο Πολυτεχνείο: Μην θεωρήσετε τον εαυτό σας απέξω, Δημήτρη είναι μια ευκαιρία το Πολυτεχνείο να αποκτήσει τη σωστή εξωστρέφεια στην καρδιά.

Έχετε αρχιτέκτονες εδώ μέσα, είναι το κοινό κομμάτι που συνδέει την τέχνη τους με τη δική μας . Αυτό θα ακτινοβολήσει, φάνηκε από σας, στους χώρους που δείξατε και στις παρεμβάσεις που γίνονται στις πόλεις. Η πόλη έχει ανάγκη κι εμείς όλοι μέσα μας ξέρουμε ότι με αυτόν τον τρόπο ανεβάζουμε το πολιτιστικό επίπεδο του μέσου Χανιώτη και της μέσης Χανιώτισσας.

Άρα έχουμε απόλυτη ανάγκη όλο το εκπαιδευτικό δυναμικό, προσχολικής, πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας του νομού, στο σημείο που μπορούμε να πιστεύουμε ότι εδώ μπορούμε να την εμπνεύσουμε σε κάτι και να μας δώσει το πιο ακριβό πράγμα που υπάρχει, πάνω από λεφτά και πάνω από ΕΣΠΑ, το χρόνο τους. Αυτό δεν υπάρχει άλλος να μας το εξασφαλίσει.

Αν κερδίσουμε με το σχέδιό μας την εμπιστοσύνη τους και την έμπνευσή τους πάνω σε αυτό το πράγμα, η μια ιδέα θα έρχεται πίσω από την άλλη και τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα. Τώρα πια δε θα χρειαστεί να υπολογιστεί τίποτα άλλο, αλλά τον κόπο που έχουμε κάνει και το χρόνο που έχουμε δώσει στο να γίνει η σωστή δικτύωση για να καταλήξουμε σε ένα μόνο σχέδιο, όχι σε εφτά, ούτε σε πέντε, ούτε για τη δια βίου, ούτε για την ειδική εκπαίδευση, σε ένα μόνο σχέδιο συνολικά.

Το τι μπορεί να κάνει αυτό το όπλο αργότερα, δεν μπορεί κανείς να το φανταστεί . Αυτή τη στιγμή είμαστε σε ένα πάρα πολύ δύσκολο σημείο, ίσως στο χειρότερο σημείο στη χώρα, δε νομίζω ότι φανταζόμουνα ποτέ να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, αλλά ποτέ δεν ξέρεις τι σου ξημερώνει. Εμείς όμως είμαστε αποφασισμένοι να επιβιώσουμε και θα επιβιώσουμε.

Συντονιστής: Ήθελε η κα Τερεζάκη το λόγο μήπως;

Χ. Τερεζάκη-Συντονίστρια ΕΔΕΕΚ: Ναι παρακαλώ, σας ευχαριστώ.

Λοιπόν τώρα τι να πω; Είμαι πολύ συγκινημένη και όταν ξεκινάγαμε αυτό το όνειρο, να πάμε το ΕΔΕΕΚ και το επιστημονικό του περιοδικό «Εκπαίδευση Ενηλίκων και Πολιτισμός στην Κοινότητα» σε ένα τέτοιο συνέδριο Πανελλήνιο, όμως ταυτόχρονα και Περιφερειακό, όπου μία περιφέρεια της χώρας θα θεμελίωνε μία πρωτιά «από τα κάτω» από τους ίδιους τους ανθρώπους της, δηλαδή, μου φαινόταν ακόμη κι εμένα που το πρωτοείδα ως σκέψη σαν κάτι παρακινδυνευμένο και πολύ τολμηρό! Όμως να σας πω τώρα την αλήθεια; Ναι είμαι ένας άνθρωπος που μου αρέσει να ονειρεύομαι όμως δημιουργώντας οράματα, και παράλληλα σκεπτόμενη το στρατηγικό σχέδιο με το οποίο αυτά θα γίνουν πράξη. Αρχίζω τότε να μετρώ τις τακτικές και τις θετικές κινήσεις και πραγματικά χαίρομαι που με τούτη μας εν τέλει την Πρωτοβουλία, της δημιουργίας του Συνεδρίου ως γέφυρας μεταξύ των ανθρώπων και των φορέων, συμβάλλαμε έστω και λίγο στο να φέρουμε την πραγματικότητα κοντά το «παρελθόν» όμως και στο «μέλλον»….

Διότι ο Νίκος Παΐζης είναι πράγματι ο άνθρωπος που για πρώτη φορά ενέπνευσε τους εκπαιδευτικούς δέκα χρόνια πριν στην κοινοτική προσέγγιση με έμφαση στην κοινότητα των εκπαιδευτικών… Ωστόσο έπρεπε μόνοι οι εκπαιδευτικοί και χωρίς το «ΜΕΛΙΝΑ» -εφόσον είχε πάψει η χρηματοδότησή του και είχαν φύγει οι ειδικοί πίσω στην Αθήνα- να σκεφτούμε τη συνέχιση της πορείας μας…Και σκεφτήκαμε, όπως ακούσατε από την κα Μιχαήλ, τη δημιουργία τούτου του φορέα που χωρίς χρηματοδότηση επί έξι συνεχόμενα χρόνια φροντίζει για την επιμόρφωση-αυτομόρφωση εκπαιδευτών ενηλίκων κι εκπαιδευτικών ως κοινότητα μάθησης και πρακτικής (βλέπετε δεν έχουμε την τύχη να ζούμε στην πρωτεύουσα και να μετέχουμε σε άλλου τύπoυ ευκαιρίες -ακόμη κι αν χρειαστεί να πληρώσουμε για αυτές) . Το σημαντικό με τούτο δα το μικρό βηματάκι, το Δίκτυο εννοώ, είναι ότι εν τέλει οι συνάδελφοι εκπαιδευτές ενηλίκων και μάχιμοι εκπαιδευτικοί που συνομιλούν μέσω του ανθρωπισμού, μέσω του συναισθήματος και μέσω της ενεργητικής συμμετοχής και της τέχνης, .. όλοι αυτοί που εν τέλει αποτελούν την τοπική κοινωνία, πράγματι, μπήκαν μέσα σε αυτό και το στήριξαν με τις δικές τους τις δυνάμεις… Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του δικού μας Δικτύου ανθρώπων, που πλέον πέρα από συνειδητοποιημένοι ως προς τις ανάγκες τους, έχουν ανταλλάξει πρακτικές και εμπειρίες. Έχουν ζυμωθεί σε κοινά μικρά έργα και ως κάποιο σημείο πλέον έχουν χειραφετηθεί. …. Τώρα οραματίζονται περαιτέρω Δράση-Πρωτοβουλία. Βλέπουν την εφικτότητα του στρατηγικού σχεδίου «κοινοτική ενδυνάμωση» και μπορούν αν συνεχίσουν εθελοντικά να εγγυώνται την βιώσιμη ανάπτυξή του αφού αυτοί ζουν και δραστηριοποιούνται εδώ. Και εδώ θα παραμείνουν για πάντα να υπηρετούν το έργο τους όταν και πάλι οι όποιοι εμπειρογνώμονες θα πρέπει να έχουν επιστρέψει στην Αθήνα με την ολοκλήρωση του σχεδίου. Αυτοί θα πρέπει αν συνεχίζουν να υπηρετούν το σχέδιο, να παράγουν έργο και να φροντίζουν τη δική τους πόλη…

Συνεπώς, είμαι ενθουσιασμένη που στην πρόσκλησή μας και στην ιδέα μας να έρθουν πια και οι «από πάνω» policy makers να συναντήσουν τους «από τα κάτω» ακτιβιστές εδώ στην τοπική μας κοινότητα τα Χανιά είναι μια πραγματικότητα. Σας ευχαριστούμε πολύ: Νίκο που ξανάρχεται, κι εσάς αγαπητοί πανεπιστημιακοί μας που τους κάθε μέρα είστε εδώ κοντά μας στο συνέδριό μας και μας δίνετε τη θεωρία που έχουμε ανάγκη. …Όλοι μαζί ζυμωνόμαστε αυτές τις μέρες κι έτσι νομίζω ότι πια αρχίζουν να δίνουν πιο καθαρά μηνύματα και εικόνες το πρόγραμμα του Συνεδρίου και οι συζητήσεις μας. Είμαι σίγουρη ότι όλοι μαζί practitioners των τοπικών φορέων και ακαδημαϊκοί μπορούμε να οδηγηθούμε σε μια πρώτη προσπάθεια για έναν κοινό συμμετοχικό σχεδιασμό.

Σας ευχαριστούμε από καρδιάς όλους εσάς, τους φορείς μας, Πολιτικούς, Αυτοδιοικητικούς και πολιτιστικούς που προσήλθατε εδώ, για να κάνουμε αυτό που λέμε, μία καινοτόμα πρόταση…Τι πρόταση όμως… που όμως; Όχι μια επανάληψη του Προγράμματος «ΜΕΛΙΝΑ» μόνο για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό. …Αυτό ήταν η έμπνευσή μας… Έκτοτε πέρασαν δέκα χρόνια. …Ενηλικιωθήκαμε περπατήσαμε μόνοι μας ανακαλύψαμε κι άλλα μονοπάτια. …Γίναμε ώριμοι πολίτες…Η νέα μας πρόταση δεν μπορεί να αφορά στις ανάγκες του 2004..Είμαστε τώρα στο 2015 και είμαστε μείς που βρισκόμαστε εδώ και τώρα στην αίθουσα τούτη που αν-ησυχούμε και σκεφτόμαστε για την κοινωνική και την κοινοτική ενδυνάμωση. Αυτό είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό, εξαιρετικά καινοτόμο, το ότι σκεφτόμαστε δηλαδή για μία «πόλη που μαθαίνει σε ολόκληρο το βίο». …Που μιλάμε για αλλαγή νοοτροπίας της πόλης, του πολίτη, της «από τα κάτω» αναδυόμενης πολιτικής μέσω της «κοινωνίας των πολιτών». … Και μπορεί… οι creative communities του Λονδίνου ή και σε άλλους τόπους creative communities, να αποτελέσουν για μας μία νέα έμπνευση ώστε να δημιουργήσουμε κι εμείς εδώ μία «πόλη πρότυπο» η οποία δυνητικά θα είναι «μελέτη περίπτωσης» για άλλες που θα θελήσουν να δημιουργήσουν τη δική τους …

(χειροκροτήματα από το κοινό)
Χ. Τερεζάκη-Συντονίστρια ΕΔΕΕΚ: Σας ευχαριστώ πολύ…

Ν. Παίζης: Ναι Χρύσα δίκιο έχεις και να θυμίσω για να μη νομίζετε ότι τα κατεβάζουμε τώρα:

Το 2000 όταν κατάλαβα ότι υπήρχε πρόθεση από τη Νομαρχία την τότε και τον τότε Δήμο να έρθει το «ΜΕΛΙΝΑ» και να είναι η πρώτη πόλη τα Χανιά που γινόταν η επέκταση του προγράμματος στα σχολεία της πόλης των Χανίων, ξέρετε ποιος ήταν ο τίτλος της γενίκευσης στα Χανιά; Δεν είχε καν τη λέξη εκπαίδευση και πολιτισμό μέσα. Έλεγε: «Γενίκευση του προγράμματος «ΜΕΛΙΝΑ» για την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή της τοπικής κοινωνίας».

Χ. Τερεζάκη-Συντονίστρια ΕΔΕΕΚ: Σημασία είχε Νίκο μου ποιοι μπορούσαν να το δουν σε μακροεπίπεδο από τότε …καθώς ο τίτλος αυτός ήταν πολύ αινιγματικός για όλους…Έπρεπε να το δημιουργήσεις μόνος να το διαισθανθείς…

Ν. Παίζης: Πράγματι. Εγώ που σας το λέω ανατρίχιασα όταν το διάβασα ύστερα από δέκα χρόνια στο Πρόγραμμα τούτου του Συνεδρίου και αναρωτιέμαι… Γιατί είχε αυτό ως μότο και δεν έλεγε για να ανεβάσουμε το πολιτιστικό επίπεδο; Διότι επί της ουσίας η εκπαίδευση και οι τέχνες αυτό προσπαθούν να κάνουν, αυτή είναι η παιδεία που δίνουν, για να δοθεί πλούτος, από όλες τις έννοιες πλούτος στον κόσμο μίας τοπικής κοινωνίας, από όποια μεριά και αν είναι.

Νομίζω ότι τίποτα πιο πάνω και τίποτα πιο κάτω από αυτό δεν είναι εκείνο που θα μας συσπειρώσει όλους σε αυτή την κατεύθυνση, είναι αυτός ο απλός τίτλος, που θα πατάμε πάνω σε αυτόν. Τον ξέρει η Πολιτική Ηγεσία και ξέρει ότι αυτή είναι και η λύση.

Και θα δείτε ότι θα βρεθούν και άλλες πόλεις οι οποίες είναι έτοιμες να προχωρήσουν, δεν έχετε ανάγκη πια τη στέρηση να έχετε τον «μπαμπά» και τη «μαμά» του Προγράμματος «ΜΕΛΙΝΑ» να κατέβει να σας κάνει επιμόρφωση. Έχετε φτάσει πράγματι στο σημείο να γράφετε εσείς καλύτερα εκπαιδευτικά υλικά από τα δικά μας και το ξέρατε ήδη πριν τελειώσει η πειραματική εφαρμογή.

Με τα χανιώτικα υλικά που φτιάξατε στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, για τη φορεσιά στο Λύξειο Ελληνίδων, για ένα κάρο χώρους εδώ μέσα, για τη ζωγραφική, άπειρα πράγματα, για το ΚΑΜ και για την αρχιτεκτονική που ξεκίνησε με την προσπάθεια, για τα συνέδρια που έγιναν για την τοπική κοινωνία μέσα στο ΚΑΜ. Όλα αυτά τα πράγματα είναι ένας πλούτος που τον έχετε.

Εμείς το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να βάλουμε την εμπειρία πως αυτό το πράγμα μπορεί από εντελώς διαφορετικές πηγές να καταλήξει σε ένα σχέδιο; Εκεί σας λέω ναι μπορεί! Και αν βγει και είναι καλό η χρηματοδότησή του στα λογικά πλαίσια που ξέρατε πάντα, θα βρεθεί και θα τη βρούμε και θα είναι και καλή. Γιατί όλοι θέλουν να επενδύσουν όταν κάτι είναι καλό και καινοτόμο.

Εγώ δεν είχα προλάβει δω τη ΔημοτικήΠινακοθήκη σε πλήρη εφαρμογή, ήξερα τη συλλογή της όμως και θα χαρώ πάρα πολύ αν κι εσείς όπως και το ΔΗΠΕΘΕΚ αν και η Φιλαρμονική σιγά-σιγά μπείτε στην πιο κοντινή ηλικία με την ηλικία των παιδιών που είναι η τρίτη ηλικία, δηλαδή οι μεγάλοι πολίτες που θέλουν κίνητρο, ελεύθερη είσοδος, ελεύθερες ξεναγήσεις και τα λοιπά, αλλά με το καλύτερο υλικό που μπορείτε να φτιάξετε.

Στην πόλη αυτή έχετε ανθρώπους που ξέρουν πάρα πολύ καλά να το φτιάχνουν αυτό το πράγμα.

Συντονιστής: Ο κ. Μπαγάκης έχει ζητήσει το λόγο.

Γ. Μπαγάκης: Ευχαριστώ πολύ, θα συμπληρώσω ότι κι εγώ αισθάνομαι. Ενθουσιασμένος, κάθομαι δίπλα εδώ στην Άννα ή στη Χρύσα και από προχθές ρωτάω διάφορα πράγματα, πως έγινε αυτό, πως έγινε το άλλο, πως θα γίνει.

Να πω το εξής: Τη Χρύσα Τερεζάκη την άκουσα πρώτη φορά στην Κόρινθο που μιλούσε γι΄ αυτά. Επειδή έτρεχα τότε ομολογώ ότι δεν κατάλαβα πολύ. Δεν είναι κακό, μην το εκλάβεις αρνητικά. Επίσης όταν είδα τον τίτλο κι όλα αυτά του συνεδρίου κατάλαβα, αλλά και δεν κατάλαβα. Τώρα ευρισκόμενος στο τέλος της δεύτερης μέρας αρχίζω να καταλαβαίνω, μην το πάρετε, δεν είμαι τόσο βλάκας, καταλαβαίνω αλλά.. πάω σε βάθος, μιλάω για την ουσία τώρα, έτσι;

Και ειλικρινά είμαι ενθουσιασμένος κι εγώ, βλέπω δηλαδή κάτι το οποίο από όσο ξέρω, μπορεί να κάνω λάθος κι εφόσον διασταύρωσα τις πληροφορίες μου τέτοιο πράγμα δεν έχει υπάρξει σε άλλη πόλη. Ξέρω ότι και στη Θεσσαλονίκη κάτι ετοιμάζεται σε 15 μέρες, δεν ξέρω αν θα είναι ακριβώς έτσι ή αλλιώς, τα έχω διαβάσει κι εκεί και κάτι καταλαβαίνω, αλλά θα δούμε κι εκεί πως θα εξελιχθεί στην πράξη.

Λοιπόν για να μη μακρηγορώ, άκουσα πολύ προσεκτικά αυτά που είπε ο Νίκος, άκουσα πολύ προσεκτικά όλους, άκουσα πολύ προσεκτικά το πλαίσιο που έβαλε ο Δημήτρης και το οποίο μου άρεσε πάρα πολύ. Μάλιστα ένοιωσα και λίγο άσχημα, που στη συνεδρία που συν-συντονίζαμε δεν βάλαμε έτσι ένα πιο πολύπλοκο πλαίσιο, αλλά ήταν το ένα πίσω από το άλλο και είχαμε και λιγότερο κόσμο μισό από τον πολύ κόσμο που είχες εσύ και αυτό είναι αναγκαίο να βάλεις ένα πλαίσιο.

Δηλαδή ανέφερε πως ο φορέας αλλάζει, πως τα άτομα αλλάζουν και τόνισε τη δυναμική. Δεν ξέρω αν τα θυμάμαι καλά.

Συντονιστής: Έτσι ακριβώς είναι.

Γ. Μπαγάκης: Ωραία.

Δυο-τρία σημεία: Ακούγοντας πολύ προσεκτικά όλους νομίζω ότι λιγότερο ή περισσότερο κάποιοι έμειναν μέσα στο πλαίσιο, αλλά νομίζω σε μεγάλο βαθμό αυτό που έγινε αυτή τη στιγμή είναι πολύ σημαντικό, δεν το υποτιμώ καθόλου, ίσα-ίσα εγώ αισθάνομαι ενθουσιασμένος, είναι ότι σε ένα πρώτο επίπεδο και πάλι ρωτώντας στο παρασκήνιο, συναντιέστε μεταξύ σας, είναι σταθερές αυτές οι συνεργασίες και τα λοιπά, έμαθα ότι γίνονται κάποιες συναντήσεις.

Αλλά νομίζω αυτό που έγινε αυτή τη στιγμή όλοι μαζί να πουν πέντε πράγματα έστω και σε περιγραφικό επίπεδο, έστω ότι εμείς κάνουμε αυτά χωρίς να πάμε ούτε σε δυναμικές ούτε σε πράγματα που πολύ σωστά ανέφερε ο Δημήτρης, είναι πάρα-πάρα πολύ σημαντικό.

Επίσης κυρίως κουτσομπολεύοντας, κυρίως ρωτώντας έτσι, από εκεί κατάλαβα γιατί το θεωρώ πάρα πάρα πολύ σημαντικό και θα συμφωνήσω και με το Νίκο σε αυτό το επίπεδο ότι υπάρχουν αγνές προθέσεις. Είναι πάρα πολύ σημαντικό σε μια εποχή πολύ παράξενη που η κρίση μας έχει κάνει όλους να τρέχουμε. Δηλαδή αυτό που είναι πρώτο είναι το να γίνει κάτι, το να συνεργαστούμε, το να κάνουμε κάτι κι όχι αν θα βγάλουμε λεφτά και τέτοια πράγματα. Είναι νομίζω πολύ σαφές κι αυτό είναι μια μεγάλη δύναμη.

Τώρα να πω δυο πράγματα που ακούστηκαν και πριν, για τη φυσιογνωμία αυτού του εγχειρήματος. Επειδή ο Νίκος αναφέρθηκε στο «Διάζωμα» και στο ΜΕΛΙΝΑ» και τα λοιπά κι είναι σαφής νομίζω η επιρροή του «ΜΕΛΙΝΑ» σε όλη αυτή τη διαδικασία, είτε άμεσα είτε έμμεσα ως επιμορφωτική διαδικασία, ως αναπτυξιακή διαδικασία, ως μικρο-μακροπρόθεσμη διαδικασία και τα λοιπά.

Ειπώθηκε και πριν, απλώς να κάνω μια, νομίζω αν καταλαβαίνω καλά και διορθώστε με, μια αποσαφήνιση. Και το «Διάζωμα» νομίζω και το «ΜΕΛΙΝΑ», διαφορετικά πράγματα το καθένα, είχαν πιο πολύ να κάνουν με τη σύνδεση με τις τέχνες, με τον πολιτισμό και όλα αυτά τα πράγματα. Νομίζω αυτό που έτσι σκιαγραφείται εδώ πέρα, αυτό που εγώ τουλάχιστον καταλαβαίνω εδώ πέρα, είναι η ενδυνάμωση όπως είπατε, η τοπική κοινωνία, που νομίζω όλα μπαίνουν στη μεγάλη ομπρέλα της δια βίου εκπαίδευσης.

Με έντονο το πολιτιστικό στοιχείο, ο Λάκης Κουρετζής και πολλές άλλες παρεμβάσεις ήταν προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά νομίζω η ομπρέλα είναι λίγο μεγαλύτερη και λίγο διαφορετική και λίγο δεν είναι τόσο κάποια επώνυμα άτομα που έβαλαν τη σφραγίδα τους στο «ΜΕΛΙΝΑ» ή ο Μπένος που έβαλε στο Διάζωμα και τα λοιπά, αλλά είναι μια εντελώς από τα κάτω διαδικασία, πρωτοβουλία, πέστε την όπως θέλετε, πάρα πολύ αξιοποιήσιμη κατά τη γνώμη μου.

Κατ΄ αρχάς ήθελα να πω ότι είχα κάποιες επιμέρους ερωτήσεις, δεν πειράζει, θα τις ρωτήσω κατ΄ ιδίαν και το κλείνω αυτό.

Ν. Παϊζης: Ούτε και σήμερα θα κοιμηθούμε δηλαδή…

Γ. Μπαγάκης: Ναι, λοιπόν να πω ότι ένα είναι ως προς τη φυσιογνωμία όπως είπα.

Ένα δεύτερο: Εγώ νομίζω ότι, μπορεί να κάνω λάθος, αλλά νομίζω αυτό που προέχει αυτή τη στιγμή και δεν εννοώ στο 3000 μετά Χριστό να τελειώσει αυτό το πράγμα, αλλά να κινηθούμε περισσότερο προς τις κατευθύνσεις που ανέφερε ο Δημήτρης, δηλαδή λίγο να βρούμε κοινή γλώσσα, να δούμε τη δυναμική, να γίνουν επεξεργασίες και να δέσει περισσότερο, το να καταλάβει καλύτερα ο ένας τι κάνει ο άλλος.

Θα συμφωνήσω απολύτως με το Νίκο, ότι αν είναι ξεκάθαρα κάποια πράγματα, αν υπάρχει ένα υγιές δυναμικό και τα λοιπά, τα άλλα τα τεχνικά θα λυθούν και τα οικονομικά. Και δεν έχει σημασία αν θα είναι ΕΣΠΑ ή αν θα είναι ευρωπαϊκό, εγώ δε βλέπω να αλλάζει τίποτα, ότι είναι πιο εύκολο ή κρατικός προϋπολογισμός είτε περιφερειακός ή οτιδήποτε.

Αλλά νομίζω και το τονίζω και κλείνω με αυτό, ότι ίσως να ξαναβρεθούμε, ίσως να ψαχτούμε λίγο περισσότερο για να κατασταλάξουμε σε ένα μήνα, σε δύο μήνες, σε τρεις μήνες, δεν ξέρω, δε μιλάω για το απώτερο μέλλον, σε κάποια πιο συγκεκριμένα πράγματα.

Προσωπικά τώρα να μιλήσω σε ότι με αφορά σας λέω και ως Χανιώτης πρωτίστως, αλλά και ως Μονάδα Μεθοδολογίας Πολιτικών και Πρακτικών Επιμόρφωσης κι όλα αυτά, θεωρήστε με ότι θα έρθω και θα μείνω όπως ανέφερε ο Νίκος και τα λοιπά δε χρειάζεται τίποτα αν χρειαστώ.

Ν. Παίζης: (Τοποθέτηση εκτός μικροφώνου)

Ομιλητής: Με έχουν φάει, να μη μιλήσω εγώ ως Χανιώτης. Λοιπόν τώρα, να μιλήσω ως Ηπειρώτης, εμείς στην Ήπειρο λέμε λίγα λόγια και κοφτά.

Να επικαλεστώ πάλι τον κ. Παΐζη, Νίκο έκανες απόψε παρεμβολές πολλές …όμως να ξεκινήσω από αυτό, που πως το είπαμε χτες, τι είπε ο Καζαντζάκης; «Όπου αστοχήσεις γύρισε κι όπου πετύχεις φύγε». Δε νομίζω τώρα ότι είναι αυτό ακριβώς το ζήτημα. Το «ΜΕΛΙΝΑ» πέτυχε για αυτό που σχεδιάστηκε τότε που εφαρμόστηκε και για τον πληθυσμό στόχο που επένδυσε. Μπορεί λοιπόν να απετέλεσε βάση, πράγματι, όμως τώρα σήμερα εδώ στα Χανιά είμαστε αλλού τώρα. Ζητάμε την αλλαγή νοοτροπίας στο σήμερα.

Τι χρειάζεται για την αλλαγή λέμε; Λέγαμε χτες στην επιμόρφωση ότι «ο στόχος της είναι τελικά είναι η αλλαγή της κουλτούρας της καθημερινότητας του σχολείου. Άρα λοιπόν με βάση αυτή τη λογική αυτό που οι μετασχηματισμένοι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευτές ενηλίκων του Δικτύου ετούτου σήμερα συζητούν και θέτουν ως στόχο είναι η αλλαγή της κουλτούρας της καθημερινότητας του πολίτη.

Προσέξτε, για να γίνει αυτή η αλλαγή τι έλεγε ο Γκάντι; «Γίνει εσύ η αλλαγή που επιθυμείς πριν γίνουν οι άλλοι». Η ψυχή ενός συνεδρίου τελικά μπορεί να είναι ένας άνθρωπος, μπορεί να είναι ένα Δίκτυο από τρεις ανθρώπους, μπορεί να είναι το Πολυτεχνείο …ο γιος μου τέλειωσε το Πολυτεχνείο, ξέρω τι είναι οι μηχανικοί, με τέτοιες ευαισθησίες πραγματικά εμένα με συγκίνησαν, πραγματικά, το ότι είναι συνδιοργανωτής κι εδώ σημαίνει τόσα πολλά .

Το ότι όλοι εσείς είσαστε σε ένα τραπέζι και δυο-τρεις άνθρωποι που βάζουν την ψυχή τους κάθε μέρα για να συντονίσουν όλο αυτό, αυτή είναι η αλλαγή. Η αλλαγή είμαστε εμείς, δηλαδή. Εγώ δεν πιστεύω στην παντοδυναμία των τεχνοκρατών, χρειάζονται σίγουρα όμως αλλά δεν τους πιστεύω καθόλου ότ εγγυώνται τη συνέχεια του έργου. Αυτό που πιστεύω είναι στην ψυχή του ανθρώπου. Ένας φτάνει πολλές φορές για να αλλάξει τα πράγματα, ένας, αν γίνει το παράδειγμα.

Άρα λοιπόν αυτό που έγινε σήμερα ως πρώτο στάδιο, αυτό το συνέδριο που όποιος το έβλεπε να αρθρώνεται μέρα με τη μέρα, δεν το πίστευε ότι μπορεί να γίνει και με αυτό το αποτέλεσμα μάλιστα που έχει …να καθόμαστε εδώ ως τις 11:00΄ το βράδυ και να μιλάμε. Αυτό είναι από μόνο του -χωρίς να θέλω να επαναλάβω τον κ. Μπαγάκη- πραγματικά η επιτυχία…Το ότι σήμερα εδώ και με αφορμή το γεγονός ξυπνάνε συνειδήσεις.

Και πιστεύω ότι το δρόμο μπορεί να τον βρει η τοπική κοινωνία και γενικά η κοινωνία…δεν είναι θέμα μόνο τοπικής κοινωνίας, ας πάρουμε ως παράδειγμα, ένα θέμα που το έχουμε ανάγκη στους καιρούς που ζούμε. Δεν θα τα πω τόσο επιστημονικά, αλλά αυτό που θέλουμε είναι η αλληλεγγύη, η ενδυνάμωση, αυτό που κάνετε όλοι, δηλαδή. Αυτό που θέλουμε είναι να βρεθεί ο ένας κοντά στον άλλον ιδιαίτερα σε αυτή την περίοδο που είναι η περίοδος της κρίσης, ας μην έχουμε τα χρήματα, μπορούμε πολύ πιο εύκολα να το κάνουμε.

Δε θέλω να πω τίποτα άλλο, ευχαριστώ.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε κι εμείς. Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποια παρέμβαση από το κοινό. Ορίστε παρακαλώ.

Ομιλήτρια: Θα ήθελα να κάνω μία μικρή πρόταση, εγώ προέρχομαι από το χώρο της εκπαίδευσης, ήμουνα καθηγήτρια στο καλλιτεχνικό στο Ηράκλειο.

Αυτό που θα ήθελα να προτείνω στους διοργανωτές και στους συντονιστές του ΕΔΕΕΚ και θα έπρεπε να το ακούσει η Πολιτεία είναι ότι θα πρότεινα την εισαγωγή κάποιων σπουδών συνειδητότητας, ώστε οι εκπαιδευτές και οι εκπαιδευόμενοι να συνειδητοποιήσουν βαθειά για να είναι πιο αποτελεσματική η αλλαγή να γίνει πιο γρήγορα, ότι αν το πεδίο εκπαίδευσης είναι ένα web και οι εκπαιδευόμενοι και οι εκπαιδευτές είναι μέσα στο ίδιο web, είναι το ίδιο και από αυτή την αλληλοπεριχώρηση θα έχει ένα φοβερό αποτέλεσμα.

Συντονιστής: Ευχαριστούμε, παρακαλώ κι εσείς έχετε το λόγο.

Μιχαήλ Μαρία-Ομιλήτρια: Εγώ κράτησα λίγο αυτό που ειπώθηκε για «κοινή γλώσσα» και να πω λίγο τις εμπειρίες από μια παρόμοια προσπάθεια στο ΕΔΕΕΚ.

Στην αρχή, όταν ξεκίνησε το Επιστημονικό Δίκτυο Εκπαίδευσης Ενηλίκων εδώ στην Κρήτη αντιμετώπισε αρκετή δυσπιστία, γιατί το 2009 δεν υπήρχε αυτή η κουλτούρα και η κοινή γλώσσα μάθησης που θα έλεγα ότι υπάρχει έξι χρόνια μετά για να μπορούμε τότε να συνεννοηθούμε. Οπότε υπήρχε αρκετή δυσκολία, βέβαια υπήρξε κι αρκετή ευαισθησία και έτυχε υποστήριξης πάρα πολλές φορές και από φορείς.

Στην αρχή χρειάστηκε να κινηθούμε μόνοι μας και στη συνέχεια επεκτάθηκε, μετά από έξι χρόνια μπορούμε να πούμε ότι έχουν βγει πολλές συνέργειες και έχει αποκτήσει μία συνεκτικότητα σε σχέση με τους φορείς και ένας βαθμός εμπιστοσύνης. Νομίζω ότι τώρα το κλίμα είναι πιο ώριμο για να γίνει κάτι μεγαλύτερο, μέχρι να δημιουργηθεί ωστόσο, όλο αυτό χρειάστηκε αρκετό χρόνο. Αξίζει τώρα που βρίσκουμε το βηματισμό μας να πάμε συντονισμένα παρακάτω.

Συντονιστής Ευχαριστούμε, ορίστε κ. Μπαγάκη.

Γ. Μπαγάκης: Μια λέξη μόνο. Αυτό που είπα και είναι κοντά σε αυτά που ειπώθηκαν, με άλλο τρόπο θα το έλεγα ως εξής: Πως όλα αυτά που λέμε θα τα κωδικοποιήσουμε έτσι, ούτως ώστε να τα καταλαβαίνουμε πολύ εύκολα.

Δηλαδή επειδή δεν είναι αποσαφηνισμένα τόσο πολύ, πως θα τα γράψουμε, πως θα τα περιγράψουμε ή πως θα τα περιορίσουμε ενδεχομένως. Εδώ δηλαδή αν πάρουμε όλες αυτές τις μέρες το τι ακούστηκε η γκάμα είναι τεράστια, είναι ότι μπορούμε να φανταστούμε. Δηλαδή πως θα τα πούμε με λίγα λόγια αλλά να είναι κατανοητά αυτά τα λόγια και μιλάω και χρησιμοποιώ τις λέξεις μου με πολλή προσοχή.

Δημήτρης Μπράτης: Ο Τάσος Εμβαλωτής εδώ δίπλα σου Γιώργο από το Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να τα καταγράψει εν συντομία, να τα στήσει ακόμη και σε τεχνικό δελτίο και να στα κάνει κατανοητά…

Τάσος Εμβαλωτής–Ομιλητής: Πράγματι κ. Μπαγάκη, εγώ ακούω προσεκτικά, κρατώ σημειώσεις κι είμαι πρόθυμος να συμβάλλω.

Γ. Μπαγάκης: Ωραία.

Χρύσα Τερεζάκη-Συντονίστρια ΕΔΕΕΚ: Να πω ένα πραγματάκι; Ακούστε να δείτε όλοι οι ομιλητές μας είπαν σπουδαία πράγματα, ωστόσο η Αθηνά Γιαννουλάκη και η Ναταλία Ντουρουντάκη στο λόγο τους άρθρωσαν κάποιες, για μένα, διαφορετικές «ποιότητες». Όλα ήταν αυτά που ειπώθηκαν είναι πολύ σημαντικά, αλλά στην Εκπαίδευση Ενηλίκων ξεκινάμε από αυτό που λέμε «έχω επίγνωση τι γνωρίζω και τι δεν γνωρίζω». Αθηνά ήσουν πολύ σαφής.

Είπες χαρακτηριστικά, «και ο δικός μου φορέας λειτουργεί με μεμονωμένες δράσεις, ξέρω ότι αυτά δεν είναι projects, ξέρω ότι αυτά δεν είναι στρατηγικά σχέδια, ξέρω ότι μου λείπει αυτό, ξέρω ότι δεν έχω προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων, με βάση τα χαρακτηριστικά των ενηλίκων, με βάση την αίτηση των εκπαιδευτικών αναγκών, με βάση το σχεδιασμό, με αυτούς για το περιεχόμενο».

Είναι εξαιρετικά σημαντικό, βεβαίως, γιατί είσαι μία άριστη εκπαιδευτικός ενηλίκων κι έχεις από μόνη σου οδηγηθεί στην αυτομόρφωση και γνωρίζεις πολύ βασικά πράγματα γι΄ αυτό και είναι πιστέψτε με εξαιρετικά σημαντικό το ότι ανάμεσά μας υπάρχουν άνθρωποι που γνωρίζουν τι δε γνωρίζουν, είναι αυτοί ακριβώς που γνωρίζουν πολλά.

Αυτό νομίζω είναι ένα πρώτο βήμα κ. Μπαγάκη που απαντάει σε αυτό που θέλετε κι εσείς.. Απαντάει και σε αυτό που αναφύεται, όλοι, ήδη, αρχικά φτιάχνουμε μια κοινή γλώσσα, ένα Στρατηγικό Σχέδιο -που είπε κι ο Νίκος κι έχει δίκιο βεβαίως για την ανάγκη να το ορίσουμε ποιο είναι, ώστε να κατανοήσουμε και την κατεύθυνση της δράσης . Σε αυτό θα βάλουμε πετυχημένες ποιότητες και νέα στοιχεία από το «τώρα», όμως κι από το «παρελθόν».

Και… όλο αυτό το καταπληκτικό ανθρώπινο δυναμικό που έχουμε -που βεβαίως είναι νέο ανθρώπινο δυναμικό- είναι αυτό που θα συμμετάσχει στο Συμμετοχικό Σχεδιασμό, όπως είπε η Ναταλία Ντουρουντάκη. Έναν Συμμετοχικό Σχεδιασμό Ανθρώπων και Φορέων ώστε να ακουστούν εκ νέου τα πάντα κι από την αρχή. Έτσι όλοι να νοιώθουν άνετα με αυτό το καινούριο Σχέδιο, το δικό τους… το δικό μας Σχέδιο. Αυτό μόνο έχω να πω.

Συντονιστής: Λοιπόν υπάρχει παρόλα αυτά άλλη παρέμβαση; Θέλει κάτι η κα Ρήνου να πει. Αν και καθήμενη ορθώς ομιλείτε κι εγώ σκέφτομαι ότι είμαι τυχερός που τόσες ώρες είμαι όρθιος και συνάδει το ένα με το άλλο. Λοιπόν παρακαλώ ολοκληρώστε κι εσείς.

Ε. Ρήνου Πολύ σύντομα, είναι μια σκέψη μου που αρκετή ώρα νοιώθω την ανάγκη να καταθέσω, πάρα πολύ σύντομα.

Θεωρώ ότι αυτό που πολύ εύστοχα η κα Γιαννουλάκη, θα αναφερθώ κι εγώ σε αυτή, γιατί προηγουμένως στην πίεσή μου να κλείσω δεν το ανέφερα, την αναγκαιότητα του συντονισμού, της εύρεσης των συμπράξεων και των συνεργειών.

Εγώ αυτή τη στιγμή το βιώνω εδώ, θεωρώ ότι αυτό που πραγματώσατε σήμερα εδώ με αυτό το Συνέδριο είναι ένα όνειρο, ένα όραμα και συγχαρητήρια από καρδιάς.

Ομιλήτρια: Και από όλους προς όλους.

Συντονιστής: Λοιπόν είναι ένα πολύ όμορφο κλείσιμο, ευχαριστούμε πάρα-πάρα πολύ για όλο αυτόν τον πλούτο ιδεών και δυναμικού που αναδείχθηκε μέσα από αυτή τη συνάντηση.

ΛΗΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ