ISSN:1792-2674
Ευαγγελία Καλούδη, Νηπιαγωγός
evakaloudi@yahoo.gr
Περίληψη
Η παρούσα διδακτική πρόταση παρουσιάστηκε στην Α΄ Συνδιάσκεψη της ΔΙΠΕ Χανίων «Η φωνή των εκπαιδευτικών και των διοικητικών «από τα κάτω» στις 24 και 25 Μαΐου 2024 στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων. Σκοπός του σεναρίου είναι τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με κάποια επαγγέλματα μέσω ενός παραμυθιού, της εικαστικής τέχνης και του ψηφιακού γραμματισμού, ενώ παράλληλα να ενισχυθεί η ομαδικότητα για την επίτευξη ενός κοινού στόχου. Η αφόρμηση δίνεται με ένα σχετικό με το θέμα παραμύθι, ενώ μέσα από παιγνιώδεις μορφές δραστηριοτήτων εισάγεται η νέα γνώση και τέλος παρουσιάζονται μέσα από την αξιολόγηση τα αποτελέσματα της νέας μάθησης,
Λέξεις κλειδιά: διερεύνηση, ομαδική συνεργασία, μάθηση μέσω της διαφοροποιημένης μεθόδου διδασκαλίας, ψηφιακός γραμματισμός, παρατήρηση, καταιγισμός ιδεών, αξιολόγηση.
- Εισαγωγή
Σαν αφόρμηση για το θέμα της παρούσας διδακτικής παρέμβασης επιλέχθηκε ένα παραμύθι. Τα παραμύθια εξάπτουν την φαντασία, καλλιεργούν την δημιουργικότητα, εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο, προσφέρουν γνώσεις, καλλιεργούν την κριτική σκέψη. Με την κατάλληλη αξιοποίηση εξασκούν την μνήμη, προωθούν πανανθρώπινες αξίες και διδάσκουν έννοιες (Ξυνοπούλου, 2022). Επίσης θα γίνει χρήση της «Κούκλας της τάξης» (personadoll), η αξιοποίηση της οποίας αποτελεί ένα σημαντικό παιδαγωγικό μέσο που αναβαθμίζει την εκπαιδευτική διαδικασία και της προσδίδει τα παιγνιώδη χαρακτηριστικά εκείνα που ενεργοποιούν την μαθησιακή συμμετοχή, προωθούν την αλληλεπίδραση μεταξύ των παιδιών αλλά και οριοθετούν την συμπεριφορά τους. Επιπλέον, η χρήση της ενισχύει την γλωσσική ανάπτυξη των μαθητών και η σταθερή της ύπαρξη μέσα στην τάξη καθώς και η ένταξη της σε όλο το εκπαιδευτικό πρόγραμμα προσφέρει ένα ασφαλές πλαίσιο, εντός του οποίου οι μαθητές θα εκφράσουν την φαντασία και την δημιουργικότητα τους (Πεντέρη & συνεργάτες, 2022).
2. Συνοπτική περιγραφή διδακτικής προσέγγισης
2.1 Ταυτότητα διδακτικού σεναρίου
Η διδακτική παρέμβαση υλοποιήθηκε σε μονοθέσιο Νηπιαγωγείο που βρίσκεται σε αγροτική και τουριστική περιοχή του Νομού Χανίων. Στο Νηπιαγωγείο φοιτούν έντεκα παιδιά, εκ των οποίων τα τρία είναι προνήπια και ένα νήπιο με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Στο Νηπιαγωγείο λειτουργεί ένα πρωινό κι ένα ολοήμερο τμήμα και παράλληλα συστεγάζεται με το Δημοτικό Σχολείο, με το οποίο μοιράζεται τον εξωτερικό χώρο (αυλή). Ο εσωτερικός χώρος (τάξη) είναι πολύ μικρός με αποτέλεσμα να μην είναι ευδιάκριτα τα κέντρα μάθησης (κάποια δεν υπάρχουν καν) και να δυσχεραίνεται το ελεύθερο παιχνίδι. Ο εξωτερικός χώρος (αυλή) είναι μεγάλος αλλά χρησιμοποιείται από κοινού με το δημοτικό σχολείο, οπότε πρέπει να υπάρχει καθημερινή συνεννόηση από τους εκπαιδευτικούς για την χρήση του. Το παρόν διδακτικό σενάριο έλαβε χώρα κατά την πρώτη ώρα διδασκαλίας του προαιρετικού ολοήμερου προγράμματος, την Άνοιξη του σχολικού έτους 2023 – 2024 και εκτιμάται να ολοκληρωθεί σε μία διδακτική ώρα (υπάρχει σκέψη να παραταθεί εάν υπάρξει ενδιαφέρον από τα παιδιά).
2.2 Το σκεπτικό του σεναρίου
Τα επαγγέλματα είναι ένα θέμα οικείο σε όλα τα παιδιά, που δίνει την ευκαιρία για πολλές διερευνήσεις και δραστηριότητες που συνδέονται με όλες τις μαθησιακές περιοχές. Η μελέτη του μπορεί να οδηγήσει στην προσέγγιση πληροφοριών και γνώσεων που συνδέονται με τη γλώσσα, την μελέτη περιβάλλοντος, τα μαθηματικά, την δημιουργία και έκφραση και την τεχνολογία, προάγοντας έτσι την ολόπλευρη σωματική, συναισθηματική, νοητική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Το σενάριο είναι συμβατό με το Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου. Η προσέγγιση δίνει την δυνατότητα στα παιδιά να συγκροτήσουν ένα ενιαίο σύνολο γνώσεων & δεξιοτήτων, μια ολιστική αντίληψη της γνώσης, που τα οδηγεί να διαμορφώσουν προσωπική άποψη για θέματα των κοινωνικών επιστημών, τα οποία σχετίζονται μεταξύ τους, καθώς και με ζητήματα της καθημερινής ζωής.
3. Προαπαιτούμενες γνώσεις και επιθυμητές δεξιότητες
Στο Νηπιαγωγείο κυρίαρχος στόχος είναι η οικοδόμηση βασικών εννοιών και αρχών καθώς και η ανάπτυξη θετικών στάσεων απέναντι στη δια βίου μάθηση, την συνεργασία και την υπευθυνότητα. Οι βασικές αρχές του Νέου Αναλυτικού Προγράμματος για το Νηπιαγωγείο στηρίζονται στην θεωρία του εποικοδομητισμού του Piaget, στην θεωρία του Vygotsky για την επίδραση που ασκεί το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο στη δόμηση των νοητικών σχημάτων, στην διαμεσολάβηση του ενήλικα και των πολιτισμικών εργαλείων στην διαδικασία της μάθησης κατά τον Bruner, στο αίτημα για σεβασμό και αξιοποίηση της διαφορετικότητας του ατόμου όπως πρεσβεύει ο Gardner και η θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης.
Αναφορικά με το παρόν σενάριο, τα παιδιά έχουν ελλιπείς και περιορισμένες γνώσεις. Η μάθηση λαμβάνει χώρα μέσα από δραστηριότητες διερεύνησης, ανακάλυψης, έρευνας – πειραματισμού και επίλυσης προβλημάτων. Τα παιδιά με κάθε τρόπο ενθαρρύνονται να εκφράζουν, να ανταλλάσσουν και να αντιπαραθέτουν τις ιδέες τους, να εντοπίζουν προβλήματα, να θέτουν ερωτήσεις, να αναζητούν απαντήσεις και να τις ελέγχουν, καθώς δουλεύουν ομαδοσυνεργατικά και σε ένα υποστηρικτικό πλαίσιο βασιζόμενο στον εποικοδομητισμό, στην διερευνητική – ανακαλυπτική μάθηση και στην εμπειρική – βιωματική προσέγγιση.
4. Σκοπός του σεναρίου -Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Η επιλογή της συγκεκριμένης διδακτικής παρέμβασης θα βοηθήσει τα παιδιά: α) να διευρύνουν τις γνώσεις τους σχετικά με το πλήθος των επαγγελμάτων, β) να κατανοήσουν την σπουδαιότητά τους στην ζωή των ανθρώπων, γ) να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι στην εργασία και δ) να μάθουν για οτιδήποτε είναι απαραίτητο για κάθε επάγγελμα (αντικείμενα, εργαλεία, εξοπλισμός).
Το Βασικό Θεματικό Πεδίο – Θεματική Ενότητα – Υποενότητα είναι:
Β. ΠΑΙΔΙ, ΕΑΥΤΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Β.2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ
Β.2.3 Κοινωνική και Οικονομική Ζωή
ii) Αναγνώριση και κάλυψη αναγκών
Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα είναι:
Γνώσεις: Να διακρίνουν διάφορα είδη εργασίας για την κάλυψη αναγκών και επιθυμιών.
Δεξιότητες: Να συσχετίζουν τα επαγγέλματα με τα αγαθά και τις υπηρεσίες.
Στάσεις: Να εκτιμούν την αξία και τη χρησιμότητα όλων των επαγγελμάτων.
Τα Εμπλεκόμενα Θεματικά Πεδία – Θεματική Ενότητα – Υποενότητα είναι:
Α. ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Α.1 ΓΛΩΣΣΑ
Α.1.1 Προφορική Επικοινωνία
i) Κατανόηση και παραγωγή προφορικών κειμένων
Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα είναι:
Γνώσεις: Να αναγνωρίζουν λεξιλόγιο που συναντάται σε προφορικά κείμενα και σε διάφορα επικοινωνιακά πλαίσια.
Στάσεις: Να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους.
Γ. ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ
Γ.3 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ
Γ.3.1 Σύγχρονα Τεχνολογικά Εργαλεία/Εξοπλισμός και Συσκευές
i) Απλά καθημερινά εργαλεία, εξοπλισμός και συσκευές
Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα είναι:
Γνώσεις: Να αναγνωρίζουν απλά καθημερινά εργαλεία, εξοπλισμό και συσκευές εντός της τάξης του νηπιαγωγείου.
Δεξιότητες: Να κατονομάζουν και να περιγράφουν τα απλά καθημερινά εργαλεία.
Δ. ΠΑΙΔΙ, ΣΩΜΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ
Δ.2 ΤΕΧΝΕΣ
Δ.2.3 Μουσική
iv) Μουσική κουλτούρα
Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα είναι:
Γνώσεις: Να διακρίνουν τις λειτουργίες της μουσικής και του τραγουδιού στην καθημερινότητα τους τόπου τους και του κόσμου, όπως για να εκφράσουν συναισθήματα.
Δεξιότητες: Να συνδέουν τη χρήση της μουσικής και του τραγουδιού με συγκεκριμένες συνθήκες και καταστάσεις που διέπουν την καθημερινότητα.
Στάσεις: Να εκτιμούν την παρουσία της μουσικής. Να συμπεριφέρονται ως καλοί ακροατές σε ποικίλα μουσικά δρώμενα
5. Οργάνωση της διδασκαλίας και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή
Σε επίπεδο φυσικού περιβάλλοντος, η διδακτική παρέμβαση λαμβάνει χώρα στο κέντρο μάθησης της συζήτησης, στην γωνιά του υπολογιστή (κατ’ επέκταση και στον διαδραστικό πίνακα) και στα τραπεζάκια. Σε επίπεδο ψηφιακού περιβάλλοντος, γίνεται χρήση του υπολογιστή (και του διαδραστικού πίνακα) της τάξης για ψηφιακά παιχνίδια καθώς και της μελισσούλας ρομπότ με την πίστα της. Τέλος όσον αφορά το εκπαιδευτικό υλικό, αυτό περιέχει τις δύο κούκλες της τάξης (persona dolls), το παραμύθι «Ωχ χταπόδι, λάθος πόδι», ένα χταπόδι (κατασκευή εκπαιδευτικού με τον ήρωα – πρωταγωνιστή του παραμυθιού), καρτέλες πλαστικοποιημένες για τα επαγγέλματα και τον εξοπλισμό τους, αντικείμενα – παιχνίδια χρήσιμα για κάθε επάγγελμα που προσομοιάζουν με αληθινά, δύο σάκους γυμναστηρίου που περιέχουν τα αντικείμενα, καρτέλες για χωρισμό ομάδων, ένα πουγκί, δύο καμβάδες διαστάσεων 20Χ60cm, οχτώ κάνσον διαστάσεων 50Χ35cm σε διάφορα χρώματα, δύο κόλλες Α4 με εικονίδια, εικόνες ανθρώπων κατά την ώρα εργασίας τους (άνδρες και γυναίκες που κάνουν το ίδιο επάγγελμα), εικόνες από πίνακες ζωγραφικής της IsabelleKessenjian, την μελισσούλα ρομπότ (beebot) με την πίστα της και βελάκια διαδρομών.
6. Διδακτική προσέγγιση
Η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων στηρίζεται στην παρατήρηση και στον καταιγισμό ιδεών.
6.1 Μαθησιακά πλαίσια
Από το Φθινόπωρο τα παιδιά έρχονται σε επαφή με ανθρώπους που εξασκούν κάποιο επάγγελμα. Συγκεκριμένα έχουν γνωρίσει γεωργό, ψυχολόγο, ιερέα και γιατρό. Κάθε φορά δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον και τους βομβαρδίζουν με ερωτήσεις. Επίσης έχει γίνει το τελευταίο διάστημα αναφορά στα επαγγέλματα των γονιών τους καθώς και στο τι θα ήθελαν να γίνουν όταν μεγαλώσουν. Έτσι κρίθηκε καλό να ασχοληθούμε με κάποια από τα επαγγέλματα με σκοπό να κατανοήσουν της σπουδαιότητά τους στην ζωή κάθε ανθρώπου, να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι στην εργασία και να γνωρίσουν ό,τι είναι χρήσιμο για το καθένα (εξοπλισμός, εργαλεία, αντικείμενα).
6.2 Διδακτικές μέθοδοι, στρατηγικές και τεχνικές
Οι μέθοδοι για την επίτευξη των βασικών στόχων του σεναρίου είναι: α) η παιγνιώδης (persona dolls για αφόρμηση), β) η βιωματική (αναπαράσταση, μίμηση), γ) η ομαδοσυνεργατική (μικρές ομάδες, συνεργασία για έναν σκοπό), δ) η διαφοροποιημένη (ως προς το περιεχόμενο αλλά και διαβαθμισμένης δυσκολίας) και ε) η αξιολόγηση (ετεροαξιολόγηση).
6.3 Ο ρόλος της νηπιαγωγού
Ο ρόλος της σύγχρονης νηπιαγωγού είναι πολυδιάστατος και αποτελεί παράγοντα κομβικής σημασίας για την επίτευξη του σκοπού και την επιτυχία της αποστολής του νηπιαγωγείου. Για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του επαγγελματικού της ρόλου είναι σημαντικό να αναπτύξει μια συλλογική επαγγελματική ταυτότητα, που αντανακλά τις νέες συνθήκες σε σχέση με την φυσιογνωμία του νηπιαγωγείου και τις απαιτήσεις του εκπαιδευτικού έργου στο πλαίσιο των ραγδαίων κοινωνικών και επιστημονικών εξελίξεων (Πεντέρη & συνεργάτες, 2022). Στο παρόν διδακτικό σενάριο θα λειτουργεί συμπληρωματικά: α) ως ενορχηστρωτής της μαθησιακής εμπειρίας, β) ως κοινωνικός παιδαγωγός, γ) ως ερευνητής, δ) ως κριτικός φίλος, ε) ως διαμεσολαβητής και στ) ως ηγέτης.
6.4 Τεχνικές αξιολόγησης
Η αξιολόγηση που έχει επιλεχθεί είναι από την μία ομάδα προς την άλλη. Το σενάριο βασίζεται στο μοντέλο 5Ε.
7. Αναλυτική περιγραφή της διδακτικής πορείας
Στην Φάση της Εξοικείωσης πραγματοποιήθηκε μία δραστηριότητα ως εξής:
1η «Τι δουλειά κάνει ο Γιάννος;»
Βρισκόμαστε στην ολομέλεια. Μαζί μας είναι οι δυο κούκλες της τάξης, Φρίξος και Έλλη (personadolls), φίλοι που έχουν έρθει στο σχολείο μας μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων. Έχουν φέρει και ένα παραμύθι που τους έκαναν δώρο και θέλουν να το μοιραστούν μαζί μας. Επίσης κάθε κούκλα έχει δίπλα της από έναν σάκο. Οι νέοι μας φίλοι είναι ακόμα λίγο ντροπαλοί και δεν μιλούν στα παιδιά απευθείας αλλά μέσω της εκπαιδευτικού. Έτσι λοιπόν θα της ζητήσουν να διαβάσει το παραμύθι, κάτι που θα γίνει άμεσα. Το παραμύθι έχει τίτλο «Ωχ χταπόδι, λάθος πόδι» και αναφέρεται στα επαγγέλματα. Ο Γιάννος είναι ένα χταπόδι που κάθε πόδι του κάνει και άλλη δουλειά. Το πρώτο είναι γιατρός, το δεύτερο μάγειρας, το τρίτο πυροσβέστης, το τέταρτο οικοδόμος, το πέμπτο ζαχαροπλάστης, το έκτο φωτογράφος, το έβδομο κηπουρός και το όγδοο κουρέας. Μερικές φορές όμως ο Γιάννος μπερδεύει τα πόδια του και το ένα πάει στη δουλειά του άλλου. Μετά την ανάγνωση της ιστορίας κάνουμε συζήτηση (εικόνα 1) για τον ήρωα και την υπόθεση, τοποθετώντας στην μέση του κέντρου συζήτησης το χταπόδι – κατασκευή της εκπαιδευτικού. Θα «ξεμπερδέψουμε» με έξυπνα – έμμετρα – στιχάκια τα πόδια του χταποδιού και θα τοποθετήσουμε απλά τις καρτέλες με τα οχτώ επαγγέλματα (εικόνα 2).

Στην Φάση της Επισκόπησης έγινε η παρακάτω δραστηριότητα:
2η «Τα επαγγέλματα είναι καλά; Τι θα γινόταν αν…;»
Αφού παρατηρήσουμε τις εικόνες – κάρτες, μιλάμε για τον όρο «επαγγέλματα» με σκοπό να ανιχνεύσουμε τις πρότερες γνώσεις των παιδιών (με ερωτήσεις όπως: «τι είναι το επάγγελμα;», «ξέρετε κάποιον που να κάνει κάποιο επάγγελμα και αν ναι ποιον;»). Πιθανόν να μας αναφέρουν το επάγγελμα των γονιών για το οποίο έχει ξαναγίνει αναφορά. Κάνουμε συζήτηση για την εργασία, για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που προσφέρει και για την χρησιμότητα όλων των επαγγελμάτων. Το τελευταίο θα το αναδείξουμε με ερωτήσεις όπως π.χ.: «τι θα γινόταν αν ήμασταν άρρωστοι και δεν υπήρχε το επάγγελμα του γιατρού;», «πώς θα ήταν η ζωή μας αν δεν υπήρχαν οικοδόμοι να χτίζουν τα σπίτια μας;», «τι θα παθαίναμε αν έπιανε φωτιά και κινδυνεύαμε χωρίς τους πυροσβέστες;», «πώς θα φροντίζαμε τα μαλλιά μας χωρίς τον κουρέα;» κλπ. Στο τέλος θα δούμε καρτέλες για τον εξοπλισμό και τα εργαλεία κάθε επαγγέλματος του Γιάννου (εικόνα 3).

Στην Φάση της Επεξήγησης έγινε μία δραστηριότητα, η παρακάτω:
3η: Οι σάκοι αποκαλύπτουν το περιεχόμενό τους
Αφού έχουμε μιλήσει για τον εξοπλισμό κάθε επαγγέλματος, ήρθε η ώρα να αποκαλύψουμε τι έχουν μέσα οι δυο σάκοι. Στον ένα υπάρχουν χρήσιμα πράγματα για τα μισά επαγγέλματα (4) και στον άλλο για τα άλλα μισά (άλλα 4). Τα παιδιά χωρίζονται σε δυο ομάδες τραβώντας χωρίς να βλέπουν μέσα από ένα πουγκί κάρτες με τους αριθμούς 1 ή 2 και πηγαίνουν στην αντίστοιχη ομάδα. Επίσης οι σάκοι έχουν απέξω τους αριθμούς 1 και 2. Ο χώρος της ολομέλειας χωρίζεται σε δυο μέρη, δεξιά και αριστερά, και οι σάκοι αδειάζουν (εικόνα 5). Σε κάθε μεριά τοποθετούμε τέσσερα κάνσον διάστασης 50Χ35cm, διαφορετικών χρωμάτων (κόκκινο, κίτρινο, μπλε, πράσινο), σε καθένα από τα οποία έχει κολληθεί η φωτογραφία ενός επαγγέλματος. Κάθε ομάδα καλείται να ξεχωρίσει και να βάλει επάνω στο κάνσον όσα είναι απαραίτητα για το σχετικό επάγγελμα.

Στην Φάση του Εμπλουτισμού κάναμε τις παρακάτω δύο δραστηριότητες:
4η «Τροχός – παντομίμα» και «Βρες το επάγγελμα»
Αφού έχουμε κάνει τον διαχωρισμό, κρατάμε όπως είναι στο δάπεδο τον εξοπλισμό για βοήθεια σε δυο ακόμη παιχνίδια. Τα παιδιά συνεχίζουν στις ομάδες που έχουν χωριστεί. Μεταφερόμαστε στην γωνιά του υπολογιστή και με την βοήθεια του διαδραστικού πίνακα παίζουμε αυτά τα παιχνίδια (ένα για κάθε ομάδα). Πρώτη ομάδα, «τροχός – παντομίμα»: κάθε παιδί γυρνάει έναν τροχό και εκτελεί με κινήσεις ό,τι λέει η εντολή (εικόνα 8). Τα παιδιά της άλλης ομάδας παρακολουθούν αν οι εντολές εκτελούνται σωστά. Δεύτερη ομάδα, «βρες το επάγγελμα»: κάθε παιδί καλείται να επιλέξει ένα επάγγελμα βλέποντας ένα σχετικό εργαλείο να περνάει από την οθόνη (εικόνα 9). Η πρώτη ομάδα παρακολουθεί την δεύτερη και εξετάζει αν οι επιλογές είναι οι σωστές. Οι σύνδεσμοι για τα παιχνίδια είναι οι παρακάτω:
1ο.https://wordwall.net/resource/67744889/%cf%84%cf%81%ce%bf%cf%87%ce%bf%cf%83%ce%b5%cf%80%ce%b1%ce%b3%ce%b3%ce%b5%ce%bb%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%ce%b3%ce%b9%ce%bd%ce%b52ο.https://wordwall.net/resource/67744599/%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%bb%ce%b5%ce%be%ce%b5%cf%84%ce%bf%cf%83%cf%89%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%b5%cf%81%ce%b3%ce%b1%ce%bb%ce%b5%ce%b9%ce%bf
Στην Φάση της Εκτίμησης πραγματοποιήθηκε η παρακάτω δραστηριότητα:
5η «Τι θυμόμαστε;»
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ – ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ
Τα παιδιά τώρα βρίσκονται στα τραπεζάκια και πάλι χωρισμένα στις ομάδες που έχουν ήδη δημιουργηθεί. Έχουν μια αποστολή – εργασία να ολοκληρώσουν. Σε κάθε τραπεζάκι τοποθετούμε από έναν μακρόστενο καμβά διαστάσεων 20Χ60cm. Στο κέντρο του έχουμε κολλήσει εικόνες με τα επαγγέλματα του χταποδιού κάθετα (τέσσερα ανά ομάδα). Δίπλα από κάθε εικόνα υπάρχουν τρία κενά τετραγωνάκια. Σε κάθε τραπέζι δίνουμε επίσης μια κόλλα Α4 στην οποία έχουμε εκτυπώσει διάφορα αντικείμενα χρήσιμα για τα επαγγέλματα (3 για το καθένα, σύνολο 24 εικονίδια). Τα παιδιά καλούνται να κόψουν και να κολλήσουν στο αντίστοιχο επάγγελμα τα εικονίδια (ένα στο κάθε τετραγωνάκι). Τα εικονίδια που θα χρησιμοποιήσει κάθε ομάδα θα είναι τα μισά (12 από 24) καθώς κάθε ομάδα ασχολείται με τα μισά επαγγέλματα του χταποδιού (εικόνες 10 & 11). Έτσι καλούνται να επιλέξουν τα «κατάλληλα» και όχι «όλα» (διαβαθμισμένης δυσκολίας δραστηριότητα). Μόλις τελειώσουν, η μια ομάδα παρουσιάζει στην άλλη την εργασία της και αξιολογούν εναλλάξ.Τέλος λέμε τις εντυπώσεις μας για όσα μάθαμε παίζοντας και ευχαριστούμε τους φίλους μας που έφεραν αυτό το πολύ όμορφο παραμύθι.

6η «Πώς ζωγραφίζει η Ιζαμπέλ;»
Την τάξη μας επισκέπτεται μια ζωγράφος με ιδιαίτερο τρόπο δημιουργίας. Είναι η Ιζαμπέλ Κεσσεντζιάν που ζωγραφίζει σαν παιδί. Η εκπαιδευτικός δείχνει εικόνες της ζωγράφου καθώς και εικαστικές δημιουργίες της (εικόνα 12). Ανάμεσα σε αυτές είναι και τα οχτώ επαγγέλματα του Γιάννου. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι ότι όλα περιέχονται σε διπλές κάρτες το καθένα, ίδιο επάγγελμα για αγόρια, το ίδιο και για κορίτσια. Συμβαίνει αυτό στην πραγματική ζωή; Τα παιδιά σκέφτονται και απαντούν με επιχειρήματα. Έπειτα η εκπαιδευτικός δείχνει αληθινές φωτογραφίες επαγγελμάτων που ασκούνται και από τα δύο φύλα οπότε βγαίνει και το συμπέρασμα ότι όλες τις δουλειές μπορούν να τις κάνουν και άνδρες και γυναίκες (εικόνα 13). Αμέσως μετά η εκπαιδευτικός ανακοινώνει ότι ήρθε η ώρα να βάλουμε στο παιχνίδι την φίλη μας την Beebot. Είμαστε πάλι χωρισμένοι σε δύο ομάδες. Στην πίστα – πλέγμα κολλάει πρώτα τα μισά επαγγέλματα με αγόρια και κορίτσια για να παίξει η πρώτη ομάδα και έπειτα τα άλλα μισά για την δεύτερη. Τα παιδιά καλούνται να οδηγήσουν την μελισσούλα σε όποια φωτογραφία – επάγγελμα τους αρέσει αφού πρώτα δείξουν την διαδρομή με βελάκια (εικόνες 14 & 15).
7η «Μα καλά μόνο αυτά τα επαγγέλματα υπάρχουν;»
Ήρθε η ώρα να μάθουμε αν υπάρχουν κι άλλα επαγγέλματα εκτός των οχτώ του Γιάννου. Η καλύτερη επιλογή είναι μέσα από ένα τραγούδι. Ο τίτλος του είναι «όταν μεγαλώσω» και περιέχεται μέσα στον δίσκο «να ‘χαμε τι να ‘χαμε». Η εκπαιδευτικός το βάζει μία φορά για να ακούσουν τα παιδιά τα λόγια. Έπειτα κολλάει στον πίνακα κάποιες καρτέλες με εικονίδια «χέρια», «γόνατα» και «πόδια» τα οποία επαναλαμβάνονται με συγκεκριμένη ακολουθία. Ξαναβάζει το τραγούδι και με έναν μαρκαδόρο ακουμπάει τις μικρές εικόνες στις καρτέλες σύμφωνα με τον ρυθμό του τραγουδιού (εικόνα 16). Τα παιδιά καλούνται την τρίτη φορά που θα ακούσουν το τραγούδι να εκτελέσουν τις κινήσεις που μόλις είδαν (όταν δείχνει «χέρια» θα χτυπούν παλαμάκια, όταν δείχνει «γόνατα» θα χτυπούν τα γόνατά τους και όταν δείχνει πόδια θα χτυπούν με τα πόδια το πάτωμα) (εικόνα 17). Το τραγούδι αναφέρεται στο «τι θα γίνω όταν μεγαλώσω». Αυτό δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να μιλήσουν για τις δικές τους επιθυμίες και τα όνειρά τους. Ο σύνδεσμος του τραγουδιού είναι:
8. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ – ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ
Η διδακτική αυτή παρέμβαση έλαβε χώρα την Άνοιξη του 2024. Είχε τίτλο «Τα 8 επαγγέλματα του Γιάννου» και βασικοί στόχοι ήταν να πάρουν πληροφορίες τα παιδιά για τα επαγγέλματα και την χρησιμότητά τους, να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι σε αυτά και να μάθουν για τα εργαλεία και τον εξοπλισμό που απαιτούνται για το καθένα. Βασισμένοι στις πρότερες γνώσεις των παιδιών (αναφορά από τα ίδια στα επαγγέλματα των γονιών τους και συνεντεύξεις που έχουν πάρει με την βοήθεια και της εκπαιδευτικού από διάφορους επαγγελματίες στην τάξη) θα λέγαμε ότι οι αρχικοί στόχοι επιτεύχθηκαν στον απόλυτο βαθμό. Τα παιδιά ενεπλάκησαν ενεργά, εντυπωσιάστηκαν από το παιδαγωγικό υλικό με το οποίο ήρθαν σε επαφή, συνεργάστηκαν και αλληλεπίδρασαν, διασκέδασαν και έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον σε όλες τις δραστηριότητες χωρίς σημάδια δυσαρέσκειας ούτε στιγμή. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα πήγαν τέλεια στην αξιολόγηση (ετεροαξιολόγηση) οπότε και αυτό ενισχύει την άποψη ότι όλη η διδακτική παρέμβαση στέφθηκε με επιτυχία. Τέλος να σημειώσουμε α) ότι ο χρόνος έφτασε για να ολοκληρωθούν όσα είχαν εξαρχής σχεδιαστεί για μία διδακτική ώρα και β) ότι στα παιδιά άρεσε τόσο πολύ το θέμα, ώστε αποφάσισαν μαζί και με την εκπαιδευτικό να το προεκτείνουν και να το εμπλουτίσουν, με αποτέλεσμα η συνολική διάρκεια να φτάσει τις τρεις διδακτικές ώρες.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ– ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ
Ξυνοπούλου, Α. (2022). Η Διδακτική Αξιοποίηση του Παραμυθιού. [PowerPointslides]. https://pekesthess.mysch.gr/