ISSN:1792-2674
Το 8ο τεύχος του ηλεκτρονικού περιοδικού Εκπαίδευση Ενηλίκων και Πολιτισμός στην Κοινότητα εμφανίζεται ήδη στις οθόνες του υπολογιστή σας. Πρόκειται για κείμενα και άρθρα, τα οποία προέκυψαν, κυρίως, από δράσεις του Δικτύου μας (ΕΔΕΕΚ) και αυτό μας κάνει όλους περήφανους. Το τεύχος χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο αφορά σε κάποιες δράσεις που έγιναν. Αυτό το μέρος κλείνει με τη μετάφραση ενός σημαντικού άρθρου για την περιβαλλοντική εκπαίδευση ενηλίκων και τη σχέση της με την κοινότητα. Το δεύτερο μέρος παρουσιάζει στιγμές από το πρόγραμμα εκπαιδευτικής ηγεσίας «Συμμετέχω – Είμαι ενεργός/ή», το οποίο υλοποιείται από το δίκτυο μας σε συνεργασία και με άλλους τοπικούς φορείς. Καλύτερα, όμως, να σας πούμε δυο λόγια ακόμη για τα κείμενα και τα άρθρα του τεύχους μας.
Το πρώτο άρθρο της κ. Δαλακούρα αναφέρεται στις γυναίκες εκπαιδευτικούς που δραστηριοποιούνται στο χώρο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους την πρώτη περίοδο της γυναικείας εκπαίδευσης (1828 – 1840) και μελετά τη δράση τους, με βασική αναλυτική κατηγορία την κατηγορία του φύλου, στο πλαίσιο της θεωρητικής παραδοχής της διαπερατότητας των ορίων μεταξύ ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας. Θέση που αναδεικνύει τη σημασία της μελέτης του ίδιου του ιστορικού υποκειμένου, δηλαδή πώς το άτομο βιώνει και διαχειρίζεται τις επιδράσεις των κοινωνικών δομών. Πρόκειται για άρθρο, το οποίο στηρίζεται σε προηγούμενη ομιλία της συγγραφέως σε εκδήλωση με θέμα «Η γυναίκα –δημιουργός» (9 Μαρτίου 2012). Η εκδήλωση οργανώθηκε από το Δήμο Χανίων, το Λαογραφικό Όμιλο Χανίων και το Επιστημονικό Δίκτυο Εκπαίδευσης Ενηλίκων Κρήτης (ΕΔΕΕΚ) για τον εορτασμό της Ημέρας της Γυναίκας.
Στη συνέχεια, το άρθρο των κ. Δακοπούλου, Καλογρίδη και Τερεζάκη αφορά στον αναστοχασμό των εκπαιδευτικών. Σκοπός τους είναι να δείξουν πώς ο αναστοχασμός μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο για τη βελτίωση της διδακτικής πρακτικής και ως όχημα για την προώθηση προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών. Η προτεινόμενη πρακτική αναστοχασμού υλοποιήθηκε με επιτυχία στο Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης εκπαιδευτικών (ΜΠΕ), ως μία καλή πρακτική στην εκπαίδευση ενηλίκων και παρουσιάστηκε, με επιτυχία, στο 4ο συνέδριο της Επιστημονικής Ένωσης Εκπαίδευσης Ενηλίκων (27-29 Απριλίου 2012).
Το επόμενο άρθρο είναι της κ. Clover. Πρόκειται για τη μεταφορά στα ελληνικά ενός κειμένου της κορυφαίας περιβαλλοντικής εκπαιδεύτριας ενηλίκων, το οποίο γράφτηκε το 2003. Πιστεύουμε, ωστόσο, ότι είναι επίκαιρο, ιδιαίτερα τώρα που η κρίση έχει βολευτεί στου καθενός το σπίτι. Το άρθρο εξετάζει τις διασυνδέσεις ανάμεσα στις έννοιες πόλεμος, κοινωνική αναταραχή, φυσικές πηγές και παγκοσμιοποίηση και αναπτύσσει σύγχρονα ζητήματα περιβαλλοντικού ρατσισμού και σεξισμού. Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Ενηλίκων (ΠΕΕ) διαμορφώνει τον κατάλληλο χώρο αφενός να εξεταστούν οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που βιώνουν οι άνθρωποι παγκόσμια και αφετέρου να επικεντρωθούν στη δημοκρατία, την υπευθυνότητα, τη δημιουργικότητα και τη δράση. Όσοι εμπλέκονται με την ΠΕΕ συμμετέχουν σε μια διεργασία πολιτικής και κοινωνικής μάθησης και όχι μόνο αλλαγής της ατομικής συμπεριφοράς και μετάδοσης πληροφοριών. Με άλλα λόγια, σήμερα, η ΠΕΕ είναι η καρδιά της κριτικής εκπαίδευσης ενηλίκων. Παρόλα αυτά λίγος λόγος γίνεται στην Ελλάδα, αλλά και παγκόσμια για την ΠΕΕ (γιατί άραγε;). Ελπίζουμε, το άρθρο της Clover να αποτελέσει αφορμή ώστε να ενδυναμωθεί ο ανταγωνιστικός ‘λόγος’ της ΠΕΕ.
Το δεύτερο μέρος είναι αφιερωμένο σε κείμενα και δράσεις που αφορούν στο πρόγραμμα συμμετοχικής εκπαιδευτικής ηγεσίας “ΣΥΜΜΕΤΕΧΩ ΕΙΜΑΙ ΕΝΕΡΓΟΣ/Η” από το ΕΔΕΕΚ, με τη συνδρομή του Γραφείου Σχολικών Συμβούλων Α/θμιας Εκπ/σης Ν. Χανίων και σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Α/θμιας & Β/θμιας Εκπ/σης Ν. Χανίων και το Δήμο Χανίων.
Το πρώτο κείμενο, ας το πούμε προγραμματικό, της κ. Γερούκη, υποστηρίζει την αναγκαιότητα έναρξης του παραπάνω προγράμματος, μέσα από μια σειρά ερωτήσεων σχετικά με ζητήματα εκπαιδευτικής ηγεσίας. Μέσα από βιβλιογραφική έρευνα καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: «[…]ένα πρόγραμμα που απευθύνεται σε στελέχη της εκπαίδευσης και έχει ως στόχο να χτίσει ως ισότιμη έκφραση, την κριτική και αναστοχαστική επικοινωνία ενώ ταυτόχρονα να καλλιεργήσει κοινωνικές και συνεργατικές δεξιότητες των μελών μπορεί να λειτουργήσει σαν ένα εναλλακτικό παράδειγμα «Συμμετοχικής Οργάνωσης και Διοίκησης». Μέσα από τη διαδικασία της επικοινωνίας και του αναστοχασμού η σχολική μονάδα γίνεται ομάδα και μάλιστα «ομάδα αυτομόρφωσης», ενώ ο/η διευθυντής/τρια γίνεται «Συντονιστής/τρια και Εμψυχωτής/τρια» μιας προσπάθειας που οραματίζεται το σχολείο ως κοινότητα ενεργητικής μάθησης και χώρο δημιουργίας σκεπτόμενων προσωπικοτήτων».
Το επόμενο άρθρο αυτής της κατηγορίας είναι της κ. Αθανασούλα-Ρέππα, το οποίο αναφέρεται αρχικά σε μια διευκρίνιση των όρων Ηγεσία και Διεύθυνση, προχωρά μετά στα διάφορα στυλ Διοίκησης και Ηγεσίας, στη συνέχεια καταγράφει στοιχεία των σύγχρονων θεωριών Ηγεσίας, όπως της Κατανεμημένης, Συναλλακτικής και Μετασχηματιστικής. Μετά κάνει μια στάση για αναστοχασμό στις Εφεδρείες των Διοικητικών στυλ για επιτυχημένη Ηγεσία και στο κατόπι ανατροφοδοτείται ο συνδυασμός των εφεδρικών στυλ ηγεσίας και των ρόλων που καλούνται να ασκήσουν οι ηγέτες για να είναι η “πυξίδα” του οργανισμού τους. Τέλος κλείνει με αναστοχασμούς στους διαδικτυακούς εκπαιδευτικούς ηγέτες και στη σχέση ηγεσίας και ηθικής.
Το τεύχος συμπληρώνεται από μια σύντομη παρουσίαση των φάσεων του προγράμματος εκπαιδευτικής ηγεσίας: «Συμμετέχω-Είμαι ενεργός/-η». Βρισκόμαστε στην τρίτη ολομέλεια, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 18 Δεκεμβρίου με θέμα “Ηγεσία: Η πρόταση για μια ‘άλλη’ νοοτροπία στον εκπαιδευτικό Οργανισμό”. Επισκέπτης ομιλητής θα είναι ο Καθηγητής Εκπαιδευτικής Ηγεσίας του Ανοικτού Πανεπιστημίου της Κύπρου και Πρόεδρος του Κέντρου Έρευνας κι Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Ηγεσίας και Πολιτικής (Director, Center for Research and Training in Educational Leadership and Policy CERTELP) κ. Πέτρος Πασιαρδής. Με την ευκαιρία αυτή παραθέτουμε ένα μικρό βιογραφικό του κ. Πασιαρδή. Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2013, χάρη, κυρίως, στη δική σας ενεργό συμμετοχή.
Σας ευχόμαστε Καλές Γιορτές, με Υγεία και Δημιουργία, Συμμετοχή και Φαντασία!